Ο Νίκολα Τέσλα βασιζόταν στην δύναμη του οραματισμού – Πώς να την χρησιμοποιήσετε στη ζωή σας

Αν και ήταν μοναδικός με πολλούς τρόπους, μια από τις πιο συναρπαστικές πτυχές της ζωής του Νικόλα Τέσλα ήταν η αξιοσημείωτη δύναμη του οραματισμού του. Είχε το χάρισμα μιας ασυνήθιστης ζωντανής φαντασίας και ακόμα από μικρή ηλικία μπορούσε να δει πράγματα που δεν μπορούσαν οι άλλοι

«Αν σκεφτόταν ένα αντικείμενο αυτό θα εμφανιζόταν μπροστά του στερεό, με μάζα. Έτσι, αυτά τα οράματα είχαν τα χαρακτηριστικά πραγματικών αντικειμένων και συνήθως ήταν δύσκολο γι αυτόν να ξεχωρίσει την ενόραση από την πραγματικότητα. Αυτή η ασυνήθιστη ικανότητα λειτούργησε με πολύ χρήσιμο τρόπο στην εργασία του στα μαθηματικά.» (teslauniverse)

Αυτή η νοητική ικανότητα είχε σπουδαία επίδραση στην καριέρα του και κάποιες από τις πιο γνωστές εφευρέσεις του όπως ο ηλεκτρικός κινητήρας και το πηνίο είχαν οραματιστεί με κάθε λεπτομέρεια στο μάτι του μυαλού του πριν κάνει οτιδήποτε στο χαρτί. Ο Bernard Carlson συγγραφέας του Tesla: Inventor of the Electrical Age, γράφει:

«Με αυτά τα σχέδια ο Τέσλα συνειδητοποίησε τη δύναμη της ικανότητας του να δημιουργεί νοητικές εικόνες. Όχι μόνο μπορούσε να χρησιμοποιήσει την φαντασία του για να κάνει φανταστικά ταξίδια αλλά μπορούσε επίσης να κατευθύνει αυτό το ταλέντο για την δημιουργία νέων μηχανών. ‘Παρατήρησα προς ευχαρίστηση μου πως μπορούσα να φανταστώ με τη μέγιστη ευκολία’ ισχυρίστηκε αργότερα. ‘Δεν χρειαζόμουν μοντέλα, σχέδια ή πειράματα.’ Επιπλέον για τον Τέσλα η εργασία με νοητικές εικόνες σήμαινε ότι μπορούσε να επικεντρωθεί στην αναγνώριση και στην εξερεύνηση του ιδανικού πίσω από μια εφεύρεση».

Ο Τέσλα ήταν μπροστά από την εποχή του από πολλές απόψεις αλλά οι δυνάμεις του στον οραματισμό επιστρέφουν πίσω στον αποκρυφισμό. Όπως σημειώνεται στο Κυμβάλειον το οποίο βασίζεται στην αρχαία παράδοση του Ερμητισμού «Το όλον είναι μυαλό. Το Σύμπαν είναι νοητικό.» Για πολύ καιρό ξέρουμε πως η πραγματικότητα πρώτα δημιουργείται μέσα στο μυαλό.

«Δεν υπάρχει τρίτος τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος δημιουργεί; Ναι υπάρχει- δημιουργεί διανοητικά! Και για να το κάνει δεν χρησιμοποιεί εξωτερικά υλικά ούτε αναπαράγεται ο ίδιος και όμως το πνεύμα του διεισδύει στην διανοητική δημιουργία.

… δικαιολογημένα θεωρούμε πως το όλον δημιουργεί το σύμπαν διανοητικά με ένα τρόπο παρόμοιο με την διαδικασία που ο άνθρωπος δημιουργεί διανοητικά εικόνες.

Το όλον δεν μπορεί να δημιουργήσει με άλλο τρόπο παρά μόνο διανοητικά χωρίς να χρησιμοποιήσει υλικά (και δεν υπάρχει κάτι να χρησιμοποιήσει) ή κάτι άλλο για να αναπαραχθεί το ίδιο (κάτι που είναι επίσης αδύνατο).» – Κυμβάλειον

Εκ φύσεως το ανθρώπινο ον έχει την ικανότητα να δημιουργεί ιδέες στο μυαλό και ενώ κάποιοι φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη αυτή τη φυσική ικανότητά από άλλους όλοι έχουμε την ίδια ανατομία. Έτσι όλοι μπορούμε να οραματιστούμε για το καλύτερο στην ζωή μας.

Βαθιά μέσα στον εγκέφαλο βρίσκεται η επίφυση και ένα σύστημα μη οπτικών φωτοϋποδοχέων που επιστημονικά μας βοηθά να συγχρονιστούμε με τους περιοδικούς ρυθμούς του φυσικού φωτός. Ένα εσωτερικό μάτι αν θέλετε. Επίσης δεν είναι σύμπτωση πως η επίφυση είναι γνωστή και ως τρίτο μάτι ή ως «η κατοικία της ψυχής» επειδή αναγνωρίζεται ευρέως ως το μέρος του εγκεφάλου που μας συνδέει με τις πνευματικές εμπειρίες και διευκολύνει την εσωτερική όραση.

Με αυτόν τον μηχανισμό της εσωτερικής όρασης το μυαλό μπορεί να προβάλλει διανοητικές εικόνες από οτιδήποτε. Έτσι δημιουργούμε την πραγματικότητα. Αν επιλέξουμε εικόνες που μας εξυπηρετούν καλά, η ζωή μας ανθίζει, αλλά αν παραμελήσουμε και δεν δώσουμε προσοχή στα οράματα του νου, δημιουργούμε χάος στη ζωή μας.

Ο συγγραφέας Al Smith αναφέρεται σε αυτή τη διαδικασία ως «φαντασίωση» και τη σχετίζει με την ονειροπόληση η οποία σε αντίθεση με τα όνειρα της νύχτας (ενώ κοιμόμαστε) είναι μια μορφή συνειδητών, εσκεμμένων ονείρων όπου ενεργά επιλέγουμε τις εικόνες που επιθυμούμε να δούμε.

«Οι διανοητικές εικόνες που συνειδητά ή ασυνείδητα σχεδιάζουμε (φαντασίωση) κατανοούνται πλήρως από το συλλογικό υποσυνείδητο. Με άλλα λόγια, η ονειροπόληση σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύει την πραγματικότητα σας. Το μέλλον σας είναι μια αντανάκλαση των πιο επαναλαμβανόμενων εικόνων που εμφανίζονται στο μυαλό σας. Όσο περισσότερο νοητικά απεικονίζετε κάτι, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να το κάνετε πραγματικότητα. Σκεφτείτε τις ονειροπολήσεις σας ως υποψήφια γεγονότα που θα συμβούν στο μέλλον σας. Είναι η μόνη αληθινή δημοκρατία. Και αυτό συμβαίνει συνεχώς μέσα στο κεφάλι σας όλη τη μέρα και σε όλο το σύμπαν μας».

Στην περίπτωση του Τέσλα, πολλή από τη δύναμη του προερχόταν εκ φύσεως αλλά όπως επισημαίνει ο Smith η «φαντασίωση» είναι μια συνειδητή διαδικασία. Ο Bernard Carlson εξηγεί πως ήταν μια εσκεμμένη πρακτική ενός συνδυασμού φαντασίας, του σχεδιασμού στο μάτι του μυαλού και της επιμονής.

Αυτή η ικανότητα μπορεί να ενδυναμωθεί με προσπάθεια και εξάσκηση και ο καθένας μπορεί να το κάνει αν προσπαθήσει. Ο Τέσλα πραγματικά χρησιμοποιούσε μόνο μια πολύ ανεπτυγμένη εκδοχή της διανοητικής ικανότητας που όλοι έχουμε.

Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο ο Τέσλα χρησιμοποίησε αυτές τις ικανότητες, ο Bernard Carlson εξηγεί πως είναι μια εσκεμμένη πρακτική του συνδυασμού της φαντασίας, του σχεδιασμού στο μάτι του μυαλού και της επιμονής.

Μάγεια Τ.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Στην «ώρα μηδέν» του σύμπαντος θέλει να φτάσει το CERN

Ο ανιχνευτής CMS (Compact Muon Solenoid) του CERN


Λίγο πιο κοντά στην «ώρα μηδέν» της γέννησης του σύμπαντος στοχεύει το CERN, το οποίο σχεδιάζει την ανάπτυξη δύο επιταχυντών νέας γενιάς, που θα λειτουργούν με υψηλότερες ενέργειες από τον γνωστό «Μεγάλο Επιταχυντή Ανδρονίων» (LHC), που το 2012 ανακάλυψε το σωματίδιο Higgs.

Με τον τρόπο αυτό, οι επιστήμονες θα αναζητήσουν το άγνωστο, ελπίζοντας, αρχικά, να μάθουν περισσότερα για τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια που καλύπτει το 95% του σύμπαντος.



Την ίδια στιγμή, η ήδη δοκιμασμένη τεχνολογία που χρησιμοποιεί το CERN, εφαρμόζεται σε περίπου 30.000 «μικρότερους» επιταχυντές που έχουν αναπτυχθεί σε όλο τον κόσμο και φέρνουν νέα δεδομένα στην ιατρική φυσική, κυρίως για την αντιμετώπιση ασθενειών όπως ο καρκίνος, και στη βιομηχανία, για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων.


Το CERN -το μεγαλύτερο σε έκταση κέντρο πυρηνικών ερευνών, και συγκεκριμένα στη σωματιδιακή φυσική (Γενεύη)- έχει ξεκινήσει ήδη τον σχεδιασμό των δύο νέων επιταχυντών, ωστόσο, η κατασκευή και λειτουργία τους δεν φαίνεται να προσδιορίζεται στο άμεσο μέλλον, αφού ακόμη δεν υπάρχει η τεχνολογία για κάτι τέτοιο.


Πρόκειται για τον «Κυκλικό Επιταχυντή του μέλλοντος» (Future Circular Collider), που θα έχει περιφέρεια 100 χιλιομέτρων, και σε αυτόν θα γίνονται συγκρούσεις πρωτονίων με πρωτόνια, ηλεκτρονίων με ποζιτρόνια ή πρωτόνια.

«Ακόμη δεν υπάρχει η τεχνολογία για να κατασκευαστεί κάτι τέτοιο. Θα χρειαστούμε, όπως έγινε και για το LHC, περίπου 20 χρόνια για να έχουμε την τεχνολογία που απαιτείται, ειδικά στους μαγνήτες, που κρατούν σε κυκλική τροχιά τα υψηλής ενέργειας σωματίδια», εξηγεί ο Φυσικός Υψηλών Ενεργειών στο CERN και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και υπεύθυνος διεθνών σχέσεων στο CERN, καθηγητής Εμμανουήλ Τσεσμελής, ο οποίος συμμετείχε στο 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φυσικής, που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη η Ένωση Ελλήνων Φυσικών.



«Σίγουρα δεν θα πάμε στην ώρα μηδέν, αλλά αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι με τις υψηλότερες ενέργειες να πάμε λίγο πιο κοντά», συμπληρώνει.


Ο δεύτερος νέος επιταχυντής του CERN είναι ο Clic (Compact Linear Collider) «Συμπαγής Γραμμικός Επιταχυντής», θα έχει 50 χιλιόμετρα μήκος, και θα συγκρούει ηλεκτρόνια με ποζιτρόνια, με ενέργεια μέχρι και 3 Τέρα ηλεκτροβόλτ (TEV). Αυτός, ενδεχομένως να κατασκευαστεί νωρίτερα, μέσα στη δεκαετία του 2020-30, αφού ο σχεδιασμός του και οι μελέτες έχουν ξεκινήσει πριν από δεκαετίες. Στην ανάπτυξή τους θα συμμετέχουν ιδιωτικές εταιρίες, κυρίως ευρωπαϊκές, των κρατών - μελών του CERN, με συμβόλαια υψηλής τεχνολογίας.


Ψάχνοντας το άγνωστο

Στην πραγματικότητα, οι δύο νέοι επιταχυντές θα ψάξουν κάτι που κανείς δεν ξέρει τι θα είναι, όπως έγινε και στην περίπτωση του LHC. Πάντως, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι υψηλότερες ενέργειες θα βοηθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα και ακριβέστερα τα χαρακτηριστικά του σωματιδίου Higgs και στη συνέχεια να "δουν" πέρα από αυτό, να εξηγήσουν τα σωματίδια και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.


«Ξέρουμε ότι υπάρχει και κάτι πέρα από αυτό. Αν σήμερα εξηγείται το 5% αυτών που βλέπουμε γύρω μας, υπάρχει το υπόλοιπο 95% που δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε και έτσι χρειάζεται να συνεχιστεί η έρευνα, μέσα από τους επιταχυντές για να καταλάβουμε πχ την σκοτεινή ύλη μαζί με την σκοτεινή ενέργεια», λέει ο καθηγητής και συμπληρώνει ότι «ψάχνουμε κάτι που δεν ξέρουμε τι είναι. Όταν κατασκευάσουμε έναν επιταχυντή σε υψηλή ενέργεια δεν ξέρουμε τι μας περιμένει. Σίγουρα, όταν πάμε σε καινούργια περιοχή ενέργειας κάτι διαφορετικό θα δούμε, γιατί πηγαίνουμε σε άλλο μέρος του χρόνου του σύμπαντος, δηλαδή πάμε στην ώρα μηδέν του σύμπαντος, στο λεγόμενο big bang, ακόμη πιο κοντά από εκεί που είμαστε σήμερα με τον LHC. Και βέβαια να δούμε την εξέλιξη σε αυτά τα 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια από τότε».


Και 30.000 μικρότεροι επιταχυντές στην υπηρεσία της επιστήμης

Η τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί στο CERN εφαρμόζεται ήδη στην ιατρική φυσική και στη βιομηχανία, όπου χρησιμοποιούνται επιταχυντές μικρότερης ενέργειας και έντασης, για θεραπείες και για την ανάπτυξη βελτιωμένων ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Στην περίπτωση της ιατρικής, πρωτόνια, αντί των ακτίνων Χ, χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του καρκίνου, καθώς εστιάζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια στα καρκινικά κύτταρα, χωρίς να επηρεάζουν τα γύρω υγιή.


«Σήμερα υπάρχουν δύο κλινικές στην Ευρώπη - μία στην Ιταλία και μία στην Αυστρία - που διαθέτουν τέτοιους επιταχυντές, σχεδιασμένους από το CERN, σύμφωνα με την τεχνολογία του LHC, και εφαρμόζουν αυτή την τεχνολογία για θεραπείες καρκίνου», αναφέρει ο κ. Τσεσμελής. Επίσης, οι επιταχυντές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ραδιοϊσοτόπων για να επιτευχθεί η ιατρική απεικόνιση, όπως για παράδειγμα με το PET SCAN.


Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν περίπου 30.000 επιταχυντές, κατασκευασμένοι στο πρότυπο της δομής του CERN. Στη βιομηχανία βρίσκουν εφαρμογή στα ηλεκτρονικά μικροτσιπ, χρησιμοποιώντας προσμίξεις ατόμων (impurities) που μεταφέρονται σε σιλικόνες μέσω των επιταχυντών.


Σύμφωνα με τον καθηγητή, στόχος είναι τα προγράμματα βασικής έρευνας υψηλών ενεργειών να αναπτυχθούν σε Ευρώπη, Ασία και βόρεια Αμερική, και κάθε περιοχή να εστιάζει σε διαφορετικού είδους επιταχυντές και σε διάφορους τομείς της πειραματικής σωματιδιακής φυσικής. Στην Ασία και συγκεκριμένα στην Ιαπωνία έχει σχεδιαστεί ήδη ο νέος διεθνής γραμμικός επιταχυντής ηλεκτρονίων - ποζιτρονίων, και αναμένεται η έγκριση για την έναρξη κατασκευής του. Στη βόρεια Αμερική, στο Σικάγο κατασκευάζεται εγκατάσταση για τις δέσμες νετρονίων.


«Βαδίζουμε σε μία εντελώς καινούργια περιοχή γνώσης. Προσωπικά, βρίσκω περισσότερο ενδιαφέρουσα (από τη θεωρητική φυσική) τη δημιουργία υποδομών που να μπορούν να καταγράψουν όλη την ενέργεια που προκύπτει από μία σύγκρουση πρωτονίων και να δούμε κάτι που δεν το είχαμε σκεφτεί ποτέ πριν. Κάπως έτσι ξεκίνησε και ο LHC», καταλήγει ο καθηγητής.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αναζητώντας την κοσμική πηγή του νερού

Το πώς γεννιέται το νερό στο Σύμπαν θα αναζητήσουν οι επιστήμονες με το νέο τηλεσκόπιο


Το νερό αποτελεί ως γνωστόν τον πιο καθοριστικό παράγοντα για την ύπαρξη της ζωής, όπως τουλάχιστον εμείς τη γνωρίζουμε. Πώς μπορούμε να φτιάξουμε νερό; Η δημιουργία νερού απαιτεί περισσότερα πράγματα από το να αναμείξουμε απλά υδρογόνο με οξυγόνο.

Απαιτεί σύμφωνα με τους επιστήμονες τις ειδικές συνθήκες που υπάρχουν στο εσωτερικό ψυχρών μοριακών νεφών στο Διάστημα τα οποία περιβάλλονται από κοσμική σκόνη, η οποία εμποδίζει την είσοδο στο νέφος του υπεριώδους φωτός, γεγονός που επιτρέπει να γίνονται απρόσκοπτα διάφορες χημικές διεργασίες.

Τα μοριακά νέφη αποτελούν τα κοσμικά μαιευτήρια μέσα στα οποία γεννιούνται και αναπτύσσονται τα άστρα. Επίσης τα μοριακά νέφη θεωρούνται οι μεγαλύτερες «δεξαμενές» νερού στο Σύμπαν.


Οπως ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες η NASA, το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που κατασκευάζει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία θα προσπαθήσει να διεισδύσει στο εσωτερικό των μοριακών νεφών και να συλλέξει στοιχεία για τις διεργασίες δημιουργίας του νερού.



Το James Webb θεωρείται ως ο διάδοχος του πατριάρχη των διαστημικών τηλεσκοπίων, του Hubble, το οποίο επί τρεις δεκαετίες συνεχίζει να διευρύνει τις γνώσεις και τους ορίζοντές μας στο Σύμπαν. Σε αντίθεση με το Hubble, το οποίο ήταν σχεδιασμένο να βλέπει κυρίως στο ορατό μέρος του φάσματος, το James Webb σχεδιάστηκε για παρατηρήσεις στο υπέρυθρο φάσμα. Το υπέρυθρο φως διαπερνά τα σύννεφα σκόνης και αερίου που κρύβουν πολλά σώματα στον ουρανό.

Το James Webb θα μπορέσει έτσι να δει το φως των πρώτων άστρων που άναψαν στο Σύμπαν, μόλις 600 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη.


Θα παρατηρήσει επίσης άστρα να γεννιούνται μέσα σε σύννεφα υδρογόνου, θα μελετήσει τους πρώτους γαλαξίες και την εξέλιξή τους, και θα αναζητήσει πλανήτες με ατμόσφαιρες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη ζωή.


To πιο «μαύρο» νερό

Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι δεν είναι μόνο τα μοριακά νέφη πηγές δημιουργίας του νερού. Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες, επικεφαλής των οποίων ήταν επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) και της NASA, έκαναν μια εκπληκτική όσο και σχεδόν ασύλληπτη για τα δικά μας δεδομένα ανακάλυψη.

Οι ερευνητές εντόπισαν έναν μακρινό κβάζαρ (πυρήνας ενεργού γαλαξία), ο οποίος αντλεί ενέργεια από μια γιγάντια μαύρη τρύπα. Το τοπικό κοσμικό περιβάλλον επέτρεψε σύμφωνα με τους επιστήμονες την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων νερού. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, η ποσότητα του νερού που υπάρχει στη «δεξαμενή» που έχει δημιουργηθεί στο κβάζαρ περιέχει 140 τρισεκατομμύρια φορές περισσότερο νερό από όσο έχουν συνολικά οι ωκεανοί της Γης!


Το κβάζαρ που έχει λάβει την κωδική ονομασία APM 08279+525 βρίσκεται σε απόσταση 12 δισ. ετών φωτός, δηλαδή ο γαλαξίας στον οποίο βρίσκεται είναι από τους πρώτους που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν αν υπολογίσουμε ότι η Μεγάλη Εκρηξη έγινε πριν από περίπου 13,4 δισ. έτη και οι πρώτοι γαλαξίες εκτιμάται ότι άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια έτη αργότερα. Συνεπώς το νερό άρχισε να κάνει έντονη την παρουσία του από τις απαρχές της ύπαρξης του κόσμου.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Σκεπτικισμός κι Αγνωστικισμός

Η δυνατότητά μας να γνωρίζουμε την πραγματικότητα προέρχεται από αυτήν την ίδια, στην οποία είμαστε σαν ένα από τα μέρη της και η γνώση μας έχει αρχίσει -με την πρώτη αντίληψή μας- πριν αναρωτηθούμε αν την έχουμε. Όπως δεν είναι αναγκαίο να διανοηθούμε ποιο είναι γενικά το Σύμπαν για να μπορούμε να διαπιστώνουμε ποια από εκείνα που αντιλαμβανόμαστε υπάρχουν πραγματικά. Η ίδια η αντίληψη είναι ένας τρόπος εννόησης δημιουργημένη έμμεσα από τα ίδια τα πράγματα και γι’ αυτό είναι απ΄ όλους αυτονόητη και χρησιμεύει στις δραστηριότητές μας σαν βάσιμη, υπο­λογίσιμη και αξιόπιστη αλήθεια.

Τα πράγματα έχουν κοινά και σταθερά στοιχεία, δεν είναι τελείως άσχετα, διαφορετικά ή απροσδιόριστα το ένα από το άλλο και εμείς μπορούμε να τα αντιλαμ­βανόμαστε, με πρώτα αφηρημένα γνωστικά στοιχεία τα αισθήματα. Από τους συνδυασμούς των αισθημάτων προσέχουμε, ξεχωρίζουμε και διαμορφώνουμε τις έννοιες του λόγου. Η αντίληψη πρέπει να αρχίζει από κάποια αφαίρεση, που γίνεται μόνη της (απρόσεκτα), γιατί αν όχι, τότε δε θα υπήρχαν μη αντιληπτά μέρη της πραγμα­τικότητας.

Θα ήταν όλα αμέσως αντιληπτά. Αν ο προ­σδιορισμός της αντίληψης γινόταν μόνο από τα εξωτερικά πράγματα, τότε αυτή θα έπρεπε να μας δείχνει πολύ περισσότερα, αν όχι το σύνολο τους. Εξαρτάται από τους δυνατούς τρόπους, με τους οποίους μπορεί να επηρεάζεται η ελλιπής πραγ­ματικότητα του εαυτού μας. Δηλαδή δεν είμαστε τα πάντα και δεν επη­ρεαζόμαστε ταυτόχρονα με όλους τους δυνατούς τρόπους.

Χωρίς την ύπαρξή μας, βεβαίως θα ήταν αδύνατο να έχουμε κάποια αντίληψη ή εμπειρία και επομένως, αυτή δεν μπορεί ποτέ να είναι ανεξάρτητη από την ποιότητα και τις δυνατότητες της ύπαρξής μας. Η ποιότητα της αντί­ληψης δεν είναι ανεξάρτητη από τον εαυτό μας στο σύνολό του. Αυτό μπορούμε να το πούμε, χωρίς να χρειάζεται να ανα­φερθούμε ειδικότερα σε κάποια από τα μέρη του εαυτού μας ή για μερικές ιδιότητές του. Όπως λ.χ. στον εγκέφαλο, στο νευρικό σύστημα, στα αισθητήρια όργανα.

Ο επηρεασμός ή η αλλαγή στην ποιότητα, στις δυνατότητες και στις σχέσεις του εαυτού μας με τα εξωτερικά πράγματα επηρεάζει (άμεσα ή πιο έμμεσα) ποια πράγματα, που και πότε τα αντιλαμβανόμαστε, όπως και τη δυνατότητα της αντίληψης. Για τον ίδιο λόγο, ένας άλλος, ο οποίος δεν είναι με την ίδια ποιότητα, δυνατό­τητες και σχέσεις δεν αντιλαμβάνεται τα ίδια πράγματα ή στην ίδια στιγμή.

Η αντίληψη των εξωτερικών πραγμάτων είναι πάντοτε ένα αποτέλεσμα από τη σχέση ανάμεσα σ’ εκείνα και στον εαυτό μας. Αυτή η σχέση μας με τα πράγματα (η θέση, η στιγμή, η κατεύθυνση, η απόσταση, η γωνία, η βιολογική και η ψυχική κατάσταση κ.λπ.) αλλάζει με διάφορους τρόπους και δείχνει πάντοτε ένα μέρος από την πραγματικότητα, ποτέ το σύνολό της.

Η αντίληψη του συνόλου δε θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί. Έτσι, η ίδια η αντίληψη (η πληροφορία μας, εάν προτιμάτε) είναι απο­σπασματική γνώση της πραγμα­τικότητας, όπως είναι οι έννοιες του λόγου και δεν δείχνει τα πράγματα, όπως ακριβώς είναι μόνα τους (και με όλους τους δυνατούς τρόπους). Το ότι η αντίληψη δεν είναι άμεσα τα πράγματα και δεν μας τα δείχνει ακριβώς όπως είναι (δηλαδή ανεξάρτητα από τον εαυτό μας), αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα δεν υπάρχουν. Αντιθέτως σημαίνει, ότι εκείνα δεν είναι τελείως διαφορετικά από εμάς και ακόμα, ότι τα πράγματα δεν είναι χωρίς σχέσεις, αλληλεπιδράσεις και κοινά στοιχεία.

Δεν είναι δυνατό ν’ αντιλαμβανόμαστε όλα τα πράγματα στην ίδια στιγμή (ή όλα τα μέρη τους) και η αντίληψη πρέπει ν’ αποτελείται από μερικά σταθερά γνωρίσματα, ανεξάρτητα από το αν αντιστοιχούν σε κάποια στοιχεία των πραγμάτων. Αυτά τα «ασύνθετα» γνωρίσματα στη σύσταση μιας πολυσήμαντης αντίληψης, τα οποία ονομάζουμε «αισθήματα», είναι και αυτά έννοιες, δηλαδή κοινά και σταθερά γνωρίσματα με αφηρημένη σημασία.

Τα αισθήματα, όπως λ.χ. ένα χρώμα ή το αίσθημα της θερμοκρασίας είναι έννοιες υπό την αισθητικότητα (με εξωτερική επίδραση), διότι είναι κοινά και σταθερά γνωρίσματα. Γνωρίσματα από κάποια αφαίρεση, η οποία γίνεται μόνη της και μας δείχνουν χωρίς διαφορές (και λεπτομέρειες) ακόμα και όταν τα πράγματα δεν είναι διαρκώς τα ίδια.

Η “παρανόηση” αρχίζει άμεσα από την αντίληψη, όπως και η εννόηση, από την οποία αφαιρούνται αναγκαία κάποια γνωρίσματα των πραγμάτων και τα ίδια τα αισθήματα συνταυτίζονται με ανύπαρκτα πράγματα ή ουσίες. Έτσι εξηγείται, γιατί η αντίληψη δε μας δείχνει ακριβώς όπως είναι τα πράγματα. Εάν η αφαιρετική δυνατότητα ονομάζεται διάνοια ή είναι μια διανοητική δραστηριότητα, τότε το ίδιο πρέπει να πούμε και για τη δυνατότητα της αντίληψης.

Η αισθητικότητα και η νοητικότητα δεν είναι δύο αντίθετες ιδιότητες και η μία δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την άλλη. Η διαφορά τους είναι, ότι η πρώτη πραγμα­τοποιείται έμμεσα, από έξω, ενώ η άλλη άμεσα, από το έσω. Στην ίδια την αντίληψη μπορούμε να προσθέτουμε ή να αφαιρούμε γνωρίσματα (όπως κάνουμε στις γλωσσικά εξω­τερικευμένες έννοιες) και τότε λέμε, ότι στρέφουμε την προσοχή μας ή ότι συγκεν­τρωνόμαστε.

Μία αντίληψη, την οποία συν­ταυτίζουμε με μία ή περισσότερες άλλες, όταν δεν δια­πιστώνουμε ή δεν προσέχουμε τις διαφορές τους, μπορεί να θεωρηθεί σαν έννοια. Η ανα­σύνθεση μίας αντίληψης μέσα στην αυτο­συγκέντρωση δεν έχει τη σαφήνεια και τη λεπτομέρεια, που διαπιστώνουμε σ’ εκείνη. Δηλαδή, μερικά από τα γνωρίσματά της δεν υπάρχουν στην εσωτερική ανα­σύνθεσή της και επο­μένως μπορούμε να τη θεωρήσουμε σαν έννοια, αντί για ασαφή και ανακριβή αντίληψη.



Σκεπτικισμός

“Σκεπτικισμός είναι η ικανότητα να βρίσκει κανείς, με οποιοδήποτε τρόπο, αντιθέσεις ανάμεσα στα φαινόμενα και στις κρίσεις μας με τον σκεπτικισμό, εξαιτίας της ισοσθένειας που χαρακτηρίζει τα αντίθετα μεταξύ τους πράγματα και επιχειρήματα, φτάνουμε πρώτα στην εποχή και μετά στη αταραξία”.Έτσι περιγράφει τον σκεπτικισμό ο Σέξτος Εμπειρικός στις αρχές του 3ου αιώνα μ.κ.ε, όταν δηλαδή έχει από καιρό τελειώσει η περίοδος της ελληνιστικής φιλοσοφίας και οι Σκεπτικοί έχουν εκθέσει και αναπτύξει τις απόψεις τους για τουλάχιστον 5 αιώνες.

Μπορεί λοιπόν το απόσπασμα αυτό να συνοψίζει σε γενικές γραμμές τα βασικά χαρακτηριστικά των σκεπτικών, αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο σκεπτικισμός, όπως ακριβώς και στην περίπτωση της επικούρειας και στωικής φιλοσοφίας, αλλάζει από την μία γενιά Σκεπτικών στην άλλη σε σημαντικό βαθμό.

Πιο συγκεκριμένα, ο σκεπτικισμός στην αρχαιότητα παρουσιάζει κυρίως δύο κατευθύνσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων θεωρούν ότι ανήκουν σε διαφορετικές παραδόσεις. Οι δύο κατευθύνσεις του αρχαίου σκεπτικισμού είναι ο ακαδημεικός και ο πυρρώνειος σκεπτικισμός.

Οι γνωσιολογικές προσεγγίσεις των Σκεπτικών τοποθετούνται στους αντίποδες των χαρακτηριζομένων ως δογματικών προσεγγίσεων, σύμφωνα με τις οποίες η γνώση ως θεωρητική κατάκτηση του εξωτερικού κόσμου ανήκει στην περιοχή των ανθρώπινων δυνατοτήτων και βρίσκεται σε διηνεκή εξέλιξη. Οι αισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις είναι διάχυτες στον αρχαίο ελληνικό στοχασμό.

Οι Σκεπτικοί διατυπώνουν αμφιβολίες, άλλοτε μετριοπαθείς και άλλοτε ακραίες, για την αντικειμενική ισχύ των γνώσεων. Ως βασικό κριτήριό τους έχουν το ότι η γνώση είναι ένα αυστηρά υποκειμενικό γεγονός τελούμενο υπό τους όρους της ανθρώπινης προσληπτικότητας και κατά συνέπεια οι αισθήσεις και η νόηση είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν στην απάτη.

Η προέκταση είναι προφανής. Η αλήθεια δεν ανήκει στον ορίζοντα των ανθρώπινων δυνατοτήτων,διότι απουσιάζει το κύριο εχέγγυό της που είναι η αντικειμενικότητα ή η αμεσότητα της προδηλότητας των μέσων με τα οποία προσεγγίζεται.

Οι αρχαιότεροι των Σκεπτικών, ο Πύρρων και ο Τίμων δεν είναι γνωσιολογικά νόμιμο να αναφερόμαστε σε «είναι» των όντων αλλά στο «φαίνεσθαί» τους, υποστηρίζουν ότι όχι δηλαδή στο οντολογικό υπόστρωμά τους αλλά στον τρόπο με τον οποίο υποπίπτουν στην ανθρώπινη αντιληπτικότητα ως παρουσίες. Αυτός ο περιορισμός είναι δεσμευτικός. Εφόσον δεν έχουμε τις προϋποθέσεις να κατακτήσουμε γνωστικά με εδραία βεβαιότητα τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου, γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να μην εκφέρουμε κρίσεις για το περιεχόμενό τους.

Στους μεταγενέστερους Σκεπτικούς ανήκουν ο Αινησίδημος, ο Αγρίππας και ο Σέξτος ο Εμπειρικός,οι οποίοι μάλιστα αποπειρώνται να στηρίξουν συστηματικά τις απόψεις τους. Υποστηρίζουν και αυτοί ότι καμιά γνώση δεν έχει κύρος, διότι οι υποκειμενικοί και οι αντικειμενικοί παράγοντες που συμμετέχουν στη διαδικασία της διαφοροποιούνται τόσο καθεαυτοί όσο και μεταξύ τους.

Από τη μια πλευρά, το κάθε γνωστικό υποκείμενο στηρίζεται στις ιδιαιτερότητές του, ενώ επίσης δεν διαθέτει μια γνωστική ενότητα, αλλά προσεγγίζει τα αντικείμενά του με μια ποικιλία γνωστικών μέσων, όπως είναι ο νους και οι αισθήσεις. Παράλληλα, δεν πρέπει να παραθεωρείται ότι το ίδιο το υποκείμενο δεν είναι σταθερό, αλλά λόγω ειδικών περιστάσεων αλλάζει καταστατική θέση, ερμηνείες και αξιολογήσεις και άρα ερευνητικά κριτήρια.

Από την άλλη πλευρά, ο άνθρωπος δεν έχει μια κατευθείαν και μονοσήμαντη επικοινωνία με τα αντικείμενα, αλλά τα κατανοεί στη σχέση τους με το περιβάλλον τους, το οποίο υπόκειται σε μεταβολές. Η σχετικιστική ή δυναμική λειτουργική παρουσία τους αποτελεί εμπόδιο στο να εξασφαλίζεται και η αυθεντική σε βάθος γνώση τους.

Στα γνωσιολογικά επίσης εμπόδια τοποθετούνται η διαφορά συγκρότησης των αντικειμένων από χωρο–χρονική σε χωρο-χρονική συνθήκη, καθώς και η συχνότητα της εμφάνισής τους.

Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας κοινωνικούς και ιστορικούς παράγοντες, το χαρακτηριστικό των οποίων είναι η εξέλιξη. Κάθε κοινωνία έχει τα οικεία της κριτήρια, τα οποία μάλιστα διαφοροποιούνται από εποχή σε εποχή, υπόκειται δηλαδή και η ίδια σ’ έναν εσωτερικό σχετικισμό.

Ο όρος “σκεπτικισμός” χρησιμοποιείται ευρύτερα, σε κάθε περίπτωση που είναι δύσκολο να παρθεί μια απόφαση και να βρεθεί η λύση στο πρόβλημα που έχει τεθεί και συζητιέται. Σε αντίθεση με τον “δογματισμό” χαρακτηρίζει ακόμα, την τάση αμφισβήτησης της αξιοπιστίας και την απαίτηση να δοθούν περισσότερες αποδείξεις και εξηγήσεις προκειμένου να χαρακτηριστεί η γνώση.

Ο σκεπτικισμός είναι μία σημαντική και αξιοπρόσεκτη τάση στην Φιλοσοφία, που ασχολείται κυρίως με την γνώση και την πηγή της αντίστοιχα. Αμφισβητεί την πιστότητα και την ορθότητα της γνώσης, πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι μερικώς ανίκανος στο να αποκτήσει έγκυρη και σωστή γνώση, γιατί γίνεται ασυνείδητα θύμα των αισθήσεών του. Δηλαδή ο άνθρωπος, κατά τον Σκεπτικισμό, σχηματίζει μια ψευδή αντίληψη για τον κόσμο που τον περιβάλλει και δημιουργεί γνώσεις που δεν μπορούν να έχουν γερά θεμέλεια.

Σκεπτικιστικές αμφιβολίες είχαν εκφραστεί ήδη από την εποχή των προσωκρατικών σοφιστών αλλά κι από τον ίδιο το Σωκράτη. Ωστόσο ο σκεπτικισμός, ως συστηματική φιλοσοφική στάση εκφράστηκε κυρίως από τους “πυρρώνειους” (οπαδοί του Πύρρωνα από την Ηλεία) και είχε πρακτικό χαρακτήρα. “Στην Χορεία Των Στωικών”



Αγνωστικισμός

Ο “αγνωστικισμός” είναι ένας νεότερος όρος που η επινόησή του αποδίδεται στον ένθερμο υποστηρικτή της θεωρίας της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου, στον Άγγλο φυσιοδίφη Τόμας Χάξλεϋ (Thomas Henry Huxley 1825-1895). Ο τελευταίος χρησιμοποίησε αυτό τον όρο για να συνοψίσει τις απόψεις απέναντι στα μεταφυσικά και θρησκευτικά ζητήματα, που εκείνη την εποχή δέχονταν ακόμα ένα πλήγμα από την επιστημονική θεωρία της φυσικής επιλογής.

Όπως προδίδει η ετυμολογία της λέξης αγνωστικισμός, πρόκειται για μία φιλοσοφική θεώρηση και κατεύθυνση που αποκλείει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε σωστά τον κόσμο και την αλήθεια, υποβαθμίζοντας τη γνώση σε απλή πληροφορία που λαμβάνουν οι άνθρωποι από τα αισθητήρια όργανά τους με σκοπό να σκεφτούν και να δράσουν όπως εκείνοι νομίζουν και βολεύονται. Ο αγνωστικισμός δεν χαρακτηρίζει (μόνο) τις φιλοσοφικές απόψεις και τα επιχειρήματα που καλλιεργούν την αμφιβολία ή αξιώνουν αποδείξεις, αφού αυτές τις απόψεις πρέπει να τις εντάξουμε κάτω από τον όρο “σκεπτικισμός”.

Πηγαίνει ένα βήμα πίσω και καταλήγει στις απόψεις που αποκλείουν τη γνώση και ενισχύουν την άποψη ότι είμαστε θύματα αυταπάτης και ανίκανοι από τη φύση να κατανοήσουμε τους φυσικούς νόμους. Έτσι, αφήνει το πεδίο ανοιχτό για να συζητηθούν και για να αντιμετωπιστούν το ίδιο σοβαρά οι πιο απίθανες και παράλογες απόψεις… Τη φιλοσοφική θεώρηση του Αγνωστικισμού ενίσχυσαν οι απόψεις νεότερων στοχαστών και επιστημόνων, ιδιαίτερα με αφορμή την αναστάτωση που προκάλεσαν στις αρχές του 20ου αιώνα στη φυσική, οι νέες επιστημονικές θεωρίες της κβαντομηχανικής.

Από τους αρχαίους φιλόσοφους, ο Πύρρων ο Ηλείος (360-270 π.κ.ε.), ο ιδρυτής της Σκεπτικής Φιλοσοφικής Σχολής, θεωρείται βασικός εκφραστής αυτής της φιλοσοφικής κατεύθυνσης προς τον Αγνωστικισμό. Σύμφωνα με τον Πύρρωνα, ούτε οι αισθήσεις ούτε ο νους δίνουν ασφαλή γνώση. Οι αισθήσεις πληροφορούν διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο και οι απόψεις (γνώμες, δόξες) που σχηματίζουμε με τη σκέψη μας μπορούν να είναι αντίθετες και αντικρουόμενες, χωρίς να αναιρούν η μια την άλλη.

Έτσι, όπως ο Σωκράτης υποστήριζε τη δυνατότητα να βασιστεί η Ηθική στη λογική γνώση, που ήταν επίσης εφικτή, ο Πύρρων αμφισβητούσε την αξιοπιστία όλων των απόψεων που σχημάτιζαν οι άνθρωποι περί του καλού και του κακού, αφού οι απόψεις τους εκφράζουν τις προσωπικές επιθυμίες τους και τι αρέσει στον καθένα και όχι τους νόμους του κόσμου.

Το ίδιο πράγμα μπορεί να είναι ευχάριστο ή δυσάρεστο, καλό ή κακό και να είναι διαφορετικό μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των λαών. Η μόνη ηθική είναι να σταματήσουμε να κάνουμε γενικές κρίσεις για το καλό και το κακό και αντί να προσπαθούμε μάταια και διχαστικά, να επιδιώκουμε την αταραξία και την ψυχική ηρεμία. “Σωκρατική θεώρηση για τον άνθρωπο”

Η διάσημη ρήση που αποδίδεται στον Σωκράτη “εν οίδα ότι ουδέν οίδα” και η φιλοσοφική διδασκαλία του που εισαγάγει λογικά την αμφιβολία στη σκέψη με σκοπό τη γνώση και τη βεβαιότητα, ήδη αποτελούν μία αφετηρία για τον αγνωστικισμό. Αλλά, ο Σωκράτης (470~399 π.κ.ε.) θεωρούσε δυνατή την απόκτηση της γνώσης. Με τη διδασκαλία του, όπως περιγράφεται από τον Πλάτωνα, περισσότερο ενδιαφερόταν να βοηθήσει τον άνθρωπο να σκέφτεται και να μην πέφτει θύμα πλάνης, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Ο Σωκράτης παρατηρούσε τους κανόνες με τους οποίους η ανθρώπινη σκέψη επιτυγχάνει λογικά τη γνώση και είχε εφεύρει το διάλογο (επικουνωνία) σαν απαραίτητο εργαλείο της λογικής σκέψης. Ο Σωκράτης είδε πιο μακριά και συνέδεσε την ικανότητα της γνώσης και τη λογική του ανθρώπου με την προοπτική του ελέγχου της συμπεριφοράς και αντιλήφθηκε την ανάγκη να βασιστεί η Ηθική επάνω στη Λογική, ανεξάρτητα από τις προσωπικές απόψεις, που μπορούσαν να είναι διαφορετικές.

Αντιθέτως, ο Πρωταγόρας από τα Άβδηρα της Θράκης (490 ~ 411π.κ.ε.) πέρα από τη διαπίστωση των ελλιπών στοιχείων για να αποφανθεί σχετικά με ορισμένα ζητήματα, δίδασκε και την αδυναμία του ανθρώπου να γνωρίσει ουσιαστικά τον κόσμο, αφού συμφωνούσε με τη βασική παρατήρηση του Ηράκλειτου για την αέναη μεταβολή όλων των πραγμάτων. Από αυτή την παρατήρηση έβγαζε το συμπέρασμα, ότι δεν μπορούμε να πούμε για τα πράγματα τι είναι ή δεν είναι, αλλά μόνο πως μας φαίνονται.

Ο κόσμος είναι αυτός που φαίνεται από τις αισθήσεις μας, διαφορετικός για τον καθένα και η αλήθεια σχετική, όπως και εκείνος είναι ρευστός. Αυτή τη φιλοσοφική θεώρηση του Πρωταγόρα συνοψίζει το γνωστό απόφθεγμά του “Πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων, ως ουκ έστιν”. Δηλαδή: ” Όλων των πραγμάτων κριτήριο είναι ο άνθρωπος ο ίδιος, για τα όσα μεν υπάρχουν, ότι υπάρχουν, για όσα δεν υπάρχουν, ότι δεν υπάρχουν”.

Όταν του ζήτησαν να τοποθετηθεί σχετικά με την ύπαρξη των θεών, έδωσε την παρακάτω απάντηση όπως αποδίδεται σε σύγχρονα ελληνικά: “Για τους θεούς δεν μπορώ να γνωρίζω τίποτα: ούτε ότι υπάρχουν, ούτε ότι δεν υπάρχουν, ούτε τι λογής μορφή έχουν. Γιατί είναι πολλά όσα μας εμποδίζουν να γνωρίζουμε. Από τη μία το άδηλο του ζητήματος και από την άλλη η συντομία της ανθρώπινης ζωής” (Απόσπ. 4 ). Για αυτή τη δήλωση ο Πρωταγόρας καταδικάστηκε για αθεϊα και τα βιβλία του ρίχτηκαν στη φωτιά. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αθήνα και το πλοίο που τον μετέφερε στη Σικελία ναυάγησε και ο ίδιος πνίγηκε. Ο Πρωταγόρας ήταν διάσημος σοφιστής και παιδαγωγός και άσκησε μεγάλη επίδραση στην εποχή του και σε πολλούς από τους μεταγενέστερούς του, αναζήτησε τα άρθρα: Πρωταγόρας: Πάνσοφος Αηδόνα των Μουσών και Σοφιστές: Αρχαίοι Ελληνες Διαφωτιστές

Στην Ινδική μυθολογία και στις αρχαίες θρησκευτικές διδασκαλίες του Ινδοϊσμού, αποτελεί κεντρική ιδέα υψίστης σημασίας για τον προορισμό του ανθρώπου, να καταλάβει ή να αναγνωρίσει πως ο κόσμος των αισθήσεων είναι απατηλές εικόνες και μεταμορφώσεις μιας και της ίδιας πραγματικότητας, την οποία τελικά μπορούμε να γνωρίσουμε με ορισμένους ιδιαίτερους τρόπους ζωής και όχι με τη σκέψη ούτε από τις αισθήσεις. Κοντά σε αυτή την κεντρική ιδέα της πλούσιας Ινδικής μυθολογίας, πολλούς αιώνες αργότερα πλησίασε με λογικά επιχειρήματα και με καθαρές φιλοσοφικές σκέψεις, ο επίσκοπος Τζωρτζ Μπέρκλεϋ (Georg Berkeley 1685-1753).

Η αδυνατότητα να επιλυθούν τα κοσμολογικά προβλήματα, να επαληθευτούν οι θεωρίες στην εμπειρία και οι δυσκολίες να βρεθούν οι απαντήσεις μέσα από τις εξειδικευμένες επιστήμες, συντηρούσαν το γνωσιολογικό πρόβλημα, σχετικά με το οποίο οι φιλόσοφοι ήταν εξίσου διχασμένοι και τροφοδοτούν ακόμα τις αγνωστικιστικές θέσεις.

Στην καθημερινή ζωή όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν και πράττουν επηρεασμένοι από τη γνώση, ενώ συγχρόνως αγνοούν, γιατί κανένας δεν είναι παντογνώστης. Όταν η προσοχή και η αναζήτηση της αλήθειας συγκεντρώνεται στα βασικά κοσμολογικά ζητήματα, τότε η αμφιβολία, η δυσπιστία, η διαφωνία και το λάθος είναι συνηθισμένα και οι πιο ψύχραιμοι γίνονται επιθετικοί.

Οι φιλόσοφοι αιτιολογούσαν την αρνητική θέση τους για τη δυνατότητα της βέβαιης γνώσης με τις γνωστές θεωρίες και διαπιστώσεις τους όπως λ.χ. ο Ντέιβιντ Χιούμ (David Hume 1711-1776), ο οποίος αμφισβήτησε την αρχή της αιτιότητας, βασισμένος σε μία εμπειρική προσέγγιση του κόσμου με τρόπο υπερβολικό, αφού υποβάθμισε το ρόλο των ομοιοτήτων και των κοινών γνωρισμάτων στο πλήθος των διαφορετικών πραγμάτων και δεν εξήγησε την ύπαρξή τους.

Στο μεγαλύτερο μέρος τους, οι βασικές σκέψεις και τα επιχειρήματα για τη δυσκολία του ανθρώπου να γνωρίσει το κόσμο έχουν εκφραστεί στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία. Πολλούς αιώνες μετά, σημαντική συμβολή για την επιστημονική έρευνα της λογικής και της σκέψης υπήρξε το φιλοσοφικό έργο του Τζων Λοκ (John Locke 1632 -1704).

Το δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση του Λοκ είναι ένας αληθινός θησαυρός για κάθε άνθρωπο που θα ήθελε να γίνει προσεκτικός στις σκέψεις του και απαραίτητος σταθμός για κάθε στοχαστή που διατυπώνει σκέψεις και απόψεις σχετικά με τα φιλοσοφικά ζητήματα. Και φυσικά, όταν σκεφθούμε ότι αυτό το μεγάλο δοκίμιο είναι γραμμένο σαν ένα σύγχρονο επιστημονικό σύγγραμμα -με την παρατήρηση των ιδεών που αντιλαμβάνεται όλος ο κόσμος, – με την ακρίβεια των νοημάτων, – με συγκρατημένο λεξιλόγιο, – με την εύστοχη σειρά των σκέψεων, – χωρίς να χρησιμοποιήσει αμφισβητήσιμες σκέψεις για την ανάπτυξη του θέματός του, – συμπεριλαμβάνει το σύνολο των δεξιοτήτων και λειτουργιών του ανθρώπινου πνεύματος, – και με την προοπτική να συμπεριλάβει τα ψυχικά φαινόμενα, – και όλα αυτά στον 17ο αιώνα με ένα πνευματικό χάσμα προς το παρελθόν τότε δεν θα φανεί υπερβολική η εκτίμηση, ότι το δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση του Τζων Λοκ είναι ένα από τα λίγα κορυφαία πνευματικά έργα για την ανθρώπινη έρευνα, από την εποχή του Αριστοτέλη μέχρι τον 17ο αιώνα.

Όμως τελικά, η άμεση χρησιμότητα της γνώσης για μία κοινή για όλους και σταθερή πραγματικότητα (η ανάγκη να πατήσουμε σε σταθερά πράγματα για να επιβιώσουμε, να σκεφτούμε με προοπτική και με συνέπεια, να προδιαγράψουμε το μέλλον, να βασιστούμε στη βέβαιη γνώση και να συνεργαστούμε κ.λπ.) σε τελική ανάλυση, η ανάγκη αυτής της γνώσης για την αξιοποίηση και τον προσανατολισμό της ζωής παρασύρει όλους τους ανθρώπους να πιστέψουν, να συμφωνήσουν και να εκφράσουν απόψεις σχετικά με τα ζητήματα, για τα οποία έχουν διαβεβαιώσει ότι οι απαντήσεις είναι αδύνατες.

Αυτή τη φυσική ανάγκη και το αδιέξοδο του Αγνωστικισμού, οι άνθρωποι το αντιλαμβάνονται από την ασυνέπεια μεταξύ σκέψης και πράξης, αφού στην πραγματικότητα χρειάζεται να συμπεριφερθούμε με λιγότερες αμφιβολίες, με πρόνοια, με περισσότερη και γρηγορότερη συνέπεια και με σταθερές αξίες.“Όχι μόνο υπάρχει αλήθεια και σταθερή γνώση, αλλά και είναι αξιοθαύμαστη στιγμή της ζωής να πράττουμε σύμφωνα με την αλήθεια, ενώ γνωρίζουμε ότι έτσι θα χάσουμε μια ευκαιρία ή θα πληγώσουμε τον εαυτό μας”.



Ξεχωριστή προσοχή χρειάζεται η πρωτότυπη θεωρία του Καντ (Immanuel Kant 1724-1804), η οποία αν και περιγράφει λεπτομερώς και εξαντλητικά τον τρόπο δημιουργίας της γνώσης μας, από μία αβάσιμη άποψη – ότι η εμπειρία δεν προσφέρει έννοιες, με τις οποίες μπορούν να γίνουν οι πιο γενικές διαπιστώσεις- προσέφερε στον αγνωστικισμό σημαντικά και δυσύλληπτα θεωρητικά στηρίγματα. Η γενική δυσπιστία, ο λεγόμενος σκεπτικισμός και η ειδικότερη άρνηση έχουν τη θετική χρησιμότητα ενός δοκιμαστικού μέσου ν’ αναδεικνύει την αβασιμότητα, την ασάφεια, τα λάθη και την ανεπάρκεια στη γνώση μας.

Με τα προβλήματα που δημιουργεί μας κάνει πιο προσεκτικούς, γελοιοποιεί τις παράλογες και εξωπραγματικές θεωρίες, τη φαντασιοκοπία και προτρέπει να στοχαστούμε, για να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις γνωστικές ατέλειες.

Η δυνατότητά μας να γνωρίζουμε την πραγματικότητα προέρχεται από αυτήν την ίδια, στην οποία είμαστε σαν ένα από τα μέρη της και η διαμάχη για την αρχή της γνώσης δε χρησιμεύει, για να γνωρίσουμε αν την έχουμε. Γιατί, απ’ όπου και να προερχόταν, όπως και να την εξηγήσουμε, δε θα μπορούσαμε να είμαστε βέβαιοι για την ορθότητά της γνώσης παρά μόνο από την αντιστοιχία της με την εμπειρική (μέσα κι έξω) πραγματικότητα και από τη διαπίστωση των συνεπειών της στην τελευταία.

Το πρόβλημα να γνωρίσουμε αν υπάρχει θεός, τι είναι η ζωή και αν η ζωή τελειώνει θα ήταν οριστικά άλυτο και άσκοπο να το θέτουμε, αν ο θεός και η αρχή της ζωής ήταν έξω από την πραγματικότητα, μέρος της οποίας είμαστε, αντιλαμβανόμαστε και γνωρίζουμε ή αν η πραγματικότητα ήταν κάτι απροσδιόριστο: Θέση, η οποία ήταν δεδομένη αλήθεια για τον Καντ, όπως ήταν για πολλούς φιλόσοφους και είναι μέχρι το δικό μας αιώνα και πέρα των φιλοσόφων.

Εξάλλου, έχουμε απαντήσει σχετικά με αυτό το ζήτημα ότι η αισθητικότητα είναι στην ουσία η περιορισμένη -σε εξωτερικές επιδράσεις- διανοητικότητα και όχι το αντίθετό της, είναι άμεσες και ταυτόχρονες διαπιστώσεις σταθερών ή κοινών στοιχείων στα πράγματα που μας επηρεάζουν πιο έμμεσα, με πρώτα αφηρημένα γνωστικά στοιχεία τα αισθήματα. Η αφαίρεση γνωρισμάτων και η περιληπτική άποψη των πραγμάτων ξεκινάνε από τα ίδια τα αισθητηριακά δεδομένα και αυτό δείχνει, ότι οι αισθήσεις είναι νοητικές ενέργειες με “πρώτη ύλη” από έξω της διάνοιας.

Τα πρώτα δεδομένα των αισθήσεών μας ήδη είναι αποσπασμένα γνωρίσματα και “σύντομες” απόψεις των πραγμάτων. Από την άλλη, η διανοητικότητα είναι μία σύνθετη δυνατότητα που δημιουργείται και εξελίσσεται σαν εσωτερική από τα εξωτερικά πράγματα, όταν εκείνα συνδυαστούν με ορισμένους τρόπους και αποτελέσουν ένα οργανικό σύνολο. Γι’ αυτό, η διάνοια επηρεάζεται διαρκώς από τα υλικά πράγματα και μπορεί να “αντανακλάει” μερικά από τα στοιχεία τους, αφού τα υλικά πράγματα αφήνουν κατά κάποιο πολύπλοκο τρόπο τα αποτυπώματά τους με επίδραση στο οργανικό σύνολο της ύλης που απόκτησε διανοητική αυτενέργεια.

Κάθε γνώση και δυνατότητα αντίληψης, η οποία δεν προήλθε από τη δική μας εμπειρία, προήλθε από την εμπειρία των άλλων έμβιων υπάρξεων, και από εκείνες τις οποίες εμείς προήλθαμε -άμεσα και πιο έμμεσα, με τη φυσική διαδικασία της γέννησης, όπου αποκτάμε την υλική και την ψυχολογική ύπαρξή μας μαζί. Έπειτα, επειδή υπάρχουν κοινά και σταθερά στοιχεία σε μία ενιαία πραγματικότητα, η ίδια η εμπειρία επιτρέπει τη διατήρησή της και ν’ ανακαλύπτουμε κοινά στοιχεία και εμπειρίες σε πράγματα άλλου χώρου και χρόνου και τα πιο έμμεσα αποτελέσματά τους.

Μπορούμε να μιλάμε για κάποια εμπειρία την οποία δεν έχουμε και αυτή η δυνατότητά μας προέρχεται από την εμπειρία, με το διάμεσο ορισμένων εννοιών, οι οποίες μπορεί να προήλθαν από έναν ελάχιστο αριθμό αντιλήψεων, αλλά να αναλογούν και να βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο. Διάνοια χωρίς εμπειρία δεν υπάρχει, αλλά ούτε καμία εμπειρία χωρίς τη διάνοια. Επομένως, ο ορθολογισμός (ή νοησιαρχία και ρασιοναλισμός) και ο εμπειρισμός (ή αισθησιαρχία) είναι σχετικά δύο μονόπλευρες θεωρήσεις, και καμία άμεση αυθόρμητη νοητική σύλληψη δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς καμία προηγούμενη σκέψη και χωρίς τις πληροφορίες των αισθήσεων, που η νόηση επεξεργάζεται ακόμα και χωρίς τη δική μας σκόπιμη προσπάθεια.

Το πρόβλημα για την αρχή της γνώσης και η θέση, που υποστήριξαν οι φιλόσοφοι, δεν ήταν πάντοτε καθοριστική για τη θέση τους στα βασικά κοσμολογικά ζητήματα (ή αντιστρόφως) ούτε πάντοτε μονομερής. Έτσι υπήρξαν εμπειριστές και ορθολογιστές φιλόσοφοι στη μία και στην άλλη κατεύθυνση. Επίσης να μη ξεχνάμε, η διαίρεση σε σχολές και σε ρεύματα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, αφού οι φιλοσοφικές θεωρίες αρχίζουν και τελειώνουν με προσωπικές επιλογές των θεμάτων, δεν περιλαμβάνουν μόνο τις συνεπείς σκέψεις, δεν διατυπώνονται με κοινά πρότυπα και δεν χαρακτηρίζονται από τη σαφήνεια τους.

Σε γενικές γραμμές, βρίσκουμε ακραίους εμπειριστές, όπως είναι ο Πύρρωνας, ο Πρωταγόρας, ο Λοκ, ο Μπέρκλεϋ, ο Ντιντερό, ο Χόλμπαχ (1723-1789), ο Χιουμ, ορθολογιστές, όπως ο Παρμενίδης, ο Πλάτων, ο Ντεκάρτ, ο Σπινόζα, ο Σέλλινγκ, ο Χέγκελ, και πιο περιορισμένους ή συνδυαστικούς, όπως ο Αριστοτέλης, ο Φράνσις Μπέικον (Bacon 1561-1626), ο Χομπς (Hobbes 1588-1679), ο Λάιμπνιτς.

Ο ιδεαλισμός του Καντ, ο ονομαζόμενος -από τον ίδιο- υπερβατικός, παρά την ίση απόστασή του στις δύο μονόπλευρες θεωρήσεις για την αρχή της γνώσης, δεν αποκάλυψε την άμεση και εσωτερική σύνδεση ανάμεσα στην αίσθηση και στη διάνοια. Διατήρησε το διχασμό τους, δεν εξήγησε εκ των πραγμάτων τη δυνατότητα της διάνοιας να διασυνδέει και να διαπιστώνει σχέσεις ή κοινά στοιχεία και μετά από τέτοια απόσπασή της από την πραγματικότητα έφθασε ν’ απλουστεύσει την ποιότητά της και να περιορίσει τις δυνατότητές της σε κάτι, το οποίο θεωρούσε μόνο εξωτερικά προς αυτήν.

Τονίζεται, αυτός είναι ένας γρήγορος και ενδεικτικός διαχωρισμός μερικών φιλοσοφικών θεωριών σύμφωνα με τον προσανατολισμό της σκέψης για την παρατήρηση και την περιγραφή των πραγμάτων όπως αυτά φαίνονται (εμπειρισμός) ή για την παρατήρηση της ίδιας της σκέψης και της εξαγωγής συμπερασμάτων που δεν περιορίζονται στα συγκεκριμένα πράγματα όπως αυτά παρατηρήθηκαν (ορθολογισμός). Υπάρχει και μια τρίτη διαδεδομένη άποψη σε όλους τους ανθρώπους, για τη δυνατότητα να γνωρίσουμε διαισθητικά, με αυτοσυγκέντρωση ή με αιφνίδιο τρόπο, κάτω από ανεπανάληπτες ψυχολογικές καταστάσεις.

Σύμφωνα, όμως, με τη θεωρία που υποστηρίζουμε, ακόμα και τα πρώτα αισθήματα, τα οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε στις απλούστερες μορφές ζωής, είναι τρόποι με τους οποίους γνωρίζει η νόηση και θεωρούμε ότι η ψυχή δεν είναι κάτι διαφορετικό από τη διανοητική δραστηριότητα. Στον άνθρωπο ιδιαίτερα, η ψυχή είναι διαμορφωμένη με την επεξεργασία που έχει κάνει η σκέψη στο πλήθος των παρατηρήσεων και των πληροφοριών και η γνώση δεν βρίσκεται πάντα μέσα στην επίγνωσή μας ή μέσα στις λέξεις της γλώσσας. Κυνισμός

Συνήθως, χρησιμοποιούμε την απλή λέξη “μνήμη” για να θυμόμαστε σύντομα, ότι υπάρχουν πληροφορίες, σκέψεις, παρατηρήσεις, γνώσεις μέσα στο κεφάλι μας που πολλές φορές δεν τα βρίσκουμε καθόλου και που πολλές άλλες φορές τα βρίσκουμε μετά από δική μας διανοητική προσπάθεια ή μετά από τυχαίες παρατηρήσεις, ακόμα και στον ύπνο μας, κάπως πιο απρόσμενα.

Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτή τη θεώρηση για τη σχέση της ψυχής με το πνεύμα και τη νόηση σαν ένα και το ίδιο πράγμα με ουσία την πληροφορία, δεν θα δεχτούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα γνώσης από κάποια διαφορετική πηγή, ή από μια άγνωστη εγκεφαλική λειτουργία ή από την άυλη μεσολάβηση ενός θεού και γενικά από οποιαδήποτε άλλη πηγή που δεν βρίσκεται μέσα στη διαμορφωμένη εμπειρία μας και χωρίς τις δικές μας σκέψεις.

«Δογματισμός και σκεπτικισμός είναι και οι δυο, από μια άποψη, απόλυτες φιλοσοφίες» έλεγε ο Μπέρτραντ Ράσσελ στα «αντιδημοφιλή δοκίμιά» του. «Ο οπαδός του πρώτου είναι βέβαιος ότι γνωρίζει και ο οπαδός του δεύτερου ότι δεν γνωρίζει. Εκείνο ακριβώς που πρέπει να εξαλείψει η φιλοσοφία είναι η βεβαιότητα, η βεβαιότητα είτε της γνώσης είτε της άγνοιας».

“Με τα φιλοσοφικά τερτίπια, όχι τόσο του σκεπτικισμού όσο του αγνωστικισμού, ο άνθρωπος κατάφερε να φρενάρει τη δυνατότητά του να γνωρίσει τον κόσμο και με πρόσχημα την αδυναμία του αυτή, φτωχαίνει ο ίδιος, πλουτίζοντας αυτούς που υποτίθεται ότι πολεμά”. Ηράκλειτος ο Μέγας

Μην ξεχνάμε πως Αγνωστικ-ισμός, Σκεπτικ-ισμός, Αθε-ϊσμός αμφότερα είναι -ισμοί δηλ. παγιωμένες-παγωμένες καταστάσεις του Νου δηλ. ΝΕΚΡΕΣ. Τι γνώση και τι αποτέλεσμα ή αιτία, μπορεί να εξαχθεί από την νέκρα …παρά μονάχα ο θάνατος.

@Κώστας Γ. Νικολουδάκης /2004-2016

terrapapers.com

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Στίβεν Χόκινγκ: Η κοσμοθεωρία του σε 14 φράσεις

Ο Στίβεν Χόκινγκ δεν ήταν διάσημος μόνο για το λαμπρό μυαλό του και το επιστημονικό έργο του αλλά και για το πνεύμα, το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό του. Ιδού μερικές από τις φράσεις που συμπυκνώνουν το δόγμα ζωής του.


Για το Σύμπαν

«Το Σύμπαν δε θα άξιζε πολλά αν δεν ήταν το σπίτι των ανθρώπων που αγαπάς»

Για τις επιστημονικές ανακαλύψεις

«Θα τις συνέκρινα με το σεξ αλλά έχουν μεγαλύτερη διάρκεια» – σε ένα επιστημονικό φεστιβάλ, το 2011.

Για το Θεό

«Ο Θεός ίσως υπάρχει, όμως η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει το σύμπαν χωρίς να είναι απαραίτητος ένας δημιουργός» – σε συνέντευξη στο CNN, το 2010

«Ο επιστημονικός απολογισμός είναι πλήρης. Η θεολογία δεν είναι απαραίτητη» – σε συνέντευξή του στο CNN, το 2010



Ο Πάπας Βενέδικτος χαιρετά τον Βρετανό καθηγητή κατά τη συνάντηση ενός επιστημονικού συνεδρίου στο Βατικανό, τον Οκτώβριο του 2008 – REUTERS/Osservatore Romano/File Photo

Για την επιμονή

«Όσο δύσκολη κι αν φαίνεται η ζωή, πάντα υπάρχει κάτι το οποίο μπορείς να κάνεις και να πετύχεις. Το μόνο που μετρά είναι να μην τα παρατάς» – από ομιλία του 2016 στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Για την περιέργεια

«Και, θυμήσου, να κοιτάς τα αστέρια, όχι τα πόδια σου. Προσπάθησε να καταλαβαίνεις ό,τι βλέπεις και να αναρωτιέσαι για το τι κάνει το Σύμπαν να υπάρχει. Να είσαι περίεργος» – Όπερα του Σίδνεϊ, 2015


Για την ευφυΐα

«Δε θα το ισχυριζόμουν ποτέ αυτό. Οι άνθρωποι που κομπάζουν για τα IQ τους είναι loser» – η απάντησή του στην ερώτηση αν πιστεύει πως είναι ο ευφυέστερος άνθρωπος στον πλανήτη

«Η ευφυΐα είναι η ικανότητα να προσαρμόζεσαι στις αλλαγές», στην αποφοίτησή του από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Για το διάστημα

«Μακάρι να εξακολουθήσετε να πετάτε σαν σούπερμαν σε μικροβαρύτητα» – σε αστροναύτες της NASA, το 2014





«Πάντα προσπαθούσα να υπερβαίνω τα όρια της κατάστασης μου και να ζω τη ζωή μου με τη μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα. Έχω ταξιδέψει τον κόσμο, από την Ανταρκτική στη μηδενική βαρύτητα. Ίσως μια μέρα ταξιδέψω και στο διάστημα» – σε συνέντευξη στους New York Times, το 2011
Για τις γυναίκες

«Η βοηθός μου μου υπενθυμίζει πως, παρότι έχω διδακτορικό στη Φυσική, οι γυναίκες παραμένουν μυστήριο» – στο πρώτο του ΑΜΑ (Ask Me Anything) του Reddit



Το φιλί που επισφράγησε το μυστήριο - Μετά τον πολιτικό γάμο του Στίβεν Χόκινγκ και της νέας συζύγου του, Ιλέιν Μέισον, τον Σεπτέμβριο του 1995 – REUTERS/Paul Bates
Για την εικόνα του

«Δυστυχώς, ο Έντι (Ρεντμέιν) δεν κληρονόμησε την ομορφιά μου», για τον βραβευμένο με Όσκαρ ηθοποιό που τον υποδύθηκε στην ταινία «Η Θεωρία των Πάντων»

«Το μειονέκτημα με τη διασημότητα είναι πως δεν μπορώ να πάω πουθενά στον κόσμο χωρίς να με αναγνωρίσουν. Δεν είναι αρκετό να φορέσω γυαλιά ηλίου και περούκα. Το αναπηρικό αμαξίδιο πάντα με προδίδει» – σε συνέντευξή του το 2006
Για το θάνατο

«Έζησα με την προοπτική ενός πρόωρου θανάτου για τα τελευταία 49 χρόνια. Δε φοβάμαι το θάνατο αλλά δε βιάζομαι και να πεθάνω. Έχω τόσα να κάνω…» – σε συνέντευξή του στον Guardian, το 2011

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Ν.Καζαντζάκης: Τι είναι αγάπη; Το εγώ κι εσύ αφανίζονται

Η αγάπη για το Νίκο Καζαντζάκη


Δεν είναι συμπόνια μήτε καλοσύνη...
Στη συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονάει κι αυτός που συμπονάει. Στην καλοσύνη είναι δύο, αυτός που δίνει κι αυτός που δέχεται.
Μα στην αγάπη είναι ένας...
Σμίγουν οι δύο και γίνοναι ένα. Δεν ξεχωρίζουν...
Το εγώ κι εσύ αφανίζονται.
Αγαπώ θα πει χάνομαι…

Νίκος Καζαντζάκης


Πόση αγάπη έδωσε ο Νίκος Καζαντζάκης στην Ελένη Σαμίου και πήρε!

92 χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα της γνωριμίας ενός από τον μεγαλύτερων στοχαστών παγκοσμίως, με τη μετέπειτα σύζυγό του. Μία ιστορία αγάπης, σεβασμού, συντροφικότητας και αφοσίωσης, που δοκιμάστηκε επί 32 χρόνια και πέρασε στην αιωνιότητα. Η θετή εγγονή της συζύγου του Νίκου Καζαντζάκη, η Νίκη Σταύρου γράφει για το People την υπέροχη ιστορία αγάπης τους.



«Στην Ελένη χρωστώ όλη την καθημερινή ευτυχία της ζωής μου», γράφει ο Νϊκος Καζαντζάκης για την πολυαγαπημένη σύντροφο της ζωής του. «Χωρίς αυτή θα ’χα πεθάνει τώρα και πολλά χρόνια. Συντρόφισσα γενναία, αφοσιωμένη, περήφανη, έτοιμη για κάθε πράξη που θέλει αγάπη».

Η Ελένη Σαμίου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 30 Απριλίου 1903, με ρίζες από τη Μικρά Ασία και την Κρήτη. Σε ένα πολύ σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα γράφει: «Πήρα μόνο δίπλωμα Γυμνασίου το 1919. 15 χρονών έμεινα ορφανή από μάνα και πατέρα. Οι κηδεμόνες, αν και Καθηγητές Πανεπιστημίου, φρονούσαν πως τα “ορφανά” δεν σπουδάζουν. Γίνονται ράφτρες ή καπελούδες. Κι ας έχουν όση περιουσία χρειάζεται (και παραπάνω!) για να κάνουν καλές σπουδές. Το 1924 γνώρισα τον Νίκο».

Και από εκεί αρχίζει μια γλυκιά ιστορία αγάπης και απόλυτης αφοσίωσης. Ήταν 18 Μαΐου 1924, όταν η Ελένη ήταν είκοσι ενός ετών, και ο Νίκος σαράντα ενός. Η Ελένη περιγράφει τη συνάντησή τους στις πρώτες σελίδες του Ασυμβίβαστου τη βιογραφία του Νίκου Καζαντζάκη, που εκείνος της ζήτησε να γράψει:

Η Ελένη είχε γνωρίσει πρώτα την πρώτη του γυναίκα, τη Γαλάτεια, όταν ήδη εκείνη είχε χωρίσει με τον Νίκο και είχε ήδη αρχίσει να ζει με τον Μάρκο Αυγέρη. Η Γαλάτεια, είχε επηρεάσει αρνητικά την Ελένη, τόσο που η νεαρή κοπέλα δεν ήθελε καν να τον γνωρίσει: «Επηρεασμένη,» γράφει «ως φαίνεται, από το μυθοπλαστικό μπρίο της γυναίκας του, αρνήθηκα την πρόσκλησή της να πάω με την παρέα της στο σταθμό Λαρίσης να υποδεχτούμε το «τέρας», πού θα ερχόταν από τη Γερμανία στις 5 του Μάη το 1924.» Και όμως, μερικές ημέρες μετά, οι φίλες της Ελένης, η Καίτη και η Μαρίκα Παπαϊωάννου, την πίεζαν αφόρητα να τον γνωρίσει. «Είναι ψηλός σαν κυπαρίσσι, όμορφος, αφάνταστα διαβασμένος και χαριτολόγος… Κανείς δεν του παραβγαίνει στις ιστορίες… Ανεπανάληπτος…» Και το χειρότερο, δεν τον χωρούσε ο τόπος. «Πολύ γρήγορα θ’ ανοίξει την πόρτα να φύγει… θα πετάξει το πουλί, πάει, θα χαθεί η μοναδική ευκαιρία να γνωρίσεις κι εσύ μια μεγάλη προσωπικότητα». Και δέχτηκε η Ελένη, και να τους τώρα, γράφει, στη Δεξαμενή, τη νύχτα της 17ης Μαΐου, με αντιφατικές φήμες να αντηχούν στα αυτιά της: «Το γέλιο του ακούγεται ένα μίλι μακριά…» ή «Του αρέσουν οι γυναίκες…» ή «Τρώει και πίνει σα δράκος…» ή «Δεν τρώει τίποτα… σωστός ασκητής…».



«Σχεδόν εχθρική στην αρχή», λέει η Ελένη, «χωρίς να το καλοξέρω, άρχισα σιγά – σιγά να παραδίνω τα όπλα. Τη νύχτα εκείνη θα σκαρφαλώναμε στην Πεντέλη, για να βρεθούμε τα ξημερώματα από την άλλη πλευρά, στην παραλία της Ραφήνας, ο Οδοιπορικός Σύλλογος, μια εικοσαριά νέοι και νέες, φυσιολάτρες. Για να φτάσουμε στους πρόποδες του βουνού, θα παίρναμε το «θεριό», το θρυλικό εκείνο τραινάκι, που κούτσα-κούτσα έκανε τη διαδρομή Αθήνα-Μαρούσι-Κηφισιά. Το φεγγάρι πήγαινε να μεσουρανήσει, όταν τον πήρε το μάτι μου. Με βήματα λίγο-λίγο πηδηχτά, στητός σαν κυπαρίσσι, τεράστιο μέτωπο, βαθουλά μάτια πού έμοιαζαν μαύρα κάτω από τα πυκνά φρύδια, αυτιά λεπτοσκαλισμένα. Φορούσε ένα πλατύγυρο καπέλο ψάθινο και στο χέρι κρατούσε ένα ροζ γυάλινο βάζο, όπου έπλεαν μέσα σε λαδόξιδο σαρδέλες του βαρελιού. Δε θυμούμαι τα πρώτα του λόγια, μα τα δυο βαθιά αυλάκια, που έσκαβαν το πρόσωπο του, μου έκαναν μεγάλη εντύπωση. Γιατί απ’ όλες τις κοπέλες, που ήμασταν εκεί, διάλεξε εμένα; Το ήξερε τάχα ο ίδιος; Στο μισοσκόταδο του βαγονιού άρχισε αμέσως τα ερωτήματα, που τ’ άκουσα τόσες φορές κατοπινά στη ζωή μας.

Όταν το πρωί έφτασαν πια στη Ραφήνα, ο Νίκος έμεινε δίπλα στην Ελένη όλη μέρα, προφυλάσσοντάς την με το κορμί του για να μην την κάψει ο ήλιος. Και δεν άλλαζε θέση, παρά μόνο όπως προχωρούσε και ο ήλιος.

Από τότε δεν χωρίσανε ποτέ. Η οριστική τους συμβίωση σαν ζευγάρι, όμως, άρχισε από τη Ρωσία τον Αύγουστο του 1928, όταν την κάλεσε να τον συναντήσει στη Μόσχα. Κάποιος ακόμη και σήμερα μπορεί να φαντασθεί πόση τόλμη χρειαζόταν η Ελένη για μια τέτοια παρέκκλιση από τα ήθη της εποχής. Αν δεχόταν την πρόσκλησή του, της είπε, δεν θα υπήρχε πλέον υπαναχώρηση και γυρισμός. Θα έπρεπε να μείνει για πάντα μαζί του. Θα γνώριζε δυσκολίες, φτώχεια, μέχρι και πείνα. Για ένα μόνο πράγμα έπρεπε να είναι σίγουρη: μαζί του δεν θα έπληττε ποτέ. Αλλά, της είπε, μπορεί και να μην τον ήξερε καλά, προκειμένου να πάρει μια τελεσίδικη απόφαση, καθοριστική για τη ζωή της. Γι’αυτό τη συμβούλευσε να πάει στο Ντύσσελντορφ της Γερμανίας και να ζητήσει τη γνώμη της Έλσας Λάνγκε, φίλης και πρώην ερωμένης του. Τα λίγα λόγια της Έλσας «βάραιναν στη ζυγαριά της Μοίρας μου», θα γράψει αργότερα η Ελένη: «Μπορείτε να τον εμπιστευτείτε. Μια φλόγα τον καίει κι όμως δε χάνει μήτε λεφτό την αίσθηση της ζωής. Ισορροπημένος, τέλεια φυσιολογικός… Κι ό,τι κι αν συμβεί, μη μετανιώσετε ποτέ που ακούσατε το κάλεσμά του. Είναι γυμνός σαν τον Άγιο Σεβαστιανό. Προφυλάξτε τον από τα βέλη». Έτσι έφυγε για τη Μόσχα η Ελένη και έμεινε από τότε για πάντα μαζί του. Έγινε τελικά η «λεπτεπίλεπτη» Αθηναία «το εφταγύναικο, το εφταπέτσινο σκουτάρι της ζωής του που καμιά σαγίτα δεν το περνάει».

Η Ελένη, τον καιρό της κατοχής, και της μεγάλης πείνας, στην Αίγινα, πήγαινε στις Φυλακές και έπαιρνε λίγο φαγητό από το συσσίτιο των φυλακισμένων για να μην πεθάνει από την πείνα ο Νίκος της. Και στην Antibes, στη Γαλλία, πήγαινε στην πλατεία της πόλης και μάζευε τα χαρούπια και τα έκανε κολιέ και τα πουλούσε στους τουρίστες για το πιάτο του Νίκου.
Η Ελένη ήταν και αυτή συγγραφέας, και μάλιστα πολύ καλή, αλλά επέλεξε την αφιέρωσή της στην προαγωγή του έργου του συζύγου της. Το μέγεθος της προσφοράς της, ακόμη και σε τεχνικό επίπεδο, μπορεί να εκτιμηθεί και μόνον από το γεγονός ότι δακτυλογράφησε επτά φορές την Οδύσεια με τους 33.333 στίχους. Εκείνη τον προέτρεψε να ασχοληθεί με το μυθιστόρημα, από τις ιστορίες που της έλεγε τη νύχτα πριν κοιμηθούν.

Ο Νίκος και η Ελένη Καζαντζάκη συνέζησαν περίπου είκοσι χρόνια και στις 11 Νοεμβρίου 1945 τέλεσαν τον γάμο τους στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Καρύτση στην Αθήνα. Με κουμπάρους τον Άγγελο Σικελιανό και τη γυναίκα του Άννα. Μάλιστα, τη διάρκεια της τελετής, συνειδητοποίησαν ότι είχαν ξεχάσει τις βέρες, οπότε και αμέσως ο Άγγελος και η Άννα έβγαλαν από τα δάχτυλά τους τις δικές τους και τις πέρασαν στα δάχτυλα του Νίκου και της Ελένης. Γι’αυτό και η βέρα της Ελένης γράφει «Άγγελος».

Ο Νίκος και η Ελένη ζούσαν τότε στην Αίγινα, με συχνά ταξίδια στο εξωτερικό, και από το 1946 τελικά εγκαταστάθηκαν στην Antibes, της νότιας Γαλλίας. Τους χώρισε ο θάνατος το 1957.

«Είμαι μια ηλεχτρική εγκατάσταση κι είστε το ηλεχτρικό ρέμα. Αν κοπεί, χάθηκα», της έγραψε πριν χρόνια πολλά ο Νίκος της. Αυτό το ηλεκτρικό ρεύμα κόπηκε την ημέρα των γενεθλίων του Νίκου Καζαντζάκη, στις 18 Φεβρουαρίου του 2003, στη 1:31 το μεσημέρι, όταν η Ελένη πήγε να βρει τον καλό της.

Κάθε επέτειο του θανάτου τού Νίκου, και όσο η δική μου ζωή φτάνει στο τέλος της, κάνω τον απολογισμό μου, τι έδωσα και τι πήρα από εκείνον, ύστερα από 32 ολόκληρα χρόνια κοινής ζωής. Η «κόκκινη γραμμή», που σημάδεψε την πορεία του και που εγώ θα την ονομάσω «ευθεία γραμμή», χαρακτήριζε και την απλή καθημερινή του ζωή. Δεν θυμάμαι ούτε μία πράξη του για την οποία θα έπρεπε να ντραπώ, ή και να προβληματιστώ ακόμα. Ήταν τόσο έντιμος, τόσο ακέραιος και τόσο ασυμβίβαστος που, όποιος είχε την τύχη να ζήσει μαζί του, στεκόταν στις άκρες των δαχτύλων του για να τον φτάσει. Έτσι ένιωθα εγώ όλα αυτά τα χρόνια μαζί του. Κάθε χρόνο που φεύγει, συμπαρασύροντας και μένα μαζί του, μεγαλώνοντας έτσι το χρονικό διάστημα από τότε που έφυγε ο Νίκος, τόσο βρίσκω να είμαι και πιο κοντά του, κάθε φορά και πιο πολύ, γιατί ξαναζώ τα χρόνια που ζήσαμε μαζί με μεγαλύτερη ένταση και ανείπωτη νοσταλγία. Όσο «το μεροκάματο τελεύει», σκέφτομαι πόσο τυχερή γυναίκα υπήρξα στη ζωή μου, γιατί ήταν όλα τόσο σωστά και ακέραια μαζί του όσο ένα κρυστάλλινο ποτήρι νερό, όπως ακριβώς έβλεπε εκείνος τη ζωή, που όσο κι αν πίνεις δεν ξεδιψάς. Έτσι ήταν και η ζωή μου μαζί του, ένα καθαρό, πεντακάθαρο ποτήρι νερό.

Συνέντευξη της εγγονής του Νίκου Καζαντζάκη στο περοδικό PEOPLE


Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Δύο ερωτήσεις για το χρόνο στα πλαίσια της σχετικότητας

Ερώτηση 1η

Το ένα δευτερόλεπτο ορίζεται ως ένας συγκεκριμένος αριθμός ταλαντώσεων ατόμων Καισίου σε κάποια συχνότητα συντονισμού των, και μετρείται από τα ατομικά ρολόγια. Αν ένα ατομικό ρολόι κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα – συγκρινόμενη με την ταχύτητα του φωτός – ο ορισμός αυτός του δευτερολέπτου, θα μας εμφανιζόταν ως μια διαφορετική διάρκεια; Αν ναι δεν θα έπρεπε να προσθέσουμε στον ορισμό μας για το δευτερόλεπτο και ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό πλάτος και μήκος αφού ο κάθε τόπος επί της γης έχει και διαφορετική ταχύτητα κίνησης;





Απάντηση

Ένα δευτερόλεπτο χρόνου ορίζεται μόνο ως προς κάποιον παρατηρητή. Είτε το μετρήσουμε με ένα χρονόμετρο είτε με ένα ατομικό ρολόι Καισίου 133, αυτό που έχει σημασία είναι τα ρολόγια αυτά να βρίσκονται στα δικό μας αδρανειακό σύστημα παρατήρησης.

Αυτό που μετράμε είναι μια χρονική διάρκεια στο τοπικό μας σύστημα. Δεν υπάρχει παγκόσμιο αδρανειακό σύστημα αναφοράς, στο οποίο να μπορούμε να μετράμε ένα «απόλυτο» δευτερόλεπτο. Ο ορισμός λοιπόν του δευτερολέπτου που δίνουμε είναι για σύστημα αναφοράς στο οποίο το ρολόι (ότι και αν είναι αυτό) είναι ακίνητο.

Ερώτηση 2η

Ο χρόνος περνάει πιο γρήγορα ή πιο αργά κοντά σε μια μαύρη τρύπα;
Απάντηση

Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, ο χρόνος περνάει πιο αργά (όπως φαίνεται από εξωτερικό παρατηρητή) μέσα σε ένα βαρυτικό πεδίο. Όσο ισχυρότερο είναι το βαρυτικό πεδίο, τόσο μεγαλύτερη είναι και η διαστολή του χρόνου.

Αυτό έχει πιστοποιηθεί ακόμη και με γήινα πειράματα, κατόπιν ακριβών μετρήσεων στην κορυφή και στη βάση υψηλών κτιρίων. Επειδή η βαρύτητα εξασθενεί καθώς απομακρυνόμαστε από το κέντρο της Γης, οι ενδείξεις εξαιρετικά ακριβών ατομικών ρολογιών, τα οποία είναι συγχρονισμένα στο επίπεδο της θάλασσας, αποκλίνουν αν το ένα εξ αυτών μεταφερθεί στην κορυφή του υψηλού κτιρίου.

Η διαστολή του χρόνου κοντά σε μια μαύρη τρύπα, με το τεράστιο βαρυτικό πεδίο της, ενισχύεται ώσπου όταν φτάνουμε στον ορίζοντα γεγονότων της, εμφανίζεται ο χρόνος να σταματάει τελείως. Όταν η ύλη πέφτει μέσα σε μια μαύρη τρύπα εμφανίζεται να εκπέμπει όλο και πιο ερυθρό και πιο αμυδρό φως, αλλά ποτέ δεν θα τη δούμε να έχει πέσει τελείως μέσα στη μαύρη τρύπα.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αν θέλετε να βρείτε εξωγήινους αναζητήστε τα σκουπίδια τους. Νέα μέθοδος...

Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής αποτελεί ένα από τα ιερά δισκοπότηρα της επιστήμης. Η συνεχής βελτίωση των τεχνικών μέσων (τηλεσκόπια, όργανα σε διαστημικά σκάφη, διαστημικά ρομπότ εξερεύνησης κ.α) τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει αισιοδοξία ότι σε περίπτωση που υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακή μορφή στο ηλιακό μας σύστημα αυτές θα εντοπιστούν.

Επιπλέον η ανάλυση των δεδομένων από την παρατήρηση εξωπλανητών μπορεί δείξει αν σε κάποιους από αυτούς είναι πιθανό να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής. Ομως ο εντοπισμός κάποιου προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού είναι σίγουρα πολύ πιο δύσκολο εγχείρημα. Αν δεν εμφανιστούν μόνοι τους ή αν κάποια επανδρωμένη αποστολή δεν έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τον... Ε.Τ. μοιάζει εξαιρετικά δύσκολος ο εντοπισμός ενός εξωγήινου πολιτισμού.

Όμως ο Εκτορ Ναβάρο αστροφυσικός στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής στα Κανάρια Νησιά ρίχνει στο τραπέζι μια ιδέα που αν υλοποιηθεί ίσως αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού.

Ο Ναβάρο υποστηρίζει ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιούμε τα τελευταία χρόνια για να εντοπίζουμε εξωπλανήτες. Πρόκειται για την λεγόμενη μέθοδο της πλανητικής διάβασης με την οποία εντοπίζονται πλανήτες από την διακύμανση του φωτός η οποία παράγεται από την κίνηση τους γύρω από το μητρικό τους άστρο.


Ο Ναβάρο προτείνει να τροποποιηθεί αυτή η μέθοδος ώστε να μπορούν να εντοπίζονται και αντικείμενα που βρίσκονται γύρω από ένα πλανήτη. Αντικείμενα που είναι προϊόν ενός προηγμένου πολιτισμού είτε αυτά είναι κατασκευές (π.χ μεγάλοι ηλιακοί συλλέκτες) είτε διαστημικά σκουπίδια όπως αυτά που βρίσκονται γύρω από την Γη. Σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας υπολογίζεται ότι βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες αντικείμενα που είναι κυρίως συντρίμμια δορυφόρων και πυραύλων.

Ο αριθμός τους μάλιστα πολλαπλασιάζεται καθώς έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους και σπάνε σε περισσότερα κομμάτια. Τα διαστημικά σκουπίδια υπολογίζεται ότι κινούνται με ταχύτητες μεγαλύτερες των 28 χιλιάδων χλμ./ώρα. Οπως είναι ευνόητο αν θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε μια διαστημική χωματερή γύρω από ένα πλανήτη θα ανακαλύπταμε ταυτόχρονα και ένα προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Μέγας Αλέξανδρος: Η Μάχη του Γρανικού (334 π.Χ.)

Η πρώτη μεγάλη νίκη του Μακεδόνα στρατηλάτη επί των ΠερσώνΗ εκστρατεία του Αλέξανδρου στην Ασία – Οι ελληνικές και οι περσικές δυνάμεις – Η μάχη του Γρανικού – Ο θρίαμβος του Μεγάλου Αλεξάνδρου- Άγνωστες λεπτομέρειες και επακόλουθα της ελληνικής νίκης.


Την άνοιξη του 334 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος ανέλαβε την υλοποίηση της μεγάλης ασιατικής εκστρατείας, η οποία εντασσόταν στο παλαιότερο σχέδιο του πατέρα του Φίλιππου Β', στο πλαίσιο της "ανταπόδοσης" από τους Έλληνες, της απρόκλητης επίθεσης που είχαν δεχτεί από τους Πέρσες στο παρελθόν.


Όρισε αντιβασιλέα τον Αντίπατρο και ξεκίνησε από την Πέλλα, πέρασε από την Αμφίπολη ,τη Μαρώνεια και κινούμενος από τα παράλια, έφτασε στη Σηστό σε 20 μέρες. Εκεί τον συνάντησε κι ο στόλος του με τον οποίο το εκστρατευτικό σώμα πέρασε τον Ελλήσποντο και έφτασε στην Άβυδο της Μικράς Ασίας.


Ο Αρριανός αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος προχώρησε στον Ελαιούντα και θυσίασε στον τάφο του Πρωτεσίλαου, ο οποίος ήταν ο πρώτος από τους Αχαιούς οι οποίοι σκοτώθηκαν κατά τον Τρωικό Πόλεμο. Έπειτα, οδηγώντας ο ίδιος τη "στρατηγίδα ναυν", έπλευσε από τον Ελαιούντα στον Αχαιών Λιμένα της μικρασιατικής αυτής του Ελλήσποντου. Στη μέση του περάσματος, θυσίασε ταύρο στον Ποσειδώνα και τις Νηρηίδες και έκανε σπονδή με χρυσή φιάλη στη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση, πριν αποβιβαστεί στην Ασία, εξακόντισε στη στεριά το δόρυ του, δηλώνοντας συμβολικά την κατοχή της γης που θα πατούσε. Έπειτα, ανέβηκε στο Ίλιο (Τροία) και αφού θυσίασε στην Ιλιάδα Αθηνά, άφησε στο ναό την πανοπλία του και αντί γι' αυτήν πήρε μερικά όπλα που, όπως λέγεται, σώζονταν ακόμα από την εποχή του Τρωικού Πολέμου και τα οποία οι υπασπιστές τα "έφεραν προ αυτού εις τας μάχας". Τέλος, θυσίασε και στον Πρίαμο πάνω στον βωμό του Ερκείου Διός, για να εξευμενίσει την οργή του για το γένος του Νεοπτόλεμου, από το οποίο ο Αλέξανδρος πίστευε ότι καταγόταν και ο ίδιος.
Στο Ίλιο, που κατά τον Στράβωνα εκείνη την εποχή ήταν μια μικρή κώμη, τον στεφάνωσαν με χρυσό στέφανο ο κυβερνήτης Μενοίτιος και ο Αθηναίος, εξόριστος Χάρης, άλλοτε εχθρός του, που ήρθε γι' αυτό τον σκοπό από το Σίγειο, μαζί με άλλους Έλληνες και ντόπιους.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αλέξανδρος στεφάνωσε τον τάφο του Αχιλλέα και ο Ηφαιστίωνας τον τάφο του Πάτροκλου. Μάλιστα διοργανώθηκαν προς τιμήν του Αχιλλέα και αγώνες δρόμου, στους οποίους πήρε μέρος και ο ίδιος ο Μακεδόνας στρατηλάτης.

Από το Ίλιο, ο Αλέξανδρος προχώρησε στην Αρίσβη, όπου είχαν στρατοπεδεύσει οι άνδρες του μετά τη διάβαση του Ελλήσποντου. Εκεί επιθεώρησε τις δυνάμεις του.



Το εκστρατευτικό σώμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Οι αριθμοί που δίνουν οι αρχαίοι συγγραφείς για τη συνολική δύναμη του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι διαφορετικοί.

Ο Αριστόβουλος, κάνει λόγο για 34.000 άνδρες συνολικά:
(30.000 πεζοί και 4.000 ιππείς), ο Αναξιμένης για 48.500
(43.000 πεζοί και 5.500 ιππείς) κι ο Αρριανός για 37.700
(32.000 πεζοί και 5.700 ιππείς), αριθμό με τον οποίο συμφωνεί και ο Διόδωρος.

Ο στόλος του απαρτιζόταν από 160 πλοία (20 από τα οποία ήταν αθηναϊκά). Η ναυτική δύναμη λοιπόν του Αλέξανδρου ήταν σχετικά περιορισμένη.

Από τους άνδρες του Αλέξανδρου, το 39% ήταν Μακεδόνες, οι οπλίτες των πόλεων της "Συμμαχίας της Κορίνθου", οι «σύμμαχοι ή Έλληνες» όπως τους αναφέρουν οι αρχαίες πηγές το 19%, οι Θεσσαλοί το 5%, οι Έλληνες μισθοφόροι το 13% και οι υπόλοιποι το 24%.


Ο Γρανικός σήμερα

Προς τον Γρανικό…

Η πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Μικρά Ασία, ήταν απρόσκοπτη, καθώς με εντολή του πατέρα του, είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια ένα μικρασιατικό προγεφύρωμα, από τις επιχειρήσεις των μακεδονικών στρατευμάτων.

Ο Αλέξανδρος δεν καθυστέρησε καθόλου στην Αρίσβη.

Την επόμενη μέρα, ξεκίνησε την προέλασή του με κατεύθυνση βορειοανατολική αρχικά και ανατολική αργότερα. Οι λόγοι που υπαγόρευαν κάτι τέτοιο, ήταν στρατηγικοί και ειδικότερα λόγοι ασφάλειας της εκστρατείας. Πριν περάσει στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας ή προς την Αιολίδα και την Ιωνία, για να απελευθερώσει τις ελληνικές πόλεις που βρισκόταν εκεί, έπρεπε να καταλάβει την περιοχή του Ελλησπόντου και της Προποντίδας, γιατί αν αφηνόταν αυτή στους Πέρσες, υπήρχε κίνδυνος επιθέσεων εναντίον των ελληνικών στρατευμάτων, αλλά ακόμα και διακοπής της επικοινωνίας με τη Μακεδονία.

Τις τρεις πρώτες μέρες, ο στρατός του Αλεξάνδρου διάνυσε περίπου 60 χιλιόμετρα. Την πρώτη μέρα, στάθμευσε στην Περκώτη τη δεύτερη στον Πράκτιο ποταμό και την Τρίτη στον Έρμωτο ή Ερμαίο. Τη δεύτερη μέρα, οι Λαμψακηνοί παρέδωσαν την πόλη τους στον Αλέξανδρο.

Το ίδιο έκαναν την Τρίτη μέρα και οι κάτοικοι της Πριάπου.

Την τέταρτη μέρα αυξήθηκαν τα μέτρα ασφαλείας, καθώς το στράτευμα είχε προχωρήσει σε εχθρική περιοχή.

Το πεζικό προχωρούσε σε δυο παράλληλες φάλαγγες ,ενώ το κάλυπτε κι από τα δύο άκρα το ιππικό ως πλαγιοφυλακή και ακολουθούσαν τα μεταγωγικά προστατευμένα από ελαφρά τμήματα. Την εμπροσθοφυλακή αποτελούσαν οι σαρισοφόροι ιππείς και 500 πεζοί με αρχηγό τον Ηγέλοχο.

Το απόγευμα της τέταρτης μέρας της μακεδονικής προέλασης, ενώ ο στρατός πλησίαζε στον Γρανικό ποταμό, οι απεσταλμένοι της εμπροσθοφυλακής, ενημέρωσαν τον Αλέξανδρο ότι οι Πέρσες είχαν παραταχθεί πέρα απ' τον ποταμό "ως ες μάχην". Ο Αλέξανδρος τότε παρέταξε κι αυτός τις δυνάμεις του για μάχη.



Η μάχη του Γρανικού ποταμού (Μάιος ή Ιούνιος του 334 π.Χ.)

Οι Πέρσες ηγέτες, είχαν αποφασίσει να αντιμετωπίσουν τον Αλέξανδρο, πριν προχωρήσει περισσότερο. Συγκέντρωσαν έτσι ισχυρές δυνάμεις στη Ζέλεια της ελλησποντιακής Φρυγίας. Για το σημείο όπου θα δινόταν η κρίσιμη μάχη, υπήρχαν διαφωνίες. Υπερίσχυσαν τελικά οι σατράπες και οι στρατηγοί των Περσών, που ήταν υπεύθυνοι για την άμυνα της περιοχής. Σε σύσκεψη που έγινε στη Ζέλεια, ο Μέμνων ο Ρόδιος, αρχηγός μισθοφορικού σώματος και δυνάστης της Μικράς Ασίας, πρότεινε στους σατράπες να μην διακινδυνεύσουν μάχη με τους Μακεδόνες που υπερείχαν στο πεζικό, αλλά να υποχωρήσουν καταστρέφοντας τους καρπούς της γης και, στην ανάγκη ακόμα και τις πόλεις τους ώστε να μην μπορέσει ο Αλέξανδρος να μείνει στη χώρα τους "απορία των επιτηδείων" (εδώ σημαίνει, "λόγω έλλειψης τροφίμων, προμηθειών").

Δεν έπεισε όμως τους Πέρσες ηγεμόνες, οι οποίοι τον κατηγόρησαν
"ως ανάξια συμβουλεύων της Περσών μεγαλοψυχίας" (συμβουλεύει τους Πέρσες πράγματα ανάξια του μεγαλείου τους).

Στην απόρριψη της πρότασης του Μέμνωνα, είχε πρωτοστατήσει ο Αρσίτης, ύπαρχος "της προς Ελλησπόντω Φρυγίας", της περιοχής δηλαδή που θα καταστρεφόταν. Έτσι, οι Πέρσες αποφάσισαν να δώσουν μάχη στον Γρανικό και να πολεμήσουν εναντίον των Ελλήνων και μάλιστα την ώρα που θα περνούσαν τον ποταμό, πιστεύοντας ότι καθώς οι δυνάμεις του Αλέξανδρου θα ήταν διασπασμένες, θα ήταν εύκολο να νικηθούν.



Ο Γρανικός ποταμός (σήμερα Biga Cayi ή Can Cayi ή Kocabas Cayi), πηγάζει από το όρος Ίδη (σήμερα Kazdagi) και εκβάλλει στην Προποντίδα, κοντά στο σημείο που βρισκόταν η αρχαία ελληνική πόλη Πρίαπος. Σήμερα η κοίτη του έχει μετατοπιστεί.

Έχει μήκος περίπου 30 χλμ. Οι Πέρσες παρατάχθηκαν σε σημείο που το πλάτος του ποταμού ήταν 20 ως 40 μέτρα. Αν και το ρεύμα του ήταν ορμητικό την εποχή της μάχης (τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου 334 π.Χ.) δεν είχε μεγάλο βάθος και ήταν διαβατός σε πολλά σημεία. Το μεγάλο πρόβλημα για τους επιτιθέμενους, ήταν η ψηλή και απόκρημνη ανατολική όχθη του την οποία είχαν ήδη καταλάβει οι Πέρσες.

Για να μπορέσει ο Αλέξανδρος να συνεχίσει την προέλασή του έπρεπε ή να επιτεθεί εναντίον των Περσών ή να παρακάμψει τις θέσεις τους. Από το περιβάλλον του Μακεδόνα στρατηλάτη, υπήρχε διστακτικότητα. Ο Παρμενίωνας, είπε στον Αλέξανδρο να μην γίνει αμέσως η επίθεση, καθώς μάλιστα ήταν προχωρημένη η ώρα.

Του πρότεινε να παραμείνουν τη νύχτα κοντά στον ποταμό και να περάσουν χωρίς δυσκολία τον Γρανικό την αυγή καθώς οι Πέρσες δεν θα είχαν προλάβει να παραταχθούν για μάχη. Ο Αλέξανδρος όμως, ήταν αποφασισμένος να επιτεθεί αμέσως. Στον Παρμενίωνα είπε ότι αφού πέρασε με ευκολία τον Ελλήσποντο αυτό το μικρό ρεύμα, ο Γρανικός δεν μπορεί να εμποδίσει τους Μακεδόνες να τον διαβούν.

Ας δούμε όμως και τις δυνάμεις των Περσών. Ο Αρριανός, κάνει λόγο για 20.000 πεζούς και 20.000 ιππείς. Ο Διόδωρος, γράφει για περισσότερους από 90.000 ιππείς και τουλάχιστον 100.000 πεζούς, ο δε Ιουστίνος για 600.000! Ο Πλούταρχος αλλά και ο Διόδωρος, γράφουν ότι υπήρχαν και βάρβαροι ιππείς. Πιο κοντά στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι είναι οι αριθμοί που παραθέτει ο Αρριανός, αν και νεότεροι ιστορικοί τους θεωρούν υπερβολικούς.



Οι Πέρσες αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τον στρατό του Αλέξανδρου μόνο με το ιππικό.

Ο Αλέξανδρος στη δυτική όχθη του ποταμού, παρέταξε όλους τους ιππείς και περίπου 15.000 πεζούς. Τους υπόλοιπους πεζούς τους άφησε ως φρουρά του στρατοπέδου και των μεταγωγικών, αλλά κι ως εφεδρεία.
Το στράτευμα του Αλέξανδρου, είχε παραταχθεί ως εξής: το πεζικό βρισκόταν στο κέντρο και καλυπτόταν κι από τα δύο άκρα. Η πτέρυγα που διοικούσε ο Αλέξανδρος ήταν η ισχυρότερη. Πρόθεσή του ήταν, να έχει το κύριο βάρος της μάχης η δεξιά πτέρυγα, αυτή να πραγματοποιήσει τον αποφασιστικό ελιγμό και να έχει έτσι ο Αλέξανδρος τη δόξα της νίκης.
Για αρκετή ώρα οι δύο στρατοί βρίσκονταν απέναντι ο ένας από τον άλλον. Ο Αλέξανδρος έδωσε κάποια στιγμή διαταγή να επιτεθούν οι άνδρες της δεξιάς πτέρυγας, που είχαν επικεφαλής τον Αμύντα του Αρραβαίου και σ' αυτούς περιλαμβάνονταν εκτός από τους σαρισοφόρους ιππείς, οι Παίονες ιππείς και η ίλη των εταίρων της Απολλωνίας, η ίλη του Σωκράτη, όπως αναφέρεται.

Σαν ενίσχυση της πτέρυγας, είχε έρθει κι ένα τμήμα πεζικού, που το αποτελούσαν πιθανότατα υπασπιστές.

Το τμήμα αυτό του μακεδονικού στρατού, συγκρούστηκε με το αριστερό τμήμα περσικής παράταξης. Σύμφωνα με τον Διόδωρο ‘’το μεν ουν ευώνυμον(αριστερό) μέρος είχε Μέμνων ο Ρόδιος’’.

Οι Μακεδόνες ιππείς βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, καθώς από την ψηλή όχθη του Γρανικού έπεφταν στα κεφάλια τους τα περσικά ακόντια . Πολλοί σκοτώθηκαν . Τότε έφτασαν ενισχύσεις, με επικεφαλής τον Αλέξανδρο.
Η μάχη ήταν πολύ σκληρή. Αν και ήταν μάχη ιππικού έμοιαζε με μάχη πεζικού, όπως γράφει ο Αρριανός, καθώς διεξαγόταν σε στενή έκταση στην όχθη.



Σύμφωνα πάντα με τον Αρριανό, κάποια στιγμή το δόρυ του Αλέξανδρου έσπασε. Ζήτησε τότε από τον Αρέτη, ‘’αναβολέα των βασιλικών’’ το δικό του, αλλά κι εκείνου το δόρυ είχε σπάσει . Ο Κορίνθιος Δημάρατος ήταν αυτός που έδωσε το δικό του δόρυ στον Αλέξανδρο, ο οποίος βλέποντας τον Μιθριδάτη, γαμπρό του Δαρείου, να οδηγεί τους ιππείς, προχώρησε και τον σκότωσε, χτυπώντας τον με το δόρυ στο πρόσωπο. Ένας ικανότατος Πέρσης στρατηγός, ο Ροισάκης, όρμησε εναντίον του Αλέξανδρου και τον κτύπησε στο κεφάλι με τσεκούρι το οποίο διαπέρασε το κράνος, ευτυχώς όχι εντελώς. Ο Αλέξανδρος τον σκότωσε χτυπώντας τον με το δόρυ στο στήθος. Ο Σπιθριδάτης, σατράπης της Ιωνίας και της Λυδίας κινήθηκε τότε εναντίον του Αλέξανδρου, έτοιμος να του καταφέρει καίριο χτύπημα. Πρόλαβε όμως ο διοικητής της βασιλικής ίλης, ο Κλείτος ο Δρωπίδου να του κόψει το χέρι σώζοντας τον Αλέξανδρο, ο οποίος συνέχισε να μάχεται στην πρώτη γραμμή.
Σύντομα και άλλοι επιφανείς Πέρσες, όπως ο Φαρνάκης , αδελφός της συζύγου του Δαρείου και ο Μιθροβουζάνης, ‘’ο Καππαδοκών ηγούμενος’’, έπεσαν νεκροί.

Οι απώλειες σημαντικών ηγετών, έκαμψαν το ηθικό των Περσών ιππέων, οι οποίοι τράπηκαν σε φυγή.

Η "ιππομαχία", έληξε με καθαρή νίκη των Ελλήνων.

Όπως γράφει ο Διόδωρος, στη μάχη αυτή ο Αλέξανδρος "της ανδρείας το πρωτείον επηνέγκατο", ενώ τον ακολούθησαν σε ανδρεία οι Θεσσαλοί ιππείς.

Έτσι τελείωσε η πρώτη φάση της μάχης του Γρανικού. Αφού οι ιππείς τράπηκαν σε φυγή, οι πεζοί είχαν πολύ περιορισμένες δυνατότητες. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, από τις 20.000 πεζούς, έμειναν λίγοι, καθώς οι περισσότεροι σκοτώθηκαν. Περίπου 2.000 αιχμαλωτίστηκαν. Πολλοί "βάρβαροι πεζοί", όπως γράφει ο Πλούταρχος, εγκατέλειψαν άρον άρον το πεδίο της μάχης. Έμειναν έτσι μόνο οι Έλληνες μισθοφόροι που ζήτησαν να συνθηκολογήσουν. Ο Αλέξανδρος αρνήθηκε και επιτέθηκε εναντίον τους "θυμώ μάλλον ή λογισμώ". Όσοι αιχμαλωτίστηκαν, οδηγήθηκαν δέσμιοι στη Μακεδονία για καταναγκαστική εργασία (στα ορυχεία, τα χωράφια κλπ.), "ότι παρά τα κοινή δόξαντα τοις Έλλησιν Έλληνες όντες εναντία τη Ελλάδι υπέρ των βαρβάρων εμάχοντο." (Αρριανός Ι, 16,6) ("Έλληνες αυτοί, πήγαν αντίθετα στην κοινή απόφαση των Ελλήνων και πολεμούσαν προς όφελος των βαρβάρων ενάντια στην Ελλάδα")



Οι απώλειες

Ο Αρριανός, στηριζόμενος στον Αριστόβουλο, γράφει ότι οι μακεδονικές απώλειες ήταν 25 εταίροι, 60 (άλλοι) ιππείς και τριάντα πεζικάριοι, αριθμός μάλλον μικρότερος από τον πραγματικό αριθμό των νεκρών.
Όσο για τους Πέρσες, ο Αρριανός γράφει ότι σκοτώθηκαν 1.000 ιππείς. Ο Πλούταρχος γράφει για 2.500 ιππείς και 20.000 πεζούς και ο Διόδωρος, ότι σκοτώθηκαν όχι λιγότεροι από 2.000 ιππείς και περισσότεροι από 10.000 πεζοί.

Από την πλευρά των Περσών σκοτώθηκαν επίσης, εκτός από όσους αναφέραμε ο Νιφάτης και ο Πετήνης, αρχηγοί του ιππικού, ο εγγονός του Αρταξέρξη Αρβυπάλης και ο Ωμάρης, διοικητής των μισθοφόρων.
Ο Αρσίτης, δεν σκοτώθηκε στο πεδίο της μάχης, αλλά αυτοκτόνησε λίγο αργότερα, καθώς θεωρήθηκε υπεύθυνος της περσικής ήττας. Όσοι ιππείς διέφυγαν, είχαν επικεφαλής τον Μέμνονα, έναν σπουδαίο στρατηγό, όπως αναφέραμε. Αυτός υπερασπίστηκε μέχρι τέλους την Αλικαρνασσό και στη συνέχεια διορίστηκε από τον Δαρείο διοικητής του στρατού της Μικράς Ασίας και αρχηγός του στόλου. Επιχείρησε με φοινικικά πλοία και Έλληνες μισθοφόρους να μεταφέρει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Κατέλαβε μάλιστα τη Χίο και τη Λέσβο (εκτός από την πόλη της Μυτιλήνης), ωστόσο πέθανε ξαφνικά το 333 π.Χ.

Το ευφυές σχέδιό του, ευτυχώς, δεν βρήκε συνεχιστές…



Όσοι Έλληνες έπεσαν στο πεδίο της μάχης, τάφηκαν με τιμές "ξυν τοις όπλοις τε και άλλω κόσμω". Στους εταίρους μάλιστα, ο Αλέξανδρος επεφύλαξε ιδιαίτερη τιμή. Έδωσε εντολή στον γλύπτη Λύσιππο να φιλοτεχνήσει χάλκινους ανδριάντες τους οι οποίοι στήθηκαν στο Δίον της Μακεδονίας. Οι γονείς και τα παιδιά των πεσόντων Μακεδόνων, απαλλάχτηκαν από τη φορολογία, από κάθε είδους εισφορά και από έκτακτη υποχρεωτική εργασία.

Την επόμενη μέρα της μάχης του Γρανικού, ο Αλέξανδρος επισκέφτηκε όλους τους τραυματίες, είδε τις πληγές τους και τους ρώτησε πώς τραυματίστηκαν. Ο Αλέξανδρος, έδινε μεγάλη σημασία στην ιατρική φροντίδα. Στην εκστρατεία του τον ακολούθησαν σπουδαίοι γιατροί της εποχής: Φίλιππος ο Ακαρνάν, Γλαυκίας, Ιπποκράτης, Κριτόβουλος, Κριτόδημος και Δράκων.



Πλην Λακεδαιμονίων…

Στην πόλη που σεβόταν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, την Αθήνα, ο Αλέξανδρος έστειλε 300 περσικές πανοπλίες "ανάθημα είναι τη Αθηνά εν πόλει". Έδωσε εντολή να χαραχτεί στην αναθηματική επιγραφή, ότι τις αφιέρωναν "Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων". Από την επιγραφή αυτή προκύπτουν ο πανελλήνιος χαρακτήρας της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και η απουσία των Σπαρτιατών από αυτή.

Μετά τη μάχη

Η νίκη του Αλεξάνδρου στον Γρανικό, είχε σαν αποτέλεσμα μια σειρά από πόλεις να ανοίξουν τις πύλες τους στον Αλέξανδρο, ο οποίος επιθυμούσε να αναγνωριστεί ως ελευθερωτής κι όχι ως νέος δυνάστης.

Η ψυχολογία των Ελλήνων ανέβηκε, ενώ η απώλεια των σπουδαίων Περσών ηγετών, ήταν ένα από τα σημαντικά γεγονότα που "άνοιξαν" τη δυτική Μικρά Ασία στην προέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ακολούθησε…

Πηγές: "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", τόμος Δ',
Εκδοτική Αθηνών

F.C. FULLER, "Η ΙΔΙΟΦΥΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΠΟΙΟΤΗΤΑ", 2005

Β. ΓΚΑΦΟΥΡΟΥΦ – Δ. ΤΣΙΜΠΟΥΚΙΔΗΣ, "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΑΚΕΔΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΟΛΗ", ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΗΜΑ 2003

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Ο αστροναύτης της NASA που έμεινε έναν χρόνο στο διάστημα παρουσίασε αλλαγές στο DNA

Έπειτα από έναν χρόνο στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό -το μεγαλύτερο διάστημα που έχει περάσει Αμερικανός εκτός του πλανήτη μας- ο αστροναύτης της NASA Σκοτ Κέλι επέστρεψε στη γη με αλλαγές στο DNA τουΜε την πρώτη ματιά ο αστροναύτης Σκοτ Κέλι και ο αδελφός του Μαρκ μοιάζουνε σαν δύο σταγόνες νερού. Και πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά καθώς πρόκειται για μονοζυγωτικά δίδυμα.


Ωστόσο ο Σκοτ Κέλι, ο αστροναύτης της αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος που έσπασε κάθε ρεκόρ παραμονής στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό επέστρεψε κατά τι διαφορετικός.

Αυτό τουλάχιστον προέκυψε έπειτα από αναλύσεις της NASA, μετά τις οποίες οι επιστήμονες της υπηρεσίας ανακοίνωσαν ότι το DNA του υπέστη αλλαγές κατά 7%.

Το 2015, όταν ο Σκοτ Κέλι πέρασε έναν χρόνο στο διάστημα έδωσε την ευκαιρία στην NASA να εξετάσει τις πιθανές διαφορές ανάμεσα σε μονοζυγωτικά δίδυμα και να εξάγουν συμπεράσματα για το πως επηρεάζει η παραμονή στο διάστημα τον ανθρώπινο οργανισμό.



Ενώ μερικές αλλαγές που είχε υποστεί ο οργανισμός του ήταν προσωρινές, όπως για παράδειγμα οι πέντε πόντοι που είχε προσθέσει στο ύψος του, καθώς οι δίσκοι της σπονδυλικής του στήλης «απελευθερώθηκαν» από την πίεση της βαρύτητας και «άνοιξαν», μερικές άλλες αλλαγές ήταν πιο σοβαρές.



Οι επιστήμονες της NASA περιέγραψαν τις αλλαγές στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και του αμφιβληστροειδούς του ως παρόμοιες με αυτές που θα συνέβαιναν σε κάθε οργανισμό που αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του ως εξαιρετικά εχθρικό. «Γνωρίζουμε πλέον με βεβαιότητα ότι η παραμονή στο διάστημα είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία για τον ανθρώπινο οργανισμό, ο οποίος προσπαθεί να ανταποκριθεί σε ακραίες συνθήκες», αναφέρουν επιστήμονες σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.

 

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Θέλεις να φτάσει το όνομα σου στον… Ηλιο;

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αποστολή της NASA είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το προσεχές καλοκαίρι. Το σκάφος Parker Solar Probe θα πλησιάσει την «κολασμένη» ατμόσφαιρα του Ηλιου για να μελετήσει το μητρικό μας άστρο. Η NASA ανακοίνωσε ότι στον δικτυακό τόπο http://go.nasa.gov/HotTicket θα μπορεί κάποιος μέχρι τις 27 Απριλίου να καταχωρήσει εκεί το όνομα του. Όλα τα ονόματα θα τοποθετηθούν σε ένα τσιπάκι το οποίο θα ενσωματωθεί στο σκάφος της αποστολής που έχει πάρει το όνομα του αμερικανού αστροφυσικού Γιουτζίν Πάρκερ που διατύπωσε τη θεωρία του ηλιακού ανέμου.

Το σκάφος που θα κινείται με ταχύτητες πέριξ των 700 χιλιάδων χλμ/ώρα θα μπει σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο και θα προσπαθήσει να συλλέξει μια σειρά από δεδομένα για τα φαινόμενα που παράγονται στο μητρικό μας άστρο. Βασικός στόχος της αποστολής είναι να βρεθούν απαντήσεις σε ένα μεγάλο μυστήριο της αστροφυσικής, την παρατήρηση ότι η ατμόσφαιρα του Ήλιου, γνωστή ως στέμμα, είναι παραδόξως εκατομμύρια βαθμούς θερμότερη από την επιφάνεια του άστρου.


Η αποστολή αναμένεται επίσης να προσφέρει στοιχεία για τις γεωμαγνητικές καταιγίδες που ξεσπούν όταν η Γη δέχεται σωματίδια από ηλιακές εκρήξεις. Οι καταιγίδες αυτές εκτοξεύουν γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων στο Διάστημα. Όταν αυτά τα σωματίδια φτάνουν στην Γη δημιουργούν ατμοσφαιρικά φαινόμενα όπως το σέλας. Όμως αν τα σωματίδια αυτά προκαλούν προβλήματα λειτουργίας στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους αλλά και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαχείριση του σκάφους έχει αναλάβει το περίφημο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL) του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στο Μέριλαντ. Η εκτόξευση του έχει προγραμματιστεί να γίνει στο διάστημα 31 Ιουλίου-19 Αυγούστου.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Δρ Μάνος Δανέζης: Eίμαστε φτιαγμένοι να ζούμε στο «εμείς», αντί για το «εγώ»

Μπορεί η Ελλάδα αυτές τις μέρες να μοιάζει χωρισμένη σε στρατόπεδα. Μπορεί πολλοί να υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες έχουμε τη διχόνοια στα γονίδιά μας. Δεν είναι όμως μόνο οι ψυχολόγοι που υποστηρίζουν ότι τα δύσκολα μας δένουν μεταξύ μας και πως είμαστε όλοι γεννημένοι να είμαστε ενωμένοι. Ένας Έλληνας καθηγητής Αστροφυσικής εξηγεί ότι, όπως και ολόκληρο το σύμπαν, όλοι οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι να ζούμε στο «εμείς», αντί για το «εγώ».

Ο δρ Μάνος Δανέζης είναι επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρα στον τύπο, εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες και έχει εκδώσει πολλά βιβλία. Στην ομιλία του στην τριημερίδα «Νέες Ματιές στον Κόσμο μας» λέει ότι το νόημα της ζωής βρίσκεται στο «εμείς» και όχι στο «εγώ».


«Το νόημα της ζωής κρύβεται πίσω από την έννοια της ψυχικής σχέσης μας με τους άλλους ανθρώπους και όχι στον απομονωτισμό του ατομικού ψυχισμού μας».


Αργότερα στην ομιλία του εξηγεί ότι «τα πάντα μέσα στο σύμπαν είναι ένα. Μια απέραντη, ενιαία και αδιαίρετη ενότητα. Μέσα σε αυτή την ενότητα χάνεται η έννοια της εξατομίκευσης της προσωπικής ύπαρξης. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να ευτυχεί το μέρος αν πάσχει το όλον. Η ευτυχία των μερών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ευτυχίας του συνόλου. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε μια κοινωνική φιλοσοφία του “εμείς” και του “είμαι” καταργώντας την κοινωνική φιλοσοφία του “εγώ” και του “έχω”».

«Η έννοια “άνθρωπος” είναι εντελώς αντίθετη εκείνων της “κατάτμησης” και της “απομόνωσης”. Η σύγχρονη Φυσική διδάσκει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι απομονωμένοι. Δεν τους χωρίζει κενό. Τους συνδέει φως, ακτινοβολία. Μέσα στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μαύρες, σκοτεινές περιοχές, αλλά περιοχές που δεν έχουμε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε το φως τους. Τα πάντα μέσα στο σύμπαν είναι πυκνώματα του ίδιου υλικού και πάντοτε επικοινωνούν ενεργητικά και δυναμικά μεταξύ τους.


Ο κοινωνικός και ψυχολογικός απομονωτισμός και ο εγκλωβισμός του “ανθρώπου”, στα πλαίσια των όρων “άτομο” και “πρόσωπο”, είναι το προϊόν μιας καταρρέουσας πολιτισμικής δομής.


Η δομή αυτή αγνοεί τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη και δεν κατανοεί ότι αν νοιώθουμε ψυχικά μόνοι είναι γιατί δεν κατανοούμε τη συνέχεια των πάντων μέσα στο σύμπαν και ότι η φύση δε μας γέννησε μόνους, αλλά επιλέξαμε την ψευδαίσθηση της μοναξιάς. Η μοναξιά είναι αποτέλεσμα των δικών μας πράξεων, της δικής μας αντίληψης, της δικής μας άγνοιας».

Για να είμαστε λοιπόν ευτυχισμένοι, τώρα ειδικά, που διανύουμε δύσκολες μέρες στην Ελλάδα, χρειάζεται να περάσουμε από το εγώ στο εμείς. Να θυμηθούμε ότι αυτά που μας ενώνουν είναι πολλά περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.

Πηγη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Το Σύμπαν είναι μια Μεγάλη Τράπουλα

Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων έδινε κάποτε μία διάλεξη για την αστρονομία.

Έλεγε ότι η Γη είναι ένας σφαιρικός πλανήτης του ηλιακού συστήματος που κινείται γύρω από το κέντρο του, τον Ήλιο, και ότι ο Ήλιος είναι ένα άστρο που, με την σειρά του, κινείται γύρω από το κέντρο του αστρικού συστήματος, που ονομάζουμε Γαλαξία.

Στο τέλος της διάλεξης, η Ντάμα την κοίταξε θυμωμένη με επιτιμητικό ύφος.

«Αυτά που λες είναι ανοησίες. Η Γη δεν είναι παρά ένα Μεγάλο Τραπουλόχαρτο. Είναι λοιπόν επίπεδη σαν όλα τα Τραπουλόχαρτα.» της είπε, και στράφηκε περήφανα προς τα μέλη της συνοδείας της, που έδειχναν φανερά ικανοποιημένα από την εξήγηση της.

Η Αλίκη χαμογέλασε υπεροπτικά. «Και σε τι στηρίζεται αυτό το Τραπουλόχαρτο;» ρώτησε με ειρωνεία. Η Ντάμα δεν έδειξε να αιφνιδιάζεται. «Είσαι έξυπνη, πολύ έξυπνη», απάντησε. «Μάθε λοιπόν μικρή μου πως αυτό το Τραπουλόχαρτο στηρίζεται σε ένα άλλο, και εκείνο το άλλο σε ένα άλλο άλλο και εκείνο το άλλο άλλο σε ένα άλλο άλλο άλλο…»

Σταμάτησε λαχανιασμένη. «Το Σύμπαν δεν είναι παρά μια Μεγάλη Τράπουλα» τσίριξε.

Φυσικά, οι περισσότεροι θα έβρισκαν γελοία αυτήν την εικόνα για το Σύμπαν και τη Γη που στηρίζεται σε μια άπειρη σειρά από τραπουλόχαρτα. Θα μπορούσαν όμως να εξηγήσουν το γιατί; Θα μπορούσαν να περιγράψουν τη δική τους εικόνα για το Σύμπαν και να αποδείξουν πως είναι η σωστή;

Τι γνωρίζουν οι άνθρωποι για το Σύμπαν και πώς το γνωρίζουν;

Από πού προέρχεται το Σύμπαν και πού πηγαίνει;

Υπήρξε αρχή του Σύμπαντος και, αν ναι, τι υπήρξε πριν από αυτήν;

Θα υπάρξει τέλος του Σύμπαντος και, αν ναι, τι θα υπάρξει μετά από αυτό;

Τι γνωρίζουν οι άνθρωποι για το χρόνο;

Υπήρξε αρχή του χρόνου;

Θα υπάρξει τέλος του χρόνου;

Η σύγχρονη φυσική, με τη βοήθεια και των καταπληκτικών νέων τεχνολογιών, προτείνει απαντήσεις σε αυτά τα αιώνια ερωτήματα. Στο μέλλον αυτές οι απαντήσεις θα μας φαίνονται τόσο ευνόητες όσο μας φαίνεται σήμερα ότι η Γη είναι σφαιρική και κινείται γύρω από τον Ήλιο — ή τόσο ανόητες όσο ότι η Γη είναι επίπεδη και στηρίζεται σε μία άπειρη σειρά από τραπουλόχαρτα.

Ευνόητες ή ανόητες; Μόνον ο χρόνος θα δείξει, ό,τι και αν είναι αυτό που ονομάζεται «χρόνος» και αν ακόμη υπάρχει άνθρωπος για να δώσει τον ανθρώπινο ορισμό του χρόνου.

Πόσο αμφιβάλεις γι’ αυτά που νομίζεις ότι γνωρίζεις για το Σύμπαν;

Τι κι αν δεν γνωρίζουν

«Oι Κινέζοι δεν έχουν κάποια επίσημη κρατική θρησκεία, όπως την καταλαβαίνουμε εμείς εδώ στη Δύση, αλλά ένα ιδιόρρυθμο μείγμα Ταοϊσμού, Βουδισμού και Κουμφουκιανισμού. Δείχνουν να ενστερνίζονται τις τελετουργίες που τους βολεύουν, να εύχονται όλα να πάνε καλά και να συνεχίζουν τη ζωή τους.

Αυτό σημαίνει ότι ζουν μια χαρά και δίχως χρυσοστόλιστους Πάπες κι εφημέριους, υποκριτές τηλευαγγελιστές με περούκες που στα κρυφά πεθαίνουν από λαγνεία, νεαρούς Μορμόνους με κουρεμένα κεφάλια και μονοκόμματα εσώρουχα κατά του πειρασμού, τρελαμένους αιμοδιψείς αγιατολάδες, τύπους που τριγυρίζουν με πλακάτ στις πλατείες και ωρύονται πως έρχεται η συντέλεια του κόσμου, ανθρώπους που κάνουν δολοφονίες επειδή είναι κατά των αμβλώσεων, ανθρώπους γεμάτους ενοχές και εμφανώς τα καταφέρνουν μια χαρά». Τζόε Μπένετ

Από την άλλη και χωρίς καθόλου αμφιβολία

Οι επαγγελματίες σοφοί λένε ότι όλα έχουν ειπωθεί από καιρό. Μπορεί να είναι κι έτσι. Μπορεί όμως να είναι κι αλλιώς. Άλλωστε όλα όσα έχουν ειπωθεί αφορούν τον κόσμο αυτόν μοναχά και ίσως κάποιες από τις αισθητές πτυχές του.

Αλλά οι άλλοι κόσμοι έχουνε κι αυτοί τις δικές τους ιστορίες να διηγηθούν.

Που ίσως να’ναι πολύ πιο πραγματικές από το ονείρεμά μας.

Κόσμοι μέσα σε κόσμους, μέσα σε κόσμους !

Διπλώνουν ή καταργούν το χωρόχρονο για να ακουστούν απ’ όσους ξέρουν να ακούνε.

Αν ζούμε σε ένα ολογραφικό σύμπαν τότε θα είναι η μεγαλύτερη επανάσταση του 21ου αιώνα.

“Μια παράξενη θεωρία, που λέγεται ολογραφική αρχή, απασχολεί ολοένα και περισσότερους φυσικούς. Ισχυρίζεται ότι το σύμπαν μας είναι σαν ένα ολόγραμμα. Όπως το φως μας επιτρέπει να απεικονίσουμε ένα τρισδιάστατο είδωλο πάνω σε ένα επίπεδο φιλμ, έτσι και το φαινομενικά τρισδιάστατο Σύμπαν μπορεί να είναι τελείως ισοδύναμο με κάποια κβαντικά πεδία και φυσικούς νόμους, “σχεδιασμένους” σε μια τεράστια μακρινή επιφάνεια στην άκρη του σύμπαντος.

Με άλλα λόγια, είμαστε πραγματικοί, ή μήπως είμαστε κβαντικές αλληλεπιδράσεις που προέρχονται από τις άκρες του σύμπαντος;

Η φυσική των μαύρων τρυπών μας δίνει κάποια ένδειξη ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι αληθές. Η μέγιστη εντροπία ή πληροφορία αυτών των περίεργων αντικειμένων, είναι ανάλογη με την επιφάνειά τους, και όχι με τον όγκο τους. Ίσως λοιπόν και ολόκληρο το Σύμπαν να είναι σαν ένα γιγάντιο ολόγραμμα.” Π. Π.

terrapapers

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Ικαρία: Βρέθηκε βιβλίο από το 1678 που εξηγεί τα μυστικά της μακροζωίας

Θέλετε να ζήσετε περισσότερα και καλύτερα χρόνια; Δεν έχετε παρά να ακολουθήσετε τις συμβουλές από της παρατηρήσεις ενός αρχιεπισκόπου που έζησε πριν από 400 χρόνια. Τα μυστικά απλά.

Υγιεινή και λιτή διατροφή, καθημερινή άσκηση, λιγότερο άγχος, περισσότερες κοινωνικές συναναστροφές, εξωστρέφεια, αναπτυγμένο αίσθημα αλληλεγγύης είναι μερικές από τις συμπεριφορές που πρέπει να υιοθετήσουμε εάν θέλουμε να ζήσουμε περισσότερα και καλύτερα χρόνια.

Αν, μάλιστα, μπορείτε να τις συνδυάσετε με ένα φυσικό περιβάλλον, όπως αυτό της Ικαρίας, τότε η μακροζωία είναι ένας εφικτός στόχος.

Ο Ιωσήφ Γεωργιρήνης, αρχιεπίσκοπος Σάμου, στο βιβλίο του, που εκδόθηκε το 1678 στο Λονδίνο, περιέγραψε την κατάσταση στα νησιά Σάμος, Νικαριά, Πάτμος και Όρος ‘Αθω.
Η δίαιτά τους είναι πτωχή, όμως τα σώματά τους είναι εύρωστα
Ειδικότερα για την Νικαριά έγραφε:
«Τα πλέον αξιοσημείωτα πράγματα της νήσου αυτής είναι ο αήρ και το ύδωρ, τα οποία είναι τόσο υγιεινά, ώστε να καθιστούν τους κατοίκους πολύ μακροβίους.
Είναι, επομένως, πολύ συνηθισμένο το φαινόμενον να συναντήσει κανείς εις αυτήν ανθρώπους εκατοντούτεις, πράγμα που είναι πολύ εκπληκτικό, όταν λάβει κανείς υπ’ όψιν την σκληραγωγημένην ζωήν που διάγουν…

Προ της ορισμένης ώρας του φαγητού, είναι αδύνατον να βρεθεί άρτος, σε όλην την νήσον.
Ολίγον μόνον προ αυτής, λαμβάνουν την αναγκαία ποσότητα σίτου, την αλέθουν εις τον χειρόμυλον, ψήνουν την ζύμην εις μίαν πλακωτήν πέτραν, και αφού ψηθεί, ο αρχηγός της οικογένειας μοιράζει την ψημένην αυτήν ζύμην κατά ίσα μέρη εις τα μέλη της οικογενείας. Αν, δε, παρευρίσκεται κανείς ξένος, του προσφέρεται μερίδιον, που αφαιρείται από τους άλλους κατ’ αναλογίαν… Νερώνουν τον οίνον κατά το εν τρίτον….

Η δίαιτά τους είναι πτωχή, όμως τα σώματά τους είναι εύρωστα και σκληραγωγημένα και οι άνθρωποι γενικώς είναι μακρόβιοι. Και ζουν ως να πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να επιζήσουν μέχρι της επομένης ημέρας. Ευχαριστημένοι που κατορθώνουν να αντιμετωπίσουν τις στοιχειώδεις ανάγκες της ημέρας».

«Αυτή είναι η εικόνα της μικράς νήσου, της πτωχότερης και όμως της ευτυχέστερης από όλες τις άλλες του Αιγαίου Πελάγους» καταλήγει.

Η Ικαρία είναι μια από τις πέντε περιοχές του πλανήτη με τους μακροβιότερους κατοίκους
Είναι γνωστό πως η Ικαρία (ή Νικαριά), το μικρό νησί των 8.423 κατοίκων στο βορειοανατολικό Αιγαίο, αποτελεί μία από τις πέντε περιοχές του πλανήτη με τους μακροβιότερους κατοίκους, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης και προσθέτει:
«Με μεγάλη έκπληξη, αλλά συνάμα και ενθουσιασμό, υποδεχθήκαμε τη σημαντική αυτή είδηση για τον τόπο μας, πριν από περίπου οκτώ χρόνια.

Ενθουσιασμός, που οδήγησε στη γέννηση της ιδέας για τη διεξαγωγή επιδημιολογικής μελέτης στο νησί, με κύριο σκοπό τη διερεύνηση των ιδιαίτερων δημογραφικών, κοινωνικών, περιβαντολλογικών και γονιδιακών χαρακτηριστικών, που δίνουν στους κατοίκους της Ικαρίας το πολυπόθητο προνόμιο της μακροζωίας.

Πράγματι, η μελέτη «ΙΚΑΡΙΑ», που οργανώθηκε και διεξάγεται τα τελευταία χρόνια στο νησί, έχει, ως τώρα, δώσει σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες, τις ιδιαίτερες περιβαντολλογικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί, καθώς και για τα ποσοστά εμφάνισης καρδιαγγειακών και άλλων νοσημάτων, συναφών με τη γήρανση.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έτυχαν αναγνώρισης από τον διεθνή Τύπο και από μεγάλα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά μέσα από πλήθος δημοσιεύσεων.

Μεσογειακή διατροφή καθημερινή άσκηση
Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε όσπρια, λαχανικά, φρούτα και ψάρια, η προτίμηση στην κατανάλωση ελληνικού καφέ, η μέτρια κατανάλωση κρασιού, η καθημερινή άσκηση, τα μειωμένα επίπεδα άγχους, τα χαμηλά ποσοστά κατάθλιψης, η συντροφικότητα, η συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις, είναι μερικές από τις συμπεριφορές που είναι κοινές για νέους και ηλικιωμένους κατοίκους του νησιού και που σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα γεωφυσικά χαρακτηριστικά του τόπου συμβάλουν στην επίτευξη της μακροζωίας».

Η δρ. Παναγιώτα Πιέτρη, καρδιολόγος, διευθύντρια της Μονάδας Υπέρτασης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, τονίζει πως «το πιο εντυπωσιακό εύρημα για το νησί της μακροζωίας είναι ότι όλα όσα παρατηρήσαμε για τους κατοίκους μέσα από τη μελέτη «ΙΚΑΡΙΑ», τα είχε ήδη επισημάνει, σχεδόν 400 χρόνια πριν, ένας… αρχιεπίσκοπος!».

Σημειώνεται, ότι αυτό το σημαντικό εύρημα για τη μακροζωία στο νησί της Ικαρίας πριν από περίπου 400 χρόνια δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο πλέον έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature.
Τα αποτελέσματα της μελέτης «ΙΚΑΡΙΑ» αλλά και πολλές ακόμα χρήσιμες πληροφορίες και νέες γνώσεις για τη μακροζωία θα παρουσιαστούν στο ερχόμενο σχετικό διεθνές συνέδριο με τίτλο «Μακροζωία: Ένας ρεαλιστικός στόχος», το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στις 8 και 9 Σεπτέμβρη.

Πηγή

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ