Γράφει ο Παναγιώτης Κάρδαρης
Διευκρίνηση: Η Ars Alchemica, αποτελεί μια προσωπική θέαση-βίωμα της εσωτερικής μεταμορφωτική διαδικασίας. Δεν διεκδικεί καμία διάδοχη θέση της παραδοσιακής αλχημείας, ούτε την υποκαθιστά. Είναι απλά ένα εσωτερικό σύστημα εφαρμογής,στηριγμένο σε παραδοσιασκές (αλλά και μη παραδοσιακές) βάσεις. Ο λόγος που το δημοσιεύω εδώ είναι γιατί κάποια στιγμή η Ars Alchemica και η ενωχιανή συναντώνται σε έναν ιδιότυπο ιερό γάμο.
Η ζωή κινείται σε κύκλους και κλίμακες. Ο κύκλος και οι κλίμακες δημιουργούν την σπείρα. H σπείρα είναι ο κανόνας, ο ποταμός του Ηράκλειτου, ο χορός του σύμπαντος και το κλειδί των διαστάσεων.
Έτσι ο Ουροβόρος είναι ταυτόχρονα και πλήρωμα και χωριστικότητα γιατί η φύση του κινείται και σπειροειδώς και κλιμακωτά και ενώνει και διαχωρίζει. Και συμπυκνώνει και εξαχνώνει και πήζει και διαλύει.
Η Έννοια Του Πληρώματος
Η λέξη «Πλήρωμα» είναι ελληνική και έχει γίνει πλέον ο γνωστικός όρος που περιγράφει την ουσία και τα συστατικά του Σύμπαντος. Παράγεται από το «Πληρούν» και σημαίνει το πλήρες, το γεμάτο, το ολοκληρωμένο. Έχει άλλοτε επίσης στα απόκρυφα κείμενα παθητικό και άλλοτε ενεργητικό χαρακτήρα για παράδειγμα μπορούμε να πούμε ότι «η Σοφία πληρώνει τα σύμπαντα» ή να πούμε ότι ο τάδε ήταν πληρωμένος από την Θεία Παρουσία, το Άγιο Πνεύμα κτλ. Άλλοτε λοιπόν φανερώνει την δράση και άλλοτε το αποτέλεσμα. Το πλήρωμα έξω από τον πνευματικό χώρο χρησιμοποιείται για να δηλώσει την πληρότητα μιας κατάστασης ή μιας εργασίας, όπως πχ λέμε το πλήρωμα του καραβιού, εννοώντας τους ναύτες που εργάζονται σε ένα καράβι. Στην αρχαιότητα βρίσκουμε και τη φράση «το πλήρωμα της πόλης», που σήμαινε τον πληθυσμό της πόλης, ελεύθερους και δούλους και μετοίκους και πάροικους. Η λέξη δηλαδή δηλώνει την ποσότητα και την ολοκλήρωση, την πήξη να το πούμε αλχημικά.
Στην Καινή Διαθήκη την λέξη πλήρωμα τη βλέπουμε στην Παύλεια Θεολογία και ειδικά στις περιοχές της Μικράς Ασίας, στην Φρυγία κτλ ,όπου ο γνωστικισμός και οι ιδέες του, ήταν στο Ζενίθ του. Έτσι βλέπουμε στα θεολογικά κείμενα να γίνεται λόγος για το πλήρωμα της εκκλησίας, όρο δηλαδή που δανείστηκε ο Παύλος από τους γνωστικούς και υποδηλώνει τα μέλη της εκκλησίας, τον κλήρο και το λαό μαζί. Επίσης ο Παύλος μίλαγε και για αυτό που ονόμαζε « το Πλήρωμα του Χρόνου», εννοώντας την συμπλήρωση του χρόνου που χρειάστηκε για να ενσαρκωθεί ο Χριστός στη γη. Έτσι το πλήρωμα πέρασε και στην λειτουργική παράδοση (π.χ πληρωθήτω το στόμα μου αινέσεως σου Κύριε, προσευχή της θείας λειτουργίας μετά την μετάληψη) και την γενικότερη εκκλησιαστική γλώσσα και τη θεολογία του χριστιανισμού, ο οποίος, εν πολλοίς, πιστεύει ότι ο Χριστός είναι πλήρωμα του Θεού και η Εκκλησία πλήρωμα του Χριστού και έτσι με αυτόν τον τρόπο ο λαός ενώνεται μέσω του μεσσία με τον Θεό Πατέρα.
Την λέξη Πλήρωμα την συναντάμε φυσικά στο Γνωστικισμό, με την ολοκληρωμένη της αποσαφήνιση να ακουμπά στο σύστημα του Βαλεντίνου το 2ο αι. μ.Χ. Εκεί βλέπουμε ότι ο όρος αναφέρεται στους λεγόμενους αιώνες, που εκπορεύονται από το Θεό, τη Σοφία και το Άγιο Πνεύμα στην ουσία. Στην Αιωνολογία του Βαλεντίνου θα αναφερθούμε αργότερα. Στον ευρύτερο χώρο του γνωστικισμού Πλήρωμα σημαίνει την ποσότητα των ουρανίων ιεραρχιών, των πνευμάτων, των αρχόντων, των αγγέλων, των δυνάμεων αλλά και των ανθρώπων και της ίδιας της ουσίας που πληρώνει, γεμίζει αυτό που λέμε Δημιουργία ή Σύμπαν. Θα μιλήσουμε παρακάτω όμως για όλες της γνωστικές έννοιες που συνθέτουν το πλήρωμα.
Πλήρωμα και πληροφορία
O ακαδημαϊκός καθηγητής και γλωσσολόγος κος Μπαμπινιώτης μας πληροφορεί στο έργο του «ετυμοπερίεργα» για την σύνδεση της έννοιας του πληρώματος με αυτήν της πληροφορίας! Μέσω λοιπόν των σημασιολογικών μεταβάσεων από « το «γεμίζω», το πληρώ στο «καταβάλλω χρήματα», στο πληρώνω και στο «προσωπικό τού πλοίου», στο πλήρωμα και σε σύνθετα όπως το πληροφορώ «ενημερώνω» εντάσσονται στα (φαινομενικώς) περίεργα που χαρακτηρίζουν την ετυμολογική εξέλιξη κάθε γλώσσας και, εν προκειμένω, τής Ελληνικής.
Στην προκειμένη περίπτωση όλα ξεκινούν από το επίθετο πλήρης, που δήλωσε «τον γεμάτο από κάτι», προερχόμενο από μια ρίζα (τη ρίζα plē-, ομόρριζη τού πολύς) που σήμαινε «αφθονία, πλήθος». Είναι η ρίζα που έδωσε τις λέξεις πλή-θος, πλη-θύς, πλή-ρης, πλησμονή, πλείων, πλείστος, πίμπλημι με πολλά παράγωγα και σύνθετα. Η ίδια ρίζα σε διάφορες βαθμίδες και μορφές («μεταπτώσεις») συνδέεται με λατινικές λέξεις, όπως plenus, plus, pluralis, απ’ όπου προήλθαν λέξεις των νεοτέρων γλωσσών, όπως plenty, plenary, plus, piu, plural, surplus, complete, accomplish, comply, supply και λέξεις των γερμανικών γλωσσών, όπως full, voll, fill κ.ά.
Από το πλήρης πλάστηκε το πληρώ με τη σημασία «κάνω κάτι να είναι πλήρες», άρα «γεμίζω – εκπληρώνω – ολοκληρώνω» αλλά και «πληρώνω» (δηλ. εκπληρώνω την οφειλή μου). Με τον μεταπλασμό τού πληρώ σε πληρώνω (όπως δηλώ> δηλώνω, αξιώ> αξιώνω κ.τ.ό.) η σημασία τής καταβολής χρημάτων πέρασε να δηλώνεται μόνο από το πληρώνω. Η σημασία τού «γεμίζω» τού πληρώ έδωσε στην παράγωγη λέξη πλήρωμα τη σημασία «γέμισμα – συμπλήρωμα» με το απαραίτητο προσωπικό, ιδίως για πλοία. Οπότε πλήρωμα έφθασε να σημαίνει «το προσωπικό τού πλοίου» (μετέπειτα και τού αεροπλάνου) Το «να φέρεις πληρότητα» σε κάτι δηλώθηκε στους ελληνιστικούς χρόνους με το ρήμα πληροφορώ που είχε αρχικά τη σημασία «εξασφαλίζω πληρότητα σε κάτι, επιτελώ πλήρως, εκπληρώνω, φέρω εις πέρας». Αργότερα πέρασε στη σημασία «εκπληρώνω με λόγια κάτι που έχω αναλάβει, επιβεβαιώνω πλήρως», για να καταλήξει στη σημασία «φέρω μήνυμα, ενημερώνω» με απόχρωση «την πληρότητα» και «τη δέσμευση» για την αλήθεια τού μηνύματος που μεταφέρω.» Άρα η έννοια του Πληρώματος λαμβάνει και την ιδιότητα της μεταφοράς της πληροφορίας. Ειδικά η διάδοση της έννοιας αυτής στην Ελληνιστική περίοδο, μας φέρνει μπροστά στο ενδεχόμενο ο γνωστικισμός να γνώριζε καλά το νόημα της λέξης και το βάθος των νημάτων που το συνθέτουν.
H δομή άλλωστε, της αιωνικής ιεραρχίας και των διαστάσεων παραπέμπει στην μεταφορά της «πληροφορίας», της αποκάλυψης της γνώσης και της σοφίας από πάνω προς τα κάτω. Εξάλλου αυτό δεν συμβαίνει και στον μυστικισμό της Μέρκαμπα, της προφητικής αποκαλυπτικής παράδοσης, που επηρέασε, αργότερα και το γνωστικισμό; Σύμφωνα με την παράδοση της αποκαλυπτικής μερκάμπειας λογοτεχνίας, τα λεγόμενα σεφέρ-χα-χεκαλώτ, η θεία αποκάλυψη, η προφητεία, έρχεται από πάνω προς τα κάτω, από το θείο κέντρο και νοείται ως κατάβαση. Για αυτό και στις πύλες της διάνοιας ή κατανόησης, την τελετουργία των πυλών της Μπίνα, ξεκινάμε από πάνω προς τα κάτω, μέσα από τις διόδους των Σεφιρώθ, τις πύλες που μεταφέρουν την αποκάλυψη της πληροφορίας από την πηγή του φωτός στο πλατωνικό σπήλαιο του κόσμου μας. Γιατί η κατανόηση στην ουσία τι είναι, αν όχι μια μηχανή που επεξεργάζεται τα συνολικά δεδομένα και τα μεταδίδει στην συλλογική μνήμη και το συλλογικό ασυνείδητο της ανθρωπότητας συμπαντικά και στην προσωπική μνήμη και τον ασυνείδητο και υποσυνείδητο νου, ατομικά;
Η εξίσωση της Σοφίας άλλωστε, απαιτεί την συνεργασία της Γνώσης και της Κατανόησης, όπου γνώση βάλτε την λέξη «δεδομένα» και όπου κατανόηση τις λέξεις «κοσμικός επεξεργαστής». Το ερώτημα είναι αν και ποιος μπορεί να συλλάβει όλα τα κοσμικά δεδομένα χωρίς να πεθάνει, αυτή είναι και η έννοια της καιόμενης βάτου του Μωυσή, μπορείς να δεις τα αποτελέσματα της Κατανόησης, το πυρ της βάτου αλλά την ίδια τη θεϊκή-συμπαντική κατανόησης πως θα την δεις χωρίς να τρελαθείς ή να πεθάνεις; Σε αυτό το σημείο αξίζει να ερευνήσει κανείς την μεταφορά της πληροφορίας μεταξύ των μελισσών που αποτελούν το… πλήρωμα της κυψέλης!
Το Πλήρωμα, ο Τρελός και ο Μάγος
Την λειτουργία του Πληρώματος του Ουροβόρου, περιγράφουν πολύ καλά οι φιγούρες και οι συμβολισμοί των καρτών ταρώ, όπου ο τρελός συμπληρώνεται από τον Μάγο, το χάος από την τάξη, γιατί μην ξεχνάμε ότι ο μάγος, ως ερμητικό σύμβολο, έχει δύο όψεις σαν άλλος Iανός, η μία του όψη είναι υψηλή και συνθέτει τα υλικά που έχει μπροστά του σε «τάξη» και η άλλη του είναι χαμηλή, ελλείψει καλύτερου όρου και συνδέεται με την ψευδαίσθηση και την απάτη.
Ο Μάγος και ο Τρελός βρίσκονται σε μία διαρκή αντίδοση ιδιωμάτων, ο Τρελός δίνει ιδιότητες στον Μάγο και ο Μάγος στον Τρελό, σε μια πιο σουρεαλιστική διάσταση άκρατης έκστασης θα λέγαμε ότι τρελός και μάγος είναι ένα μέσα σε μια δίνη δημιουργικής και αιώνιας συνουσίας. Σε αυτήν την συνουσία ο ένας προβάλει ακατάπαυστα, χαοτικά και άτακτα εικόνες, χρώματα, αρώματα, συναισθήματα και ο άλλος σαν σκηνοθέτης τα βάζει όλα σε σειρά και σε τάξη κατά την δική του κρίση. Μα επειδή αυτή η τάξη έχει μέσα της την τρέλα μην περιμένετε να είναι και αληθινή τάξη, αφού από την «γέννηση» της φέρει τον βασικό πυρήνα του Τρελού.
Έτσι εξαιτίας, ή χάρη, στην φύση του σύμπαντος, είτε αυτό γεννάται αιώνια, είτε υπάρχει αιώνια, είτε δημιουργήθηκε σε καθορισμένο καιρό και χρόνο, το περιβάλλον του εργαστηρίου του κοσμικού αλχημιστή, αυτό που στην πορεία των αιώνων ονομάστηκε ουροβόρος δράκοντας, παραμένει η αλλαγή και ο πόλεμος των αντιθέτων μέσω του οποίου παράγεται η Αρμονία, η συντήρηση του κόσμου. Αυτήν που μπορούμε να την Ονομάσουμε και Λόγο, ο οποίος ενυπάρχει και μέσα στον κόσμο του ονείρου αλλά και έξω από αυτόν. Πίσω από την Αρμονία, ως ιθύνων νους και κατευθυντήριος υπάρχει η Σοφία, η Μητέρα κάθε Έννοιας, (Οι αρχαίοι γνωστική για αυτό τον λόγο την ονόμαζαν και πρωτέννοια).
Αυτή είναι η πρώτη και εμφανής σε όλους, φιλοσόφους και μη, ιδιότητα του Εργαστηρίου στο οποίο δουλεύει ο Αλχημιστής της Ars Alchemica. Υπάρχει όμως και μια άλλη γκάμα ιδιοτήτων, που είναι λιγότερο εμφανής και η πιο πολύπλοκη. Ο Ουροβόρος συντίθεται βέβαια από την συνεχή αλλαγή και την αδιάκοπη περιστροφή του, η οποία είναι η μόνη φαινομενική σταθερά του, αλλά… ω Ναι! Υπάρχει και ένα αλλά… δεν είπαμε ότι ο κόσμος μας, το εργαστήρι μας είναι ο Κόσμος του ονείρου; Ότι δεν είναι σταθερό γιατί διαρκώς αλλάζει, όπως τα νυχτερινά όνειρα, ότι κάθε μορφή μεταβάλλεται και χάνεται σαν σκιά, σαν πάχνη που διαλύεται όταν ο ήλιος ξεπροβάλλει πίσω από τα βουνά; Υπάρχει και ένα άλλο χαρακτηριστικό λοιπόν το οποίο νομίζουμε ότι μπορούμε να εξαντλήσουμε ερμηνευτικά με την έννοια της αλλαγής και μιλάμε φυσικά για τον Χρόνο. Ο Ουροβόρος δεν είναι μόνο κίνηση, είναι κύκλος είναι χρόνος, είναι δέσμευση, ά! Να άλλη μια ιδιότητα του εργαστηρίου μας η δέσμευση, η δέσμευση στην κίνηση, η δέσμευση στην φθορά, η δέσμευση στον χρόνο και την διαδικασία. Αυτόν το Λόγο, αυτή τη Σοφία και την πήξη και την διάλυση τους θα δούμε σε αυτό που ονομάζουμε Μαγεία του Ιερού Ονόματος, ή Μαγεία του Λόγου… κάτι που θα γνωρίσουμε αργότερα…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου