Η Διαστημική Κιβωτός του μέλλοντος ετοιμάζεται ήδη στις ΗΠΑ…
“H αιώνια σιωπή των απέραντων χώρων με τρομάζει”
Μπλέηζ Πασκάλ, Στοχασμοί
Γράφει η Θεοπίστη Καβακοπούλου
Space: The Final Frontier!
Από την αυγή της ανθρωπότητας οι δυσμενείς βιοτικές συνθήκες ανάγκαζαν τους ανθρώπους να διασχίζουν ηπείρους και ωκεανούς για να βρουν καινούριες, εύφορες πατρίδες. Για όσους τολμούσαν υπήρχαν πάντα ανοιχτοί ορίζοντες όπου θα μπορούσαν να βρουν αρκετό ζωτικό χώρο για να εγκατασταθούν, δυστυχώς εξοντώνοντας κατά κανόνα όσους έβρισκαν ήδη εκεί όπως γνωρίζουμε από την ιστορία…
Από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο του Δημόκριτου ως τον ευρωπαϊκό κόσμο του Εμάνουελ Καντ του 18ου αιώνα, η ανθρώπινη κοσμολογική αντίληψη έζησε μία επανάσταση που μετάλλαξε έναν “νεκρό ουράνιο κόσμο” σ’ ένα ζωντανό σύμπαν, περνώντας νοητικά από ένα κλειστό γεωκεντρικό κόσμο σ’ ένα άπειρο σύμπαν. Έτσι η αντίληψη του ανθρώπου απελευθερώθηκε από τον πεπερασμένο κόσμο κι εκτοξεύτηκε στο άπειρο σύμπαν, που κρύβει πολλές εκπλήξεις και πολλά μυστήρια. Από τότε η εξερεύνηση αυτού του απέραντου σύμπαντος από πάνω μας έγινε ο διακαής πόθος όλων των πρωτοπόρων του ανθρωπίνου είδους, καθώς είναι στη φύση της ζωής η εξέλιξη, η περιέργεια, η προσπάθεια, η μετανάστευση…
Στην εποχή μας η ανάγκη αυτή έχει εμφανιστεί επιτακτικά και τείνει να λάβει άνευ προηγουμένου διαστάσεις χωρίς τις δυνατότητες να αντιμετωπιστεί με τους «παραδοσιακούς τρόπους». Η Γη είναι πλέον υπερβολικά πυκνοκατοικημένη, οι φυσικοί πόροι όλο και λιγοστεύουν, η μόλυνση του περιβάλλοντος έχει φτάσει σε ακραία επίπεδα, οι εντάσεις εντός και μεταξύ των κρατών έχουν αυξηθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Ο ανθρώπινος πληθυσμός του πλανήτη μας έχει φθάσει σε τέτοια επίπεδα, ώστε η Γη να αδυνατεί πλέον να μας θρέψει. Η μόνη πρακτική και ηθική λύση για τη μείωση της ανθρωπότητας που χάρη στην εξέλιξη της επιστήμης δεν περιλαμβάνει βία και αλληλοεξόντωση, είναι η μετοίκηση σε άλλους πλανήτες
Ο κορυφαίος φυσικός και κοσμολόγος Στέφεν Χώκινς εξέφρασε την άποψη ότι «δεν πρέπει να κρατάμε όλα μας τα αυγά σε ένα και μοναδικό καλάθι». Έχουμε ήδη πατήσει στο φεγγάρι, η φυσική εξέλιξη είναι να στραφούμε προς τα άστρα. Μετά από τόσες σειρές και ταινίες επιστημονικής φαντασίας οι περισσότεροι από εμάς έχουμε την εντύπωση ότι τα διαστημικά ταξίδια είναι εύκολη υπόθεση και ότι είναι το αμέσως επόμενο βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας.
Είναι εφικτά τα διαστρικά ταξίδια;
Από την αστρονομία γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον το ένα στα είκοσι άστρα του γαλαξία μας έχει τουλάχιστον έναν γεώμορφο πλανήτη με βαρύτητα και θερμοκρασία παραπλήσια με της Γης. Αυτό σημαίνει περίπου δέκα δισεκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη – ακόμη κι αν μόνο ένας στο εκατομμύριο έχει αναπνεύσιμη ατμόσφαιρα μας μένουν χιλιάδες για να διαλέξουμε…
Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, υπάρχει εμπόδιο και μάλλον παντοτινό. Σύμφωνα με τη συμβατική επιστήμη είναι δεν υπάρχει τρόπος να πάμε στα αστέρια και δεν θα υπάρξει ποτέ. Οι mainstream επιστήμονες κατά κανόνα περιγελούν την ιδέα των διαστρικών ταξιδιών λόγω των τεράστιων αποστάσεων μεταξύ των πλανητών. Η ταχύτητα κίνησης έχει ένα όριο που θεσπίστηκε το 1905, όταν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσίευσε την «Ειδική θεωρία της Σχετικότητας». Σύμφωνα με αυτήν τίποτε δεν μπορεί να ταξιδέψει γρηγορότερα από το φως και ως εκ τούτου για να φτάσουμε στα αστέρια χρειάζονται από αιώνες έως και χιλιετίες. Οι αποστάσεις ανάμεσα στα ηλιακά συστήματα είναι ασύλληπτα αχανείς. Το ταχύτερο ερευνητικό σκάφος (probe) που κατασκευάστηκε ποτέ, το Voyager 2, ταξιδεύει με ταχύτητα δεκάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και θα φτάσει στο πιο κοντινό μας άστρο το Proxima Centauri (Εγγύτατος του Κενταύρου) που βρίσκεται σε απόσταση 4 ετών φωτός, σε 100 περίπου χιλιάδες χρόνια – το ταξίδι του δηλαδή θα είναι είκοσι φορές μεγαλύτερο στην ηλικία από τον πολιτισμό που το σχεδίασε!
Υπάρχει όμως πάντα η πιθανότητα η συμβατική επιστήμη να είναι για μια φορά ακόμη στενόμυαλη και να αρνείται να παραδεχτεί ότι εκτός των πλαισίων της υπάρχουν τρόποι που θα μπορούσαν να αλλάξουν για πάντα τη ζωή στον κόσμο μας αλλά ίσως και σε άλλους κόσμους.
Στα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, τα διαστημικά ταξίδια γίνονται με «μαγικά» διαστημόπλοια που διακτινίζονται σε μακρινά ηλιακά συστήματα εν ριπή οφθαλμού ή φτάνουν στον προορισμό τους σε ημέρες ή εβδομάδες, αντί για αιώνες και χιλιετίες. Δυστυχώς μέχρι τώρα αυτή η τεχνολογία υπάρχει μόνο στη φαντασία. Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι το ταξίδι σε άλλους πλανήτες, άστρα και γαλαξίες δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί γιατί ο απαιτούμενος χρόνος ξεπερνά τη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής -τα ταχύτερα από το φως ταξίδια είναι ακόμη τουλάχιστον τεχνολογικά ανέφικτα.
Η ιδέα ενός αποικιστικού κοσμόπλοιου διαδοχικών γενεών κυκλοφορεί από τη “Χρυσή Εποχή” της επιστημονικής φαντασίας, και έκτοτε έχει «ενσαρκωθεί» πολλές φορές. Γνωστά παραδείγματα είναι τα Ορφανά του Ουρανού του Robert Heinlein και το επεισόδιο του Star Trek, For the World Is Hollow and I Have Touched the Sky. Το μυθιστόρημα Ring τουStephen Baxter διαδραματίζεται επάνω σε ένα διαστημόπλοιο που με διαστολή του χρόνου έκανε μια διαδρομή πέντε εκατομμυρίων χρόνιων σε μόνο χίλια.
Το πρώτο RPG Επιστημονικής Φαντασίας Metamorphosis Alpha, διαδραματιζόταν επίσης πάνω σε μια γιγάντια αστρο-κιβωτό. Αυτά τα διαστημόπλοια είναι ένα καλό παράδειγμα για τη διαδραστική σχέση επιστήμης και φαντασίας. Οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας συνέλαβαν την ιδέα του κοσμόπλοιου διαδοχικών γενεών και οι επιστήμονες ανέλαβαν να το κάνουν πραγματικότητα και να δώσουν στην ανθρωπότητα την δυνατότητα να εξερευνήσει το διάστημα.
Η διαστημική τεχνολογία έχει πραγματοποιήσει πολλά από τα αποκυήματα της επιστημονικής φαντασίας. Οι ρομποτικοί ανιχνευτές που είναι αναγκαστικά οι πρωτοπόροι εξερευνητές μας, μας έχουν δώσει μια εικόνα για το τι μας περιμένει εκεί έξω και όταν τελικά η τεχνολογία καταφέρει να μας δώσει ρεαλιστικές επιλογές για την εξερεύνηση του διαστήματος με ανθρώπινα πληρώματα, θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε αυτή την απίστευτη περιπέτεια .
Διαστρικό σκάφος ή Αστρο-κιβωτός;
Η ύπαρξη ενός διαστημόπλοιου που θα μεταφέρει ανθρώπους στο διάστημα ανήκει ακόμη στη σφαίρα της φαντασίας. Υπάρχει όμως για πρώτη φορά ένα πραγματικό σχέδιο που ευελπιστεί να το πραγματοποιήσει μέσα στα επόμενα 100 χρόνια. Το «Ερευνητικό Πρόγραμμα Περσεφόνη» το οποίο χρηματοδοτούν η NASA, η DARPA (Υπηρεσία Προηγμένων Τεχνολογιών του αμερικανικού στρατού), ο ΜΚΟ Icarus Interstellar, ιδιωτικές εταιρείες και ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, έχει σκοπό να βρει τον τρόπο να επιβιώσει έξω από το ηλιακό μας σύστημα ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο σε μια μακροχρόνια αποστολή και έχει αναλάβει το σχεδιασμό και την κατασκευή ενός γιγάντιου υπολογιστή ο οποίος θα σχηματίσει το «ζωντανό» εσωτερικό του Διαστρικού Κοσμόπλοιου Ίκαρος. Αντί όμως να προϋποθέτει ποιες θα είναι οι ανάγκες ενός πολιτισμού μέσα σε αυτό το εσωτερικό με τις δικές του ιδιαίτερες φυσικές και τεχνητές συνθήκες, το Πρόγραμμα Περσεφόνη το προσεγγίζει ανάποδα και προτιμά να δημιουργήσει ένα αυτόνομο οικοσύστημα μέσα στο κοσμόπλοιο. Θέλοντας να δημιουργήσει ένα πραγματικά βιώσιμο περιβάλλον θα σχεδιάσει και θα παράγει τεχνολογία που βασισμένη σε βασικές φυσικές και χημικές διαδράσεις θα δημιουργήσει μέσα στο κοσμόπλοιο τις ευνοϊκές συνθήκες για την ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα.
Στόχος του προγράμματος δεν θα είναι μόνο η διάσωση του ανθρώπινου είδους σε περίπτωση που η Γη καταστεί για οποιονδήποτε λόγο αφιλόξενη.Τέτοιες διαστημικές κιβωτοί θα μπορούν να μεταφέρουν εξερευνητές αλλά και αποίκους σε πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα.
Το Πρόγραμμα Περσεφόνη επίσημα απασχολεί ένα δίκτυο παγκοσμίως αναγνωρισμένους αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, μηχανικούς, κοινωνιολόγους, δημιουργούς και επιστήμονες αλλά και συνεργάζεται ανοιχτά με εθελοντές, οραματιστές και δημιουργούς από πολλά και διαφορετικά συστήματα αξιών και ηλικιακές ομάδες.
Ένας αυτοσυντηρούμενος μικρόκοσμος
Το σχέδιο που είχε τη μεγαλύτερη κοινή αποδοχή για την κατασκευή αυτής της διαστημόπλοιου- αποικίας θα είναι βασισμένο στον κύλινδρο O’ Neill που προτάθηκε από τον Αμερικανό φυσικό και διαστημικό ακτιβιστή Gerard O’ Neill για τους διαστημικούς σταθμούς τη δεκαετία του 1970.
Ο κύλινδρος O’ Neill αποτελείται από δύο αντίθετα περιστρεφόμενους κυλίνδρους που γυρνάνε προς αντίθετες κατευθύνσεις, προκειμένου να εξαλείφονται οποιαδήποτε γυροσκοπικά αποτελέσματα – διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να παραμείνουν με φορά προς τον Ήλιο. Ο καθένας θα είναι 8 χλμ σε διάμετρο και 32 χλμ μακρύς και θα συνδέονται στα άκρα με μία ράβδο μέσω υποστηρικτικού συστήματος. Θα περιστρέφονται έτσι ώστε μέσω φυγόκεντρης δύναμης να δημιουργούν τεχνητή βαρύτητα στην εσωτερική τους επιφάνεια.
Το εσωτερικό του κοσμόπλοιου θα είναι ανάγλυφο και υπό πίεση για να παρέχει ένα περιβάλλον παρόμοιο με της Γης με δάση, λόφους,ρυάκια, λίμνες κλπ. Το εσωτερικό του θα είναι αρκετά μεγάλο ώστε να παράγει τις δικές του καιρικές συνθήκες που θα συμπληρώνονται και θα ελέγχονται από τα συστήματα του πλοίου. Το φως θα διαχέεται στο κύτος από τεράστια διαφανή τμήματα και κάτοπτρα .Το κοσμόπλοιο θα είναι μια μικρογραφία, αυτοσυντηρούμενου κόσμου – μια ιπτάμενη αποικία διότι τα πληρώματα του θα ζουν όλη τους τη ζωή εντός του. Τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους και οι επόμενες γενιές θα μεγαλώνουν μέσα στο κοσμόπλοιο που θα διασχίζει το διάστημα και θα γίνονται με τη σειρά τους τα πλήρωματα που θα το χειρίζονται. Όπως με όλες οι ομάδες ανθρώπων που συμβιώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι αναμενόμενο να υπάρχουν κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες με ιδιαίτερα επιβαρυμένο το αρχικό πλήρωμα της κιβωτού που θα εγκαταλείψει τη Γη για ένα ταξίδι χωρίς γυρισμός και δεν θα θα έχει καν την τύχη να δει ξένο πλανήτη – οι πρώτοι άποικοι των άστρων θα είναι τα δισέγγονα τους….
Επίσης θα πρέπει να ξεπεραστούν πολυάριθμα άλλα προβλήματα όπως το νομικό πλαίσιο, η ασφάλεια, η υγεία διάφορα φιλοσοφικά και θρησκευτικά θέματα θέματα και ά.π.
Τα ταξίδι θα διαρκέσει πολλές δεκαετίες και υπάρχει η πιθανότητα να αντιμετωπίσουν εχθρικούς εξωγήινους και διαστημικές δίνες, αλλά ο βέβαιος εχθρός τους θα είναι το απέραντο και απόλυτο κενό. Ο υπολογιστής θα είναι σε θέση να εκπαιδεύσει τα πληρώματα που θα γεννιούνται στην πορεία να αντιμετωπίζουν τα διάφορα προβλήματα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να προβλεφτεί χωρίς δεδομένα τι μπορεί να συμβεί μέσα στο πέρασμα των χρόνων με τη διαδοχή τόσων γενιών. Ένα κοσμόπλοιο διαδοχικών γενεών τύπου O’ Neill μπορεί να στεγάσει από δέκα έως αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους, ανάλογα με το μέγεθος και το σχεδιασμό του. Το ελάχιστο πλήρωμα που απαιτείται για την έναρξη του διαστημικού πλου είναι ένα ζωτικό πρόβλημα. Βάσει διαφορετικών κοινωνιολογικών και βιολογικών θεωριών ο προτεινόμενος αριθμός κυμαίνεται από 25 έως 10.000 άτομα. Οι λίγοι κάτοικοι σημαίνουν μικρότερη κατανάλωση πόρων και το λιγότερο πληθυσμό στη διάρκεια αλλά και ενδογαμία για το πλήρωμα με τις γνωστές επιπτώσεις της στις επόμενες γενιές. Η κατάληξη σε μερικές χιλιάδες θα είναι κατά πάσα πιθανότητα η αναγκαστική μέση οδός.
Μέσα στα επόμενα εκατό χρόνια που προβλέπονται για την ολοκλήρωση του προγράμματος θα πρέπει να εφευρεθούν πολλά όσον αφορά στην πρόωση, την ανακύκλωση και την τεχνολογία ενδιαιτημάτων για γίνει όλο αυτό εφικτό. Είναι επίσης ευνόητο ότι για να γίνει αυτό το χωρίς χωροχρονικά πλαίσια ταξίδι θα χρειαστούν τεράστια κεφάλαια. και μόνο η ενέργεια που θα απαιτηθεί θα μπορούσε να εξαντλήσει τα αποθέματα του πλανήτη…
Επικεφαλής του Προγράμματος Περσεφόνη είναι η Ρέιτσελ Άρμστρονγκ, καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Γκρίνουιτς, η οποία είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη για την πρόοδό του. Προκειμένου να κερδίσει την υποστήριξη της κοινής γνώμης για ένα τόσο μακροπρόθεσμο και ακριβό πρότζεκτ, η Άρμστρονγκ προτείνει μερικές από τις τεχνολογίες του προγράμματος να εφαρμοστούν στις σύγχρονες πόλεις – αυτό θα επιτρέψει στους Αμερικανούς φορολογούμενους να δουν τις χρήσιμες εφαρμογές που απορρέουν από τέτοιου είδους έρευνα.
Επίσης το πρόγραμμα φιλοδοξεί να αναπτύξει τεχνολογία για ταξίδια στο χωροχρόνο που θα καλύπτει τις τεράστιες συμπαντικές αποστάσεις σε σύντομο χρόνο, κάτι που θα αλλάξει ριζικά τα δεδομένα για την εξερεύνηση του διαστήματος.
Αχνογάλαζη κουκίδα καρφωμένη στο απέραντο του διαστήματος…
Άλλωστε, σύμφωνα με τον Richard Buckminster Fuller, ο ίδιος ο πλανήτης Γη είναι ένα «καλά τροφοδοτημένο διαστημόπλοιο, το οποίο και πλέει μέσα στο διάστημα». Είναι μια οργανωμένη συμβιωτική αχνογάλαζη κουκίδα, τυλιγμένη με μια ατμοσφαιρική μεμβράνη που περιβάλλεται από ένα σκοτεινό και αχανές σύμπαν. Ωστόσο ο David Deutsch επέκρινε τη ρομαντική ιδέα του Fuller για το διαστημόπλοιο-Γη ως μια αρμονική συμβίωση οικοτόπων, που επιπλέει σε ένα άγονο σύμπαν, λέγοντας πως είναι δύσκολο κάτι παρόμοιο να υποστηριχθεί, ακόμη και μεταφορικά. Άλλωστε σε 4.500.000.000 χρόνια περίπου ο Ήλιος μας θα μετατραπεί σ’ έναν ευέξαπτο ερυθρό γίγαντα, που με τις ηλιακές του εξάρσεις θα καταπιεί ολόκληρη τη Γη. Αλλά αυτός είναι κι ένας ακόμη από τους λόγους που αργά ή γρήγορα το ανθρώπινο είδος θα πρέπει να εξαπλωθεί στο διάστημα.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του προγράμματος «100 Year Starship» (100yss.org), θα πρέπει να επιτευχθούν «επαναστατικές μη χημικές τεχνολογίες για παραγωγή, συλλογή, έλεγχο και ασφαλή αποθήκευση τεράστιας ποσότητας ενέργειας, ριζικές εξελίξεις σε συστήματα υποστήριξης ζωής και βιώσιμων οικοσυστημάτων, νέες γνώσεις για την ανθρώπινη εξέλιξη, υγεία, συμπεριφορά και εκπαίδευση, αλλά και άλματα στη γεωργία, στις επικοινωνίες και στον χειρισμό τεράστιου όγκου δεδομένων”. Επιπλέον είναι απαραίτητη η πρόοδος “στην ρομποτική, στον αυτοματισμό, στα έξυπνα συστήματα και στη βιομηχανία, καθώς και βαθύτερη κατανόηση και καινοτόμες προσεγγίσεις στις κοινωνικές δομές, στην εκπαίδευση, στα οικονομικά, στο νομικό πλαίσιο, στην πολιτική και τη διεθνή συνεργασία”.
Εξαιτίας των τεράστιων απαιτήσεων ο στόχος μοιάζει ακατόρθωτος, αλλά ας μη ξεχνάμε ότι και το ταξίδι του ανθρώπου στο φεγγάρι στις αρχές του 20 αιώνα ήταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας..
Από την άλλη όμως είναι πολλοί οι ειδικοί που το θεωρούν ακατόρθωτο και μη ρεαλιστικό γιατί τα τελευταία πενήντα χρόνια, παρά τις προσπάθειες, δεν έχουμε κάνει καμία πρόοδο για παράδειγμα στους κινητήρες υψηλής ώθησης που θα μας έβγαζαν πραγματικά έξω από τα στενά όρια του ηλιακού μας συστήματος.
Όμως η εξερεύνηση των μακρινών κόσμων του διαστήματος είναι ένα από τα μεγαλύτερα όνειρα του ανθρώπου από τότε που σήκωσε το βλέμμα προς τον ουρανό. Η δίψα του πνεύματος για τη γνώση και την ανακάλυψη και η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή έβγαζε πάντα τον άνθρωπο έξω από τα ασφαλή του όρια . Οι περισσότεροι από εμάς ελπίζουμε ότι κάποια μέρα θα ξεφύγουμε από τα όρια που μας επιβάλλει ο ταλαιπωρημένος πλανήτης μας και θα κατακτήσουμε τα αστέρια.
Πηγή: Περιοδικό STRANGE No 148
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Το Πεπρωμένο μας Είναι τ’ Άστρα (Συλλογικό), εκδ. Άγνωστο
zenithmag
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου