Ο ΘΡΑΞ ΟΡΦΕΑΣ ΚΑΙ Η ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΙΝΥΩΝ
Τού Σωτήρη Σοφιά
Ο Ορφέας ήταν Θράξ, ο οποίος κατοικούσε στην ευρύτερη Ελληνική επικράτεια. Η σύνθεση των ανδρών τής Αργοναυτικής εκστρατείας, χωρίς καμμία αμφιβολία, ήταν αμιγώς Ελληνική, εφόσον οι περιοχές από τις οποίες προέρχονταν οι Αργοναύτες ήταν Ελληνικές και παρ’ όλο που οι ήρωες κατάγονταν από διαφορετικά μέρη, είχαν κοινή συνείδηση και πατριωτικό φρόνημα ακολουθώντας τον Ιάσωνα σε ένα πολύ επικίνδυνο ταξείδι.
Ο Ορφέας σε όλο το κείμενο τής Αργοναυτικής εκστρατείας, αποκαλεί τους Αργοναύτες «Μινύες». Έτσι συμπεραίνεται η κοινή καταγωγή όλων από την ένδοξη γενιά των Μινύων, των θρυλικών αυτών Αιολών, που ξεκίνησαν από τον Ορχομενό τής Βοιωτίας και εξαπλώθηκαν με αποικίες σε ολόκληρη την προϊστορική Ελλάδα. Εξ άλλου οι Θράκες πρώτοι αποίκησαν την Αττική (οι μετά Ευμόλπου Θράκες) και την Βοιωτία. Ο βασιλέας των Μινυών τού Ορχομενού τής Βοιωτίας και κατόπιν τής Αθαμαντίας τής Θεσσαλίας, Αθάμας, ήταν γενάρχης των Μινυών οι οποίοι κυριαρχούσαν στις ελληνικές χώρες.
Ίδρυσαν την Ιωλκό στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, σύμφωνα με ιστορικούς ερευνητές και έτσι εξηγείται και η προσφώνηση από τον Ορφέα τού Ιάσωνα από την Ιωλκό, σαν έξοχο των Μινύων. Αυτός ο δεσμός αίματος ήταν που συγκέντρωσε πενήντα ετερόκλητους ήρωες σε μία κοινή εκστρατεία. H…J Οι Θεσπιές, η Αίγινα, η Κορώνη, η Εύβοια, η Τανάγρα, οι Φερές, η Σαλαμίνα, η Αρκαδία, το Ταίναρο, η Ηλεία και πολλές άλλες περιοχές που αναφέρονται στα Αργοναυτικά, στους στίχους 119 έως 231, ήταν μέρη όπου κυριαρχούσαν οι Μινύες. Σε μία εποχή που επικρατούσε το μοντέλο πόλη-κράτος, ήταν καταπληκτικό το γεγονός ότι συγκεντρώθηκαν όλοι οι ήρωες κάθε περιοχής και ενώθηκαν κάτω από τις διαταγές τού Ιάσωνα γιά να πραγματοποιήσουν αυτόν τον πραγματικό άθλο.
Βάσει τής έρευνας γιά τον Ορφέα και την Αργοναυτική εκστρατεία τού κυρίου Σ. Σοφιά, ο μέγιστος μύστης Ορφεύς, εκτός από αστρονόμος ήταν και ο απόλυτος γεωγράφος και περιηγητής τής εποχής του. Είναι αδιανόητο ότι 1.300 χρόνια μετά την Αργοναυτική εκστρατεία, καταφέρθηκε να διασωθεί αυτό το αριστούργημα μόνο με τον προφορικό λόγο και να μην είχε ούτε έναν αναχρονισμό, ούτε μία λάθος περιγραφή. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο θείος Ορφέας κρατούσε γραπτές σημειώσεις σε όλο το ταξείδι, τις οποίες χρησιμοποίησε στην περιγραφή τής Αργοναυτικής εκστρατείας. Δηλαδή την εποχή τού Ορφέα, η γραφή οπωσδήποτε αποτελούσε μέσο διατήρησης τής ιστορίας και τής παράδοσης.
Τον 6ο αι. π.Χ. με πρωτοβουλία τού τυράννου των Αθηνών, Πεισιστράτου, συγκεντρώθηκαν και διασώθηκαν.
Η ναυπήγηση της Αργούς. Η Αθηνά (αριστερά) προσαρμόζει το ιστίο, ο Τίφυς στο κέντρο και ο Άργος στα δεξιά. Έργο αγνώστου σε πηλό, βρέθηκε κοντά στην Πόρτα Λατίνα στην Ρώμη. Πιθανόν του 1ου μ.Χ. αι. Συλλογή Τόουνλυ.
Στους στίχους 85-90 ο Ορφέας αναφέρει στην προσφώνηση τού Ιάσωνα προς τον ίδιο: «Έτσι με ευμένεια δέξου με σαν φίλος (Ορφέα) και άκουσε ευνοϊκά τα λόγια μου και εμένα που σε ικετεύω να με ακολουθήσεις στα βάθη τού Ευξείνου Πόντου και στον όμορφο Φάσι με το πλοίο Αργώ, γιά να μάς δείξεις τους θαλάσσιους δρόμους τής Παρθενίας Θάλασσας ως συμπαραστάτης των ηρώων που περιμένουν να ακούσουν την λύρα και την θαυμάσια φωνή σου και επιθυμούν να σ’ έχουν βοηθό σε κοινούς μόχθους στο πέλαγος. Γιατί δεν σκέφτονται να ταξιδεύσουν σε βαρβαρικές φυλές δίχως εσένα. Πράγματι μόνο εσύ απ’ τους ανθρώπους μπορείς να διαβείς την σκοτεινή καταχνιά, τον έσχατο κρυψώνα, την γη με τον αβαθή πυθμένα και να βρεις τον δρόμο τής επιστροφής».
Ενώ στους στίχους 101-102, ο Ορφέας χαρακτηριστικά αναφέρει στον Ιάσωνα: «Αρκετοί είναι οι κόποι, αρκετοί και οι μόχθοι που πέρασα ταξιδεύοντας στην απέραντη γη και στις πόλεις». Ο ίδιος δηλαδή ο Ορφέας αναφέρει ότι την στιγμή της συνάντησής του με τον Ιάσωνα ήταν ήδη αρκετά κουρασμένος από τα πολλά ταξείδια σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αποκαλύπτεται έτσι ο μέγιστος ρόλος τού Ορφέα στην Αργοναυτική εκστρατεία· ήταν αυτός που οδήγησε τους Αργοναύτες μέσα στις άγνωστες θάλασσες. Αυτός που κατάφερε να περάσει την Αργώ μέσα από βαρβαρικές φυλές οι οποίες φαίνεται ότι τον σέβονταν και τον εκτιμούσαν. Αλλά γιά να σέβεσαι κάποιον, πρέπει να τον έχεις γνωρίσει. Φαίνεται δηλαδή ότι ο Ορφέας είχε διδάξει τους ανθρώπους. Μόνο αυτός θα μπορούσε να περάσει «αλώβητος» ανάμεσά τους. Ούτε καν σκέφτονταν οι Αργοναύτες να διαβούν τις αφιλόξενες αυτές περιοχές μόνοι τους. Ένας όμως άνθρωπος με το τεράστιο ανάστημα τού Ορφέα ενέπνεε απόλυτη εμπιστοσύνη στο πλήρωμα ότι θα τους οδηγεί με ασφάλεια.
Τα Αργοναυτικά τού Ορφέα είναι και τα μοναδικά ιστορικά κείμενα από όλες τις υπόλοιπες εκδοχές τής Αργοναυτικής εκστρατείας.
Ο ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΓΟΥΣ ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ
Ο πανάρχαιος αστερισμός τής Αργούς είναι το σύμπλεγμα των αστερισμών τής Τρόπιδας, τής Πρύμνης και τού Ιστίου, οι οποίοι δεν είναι ορατοί από το γεωγραφικό πλάτος τής Ελλάδος. Στο αρχαίο κείμενο των Αργοναυτικών και στους στίχους 43-44, υπάρχει αναφορά στην Αίγυπτο, στην σεπτή Μέμφιδα και στις ιερές πόλεις τής Άπιδος, τις οποίες όπως επισημαίνει ο Ορφέας είχε επισκεφθεί πολλές φορές γιά να διδάξει τις κοσμοθεωρίες του.
Μέσω τού πλανηταριακού προγράμματος Σέλεστρονς δε Σκάϋ, ο κύριος Σοφιάς προσομοίωσε τον ουρανό τού 19ου αι. π.Χ. από την περιοχή τής αρχαίας Μέμφιδος και διαπίστωσε ότι ο αστερισμός Αργώ ήταν ορατός από την περιοχή αυτή τής Αιγύπτου κατά τους μήνες Οκτώβριο έως και Μάρτιο. Μάλιστα δεν χρειαζόταν κάποιος να τον ψάξει κάπου ψηλά στον ουρανό γιά να τον βρει, διότι ο αρχαίος αστερισμός Αργώ εφαπτόταν στον νότιο ορίζοντα τού τόπου.
Έως το 1763 μ.Χ., οι αστερισμοί τής Τρόπιδας (Καρίνα) τής Πρύμνης και τού Ιστίου, αποτελούσαν έναν ενιαίο πανάρχαιο αστερισμό, την Αργώ (Αργκό Νάβις). Όμως τον 18ο αι μ.Χ., ο αστρονόμος Νικολά Λουί ντε Λακάιγ, τον χώρισε στους τρεις επί μέρους αστερισμούς. Το 1763, όταν δημοσιεύθηκε η εργασία του, η αστρονομική κοινότητα αναγνώρισε τους τρεις αστερισμούς, την Τρόπιδα, την Πρύμνη και τον Ιστίο και κατάργησε τον πανάρχαιο αστερισμό Αργώ γιά πάντα. Μέχρι το 1763, ήταν ο μεγαλύτερος αστερισμός σε μέγεθος.
Ο αστερισμός τής Τρόπιδας, είναι πασίγνωστος στους αστρονόμους διότι φιλοξενεί τον περίφημο αστέρα Κάνωπο, τον δεύτερο λαμπρότερο αστέρα τού ουρανού μετά τον Σείριο. Μάλιστα η λέξη Κάνωπος στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει πηδαλιούχος.
Ο Τίφυς ο Αγνιάδης, ο περίφημος πηδαλιούχος τής Αργούς, σκοτώθηκε από αγριόχοιρο στην χώρα τού βασιλιά Λύκου. Προς τιμήν του ο Ορφέας και οι μαθητές του που δεν τον ξέχασαν, τον τοποθέτησαν γιά πάντα στον ουρανό, πάνω στο αγαπημένο του πλοίο, την Αργώ…
Άλλοι αστερισμοί που ο Ορφέας ονόμασε προς τιμήν των Αργοναυτών και τής Εκστρατείας τους είναι τής Λύρας, τού Κριού, τού Ηρακλέους, των Διδύμων Κάστορα και Πολυδεύκη…
***
Πηγή τα βιβλία : «Ορφέας και Αργοναυτική Εκστρατεία» και «Ορφέως Αργοναυτικά», τού Σωτήρη Σοφιά.
***
Στις 14 Ιουνίου τού 2008, η σύγχρονη «Αργώ» ξεκίνησε από το λιμάνι τού Βόλου με προορισμό το Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική, έχοντας στο τιμόνι τον ναύαρχο ε.α. και ναυπηγό, κ. Απ. Κούρτη, και στα κουπιά εθελοντές. Έπιασε 28 λιμάνια και επέστρεψε στον Βόλο στις 20 Αυγούστου, έχοντας διασχίσει 650 θαλάσσια μίλια (1.203,8 χλμ). Το ταξείδι τής Αργούς ήταν περιπετειώδες, έχοντας να αντιμετωπίσει μαζί με το πλήρωμά της το οποίο κωπηλατούσε από 10 έως και 18 ώρες, κυματώδεις θάλασσες και ανέμους. Η ανασύνθεση τής Πεντηκόρου, υλοποιήθηκε μέσω συνεργασίας τού Δήμου Βόλου με την 8μελή διεπιστημονική Ερευνητική Ομάδα τού «Ινστιτούτου Έρευνας τής Αρχαίας Ναυπηγικής και Τεχνολογίας ΝΑΥΔΟΜΟΣ».
Η ανακατασκευή τής Αργούς, έγινε σύμφωνα με όλους τους κανόνες επιστημονικής δεοντολογίας (με αυθεντικά υλικά, εργαλεία, τεχνικές και διαδικασίες τής εποχής που αφορά), με στόχο να είναι η εγγύτερη δυνατή ρεαλιστική και τεκμηριωμένη εκδοχή, ενός 50-κωπου προϊστορικού πλοίου τού 14ου αιώνα π.Χ. το οποίο ανήκει στην οικογένεια των «μακρών νηών» τού Ομήρου και των μετέπειτα εμβολοφόρων πολεμικών τής αρχαιότητος. Το αρχικό σχέδιο ήταν η «ΑΡΓΩ» να πραγματοποιήσει το ταξείδι της προς την Κολχίδα, το σημερινό Πότι στην Γεωργία, όμως αυτό δεν κατέστη δυνατό διότι δεν υπήρχε η αντίστοιχη άδεια από την τουρκική κυβέρνηση. Το κατάφερε όμως τον Αύγουστο τού επομένου έτους.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου