Το πρώτο μέρος της συνέντευξης μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
Στη συνέχεια της συνέντευξης, ο συγγραφέας Παντελής Γιαννουλάκης, μιλάει στο newsbeast.gr για τις έρευνες στο πεδίο του μεταφυσικού και τις συνομωσιολογίες που τις συνοδεύουν καθώς και για την κατάσταση ύπνωσης στην οποία είναι βυθισμένη η κοινωνία μας.
Συνέντευξη στη Νίκη Παπάζογλου
«Μπορεί κάποιοι να θεωρούν τους πολίτες ως κότες μέσα σε ένα μεγάλο κοτέτσι, που θα έπρεπε να κάθονται στα αυγά τους και να προβληματίζονται για την παραγωγή».
«Εγώ πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κόσμος είναι το ότι του διδάσκουν ποιο πρόβλημα να βλέπει ως το μεγαλύτερο που αντιμετωπίζει ο κόσμος, ενώ θα έπρεπε να μπορεί να το κάνει ελεύθερα».
- Είναι εύκολο να ερευνήσει κανείς το πεδίο του Μεταφυσικού; Και πώς ακριβώς πραγματοποιείται μια τέτοια έρευνα; Γιατί δεν γίνονται γνωστές τέτοιου είδους έρευνες, και συνήθως χαρακτηρίζονται ως «συνομωσιολογίες»;
Αυτά τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά και πολύ σημαντικά. Κανένα πολύ σοβαρό και πολύ σημαντικό πράγμα δεν είναι εύκολο. Άλλωστε, αποτελούν τα μεγάλα μυστικά του κόσμου και του ανθρώπου. Ποτέ δεν είναι εύκολο για κάποιον να αναζητήσει και να προσεγγίσει τα μεγάλα μυστικά. Ευτυχώς!
Δεν θα ήταν μεγάλα μυστικά αν μπορούσε ο καθένας να τα προσεγγίσει, αν τα ανακάλυπταν οι πάντες, έτσι δεν είναι; Το Μυστήριο θα έχανε όλη τη γοητεία του, το ίδιο και η ζωή μας, η οποία είναι κυριολεκτικά πλημμυρισμένη από το Μυστήριο, άσχετα αν οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται να αντικρίσουν αυτό το γεγονός.
Μνημονεύω τη θρυλική ατάκα του Λόρδου Μπάιρον : «Life is Stranger Than Fiction». Η Ζωή είναι πιο Παράξενη από τα Μυθιστορήματα.
Μια έρευνα για το Μεταφυσικό! Μιλάτε για τη μεγαλύτερη εξερεύνηση που θα μπορούσε κάποιος να διεξάγει. Εξερευνήσεις μέσα σε εξερευνήσεις. Όλα εκείνα που δεν προβλέπεται από το Σύστημα, ή από τη Φύση, να μάθουμε.
Το κίνητρο γι’ αυτές τις εξερευνήσεις, που τόσο μακριά οδηγούν, είναι το μυστήριο, η περιπέτεια της ανακάλυψης, η λύση του παζλ, η αναμέτρηση με το αίνιγμα, η προσωπική εξερεύνηση, το ανασήκωμα του πέπλου που μας χωρίζει από το παρασκήνιο του κόσμου, μια αποκάλυψη, ταυτόχρονα μια αστροναυτική στο εσωτερικό διάστημα, η ιδιαίτερη μας Οδύσσεια, η ηρωική υπέρβαση όλων των δυσκολιών. Ένας άθλος.Αυτή η περιπέτεια είναι αυτό που ξεχωρίζει τον εξερευνητή από τους υπόλοιπους ανθρώπους, αυτή η διάκριση.
Είδα στη ζωή μου μέχρι τώρα, ότι καμία πόρτα δεν είναι κλειδωμένη γι’ αυτούς που θέλουν στ’ αλήθεια να πάνε ως εκεί που βρίσκεται η πόρτα για να την ανοίξουν. Διαπίστωσα ότι ισχύει σε εκπληκτικό βαθμό η ρήση «Κρούετε και θα σας Ανοιχθεί», είναι πολύ αληθινή.
Αναρωτιέστε: Γιατί δεν γίνονται γνωστές τέτοιου είδους έρευνες, και συνήθως χαρακτηρίζονται ως «συνομωσιολογίες»;
Αυτό μου θυμίζει μια ερώτηση που μου είχαν κάνει κάποτε σε μια μεγάλη εφημερίδα : «Τα ζητήματα που σας ενδιαφέρουν χαρακτηρίζονται συχνά ως θεωρίες συνομωσίας και ότι αποπροσανατολίζουν τον πολίτη από τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Τι πιστεύετε εσείς;»
Λοιπόν, ναι, συμφωνώ, αποπροσανατολίζουν τον πολίτη από την κατάπτυστη καθημερινή πραγματικότητα. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν τους πολίτες ως κότες μέσα σε ένα μεγάλο κοτέτσι, που θα έπρεπε να κάθονται στα αυγά τους και να προβληματίζονται για την παραγωγή, ή να τους θεωρούν ως πυξίδες που αποπροσανατολίζονται και παύουν να είναι χρήσιμες και σωστά εκμεταλλεύσιμες και συντονισμένες μεταξύ τους. Εδώ μιλάμε, για πράγματα που βοηθούν στην ανέλπιστη απόδραση από το κοτέτσι, και στη συνειδητοποίηση ότι υπάρχει ένα ολόκληρο σύμπαν έξω από το κοτέτσι. Και για πράγματα που αλλάζουν τον μαγνητικό πόλο της πυξίδας μας, για να μπορεί να πλοηγηθεί και πιο πέρα, πιο μακριά, να εξερευνήσει έξω από τα επιβαλλόμενα όρια, να δει αυτό που μέχρι τώρα δεν έβλεπε, να αντικρίσει τον κόσμο με νέα οπτική.
Συμφωνώ με την ψύχραιμη ρήση του Όσκαρ Γουάιλντ: «Όλοι μας ζούμε μέσα στον βούρκο, αλλά κάποιοι από εμάς κοιτούν προς τα άστρα».
Εγώ πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κόσμος είναι το ότι του διδάσκουν ποιο πρόβλημα να βλέπει ως το μεγαλύτερο που αντιμετωπίζει ο κόσμος, ενώ θα έπρεπε να μπορεί να το κάνει ελεύθερα.
Όσο για τις «θεωρίες συνωμοσίας» και τις «συνομωσιολογίες», δυστυχώς υπάρχουν επειδή υπάρχουν –υπήρχαν και θα υπάρχουν– συνωμοσίες, και μάλιστα ουκ ολίγες, και αν δεν τις ξέρετε ή δεν τις βλέπετε, τότε ή δεν είστε ενημερωμένοι ή δεν βλέπετε καλά, και υπάρχει και η περίπτωση πολλοί να πληρώνονται για να μην τις βλέπουν, να εθελοτυφλούν ή να φοβούνται, ή απλά να συμμετέχουν σε αυτές.
Το μότο που έχω φτιάξει είναι αυτό: Το Μυστήριο Είναι Παντού!
Τ’ ορκίζομαι ότι το μυστήριο είναι παντού, κάτω από όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, αν κοιτάξεις με άλλα μάτια, δηλαδή όχι με τα δικά σου, τα καθημερινά σου, τη συνηθισμένη σου οπτική. Και αν το δεις και κάνεις κάτι γι’ αυτό, οτιδήποτε, τότε αρχίζει η περιπέτεια. Έτσι η περιπέτεια μπορεί να σε βρει οπουδήποτε. Κανείς δεν ξέρει πού μπορεί να σε οδηγήσει. Το σίγουρο είναι ότι θα σε οδηγήσει πέρα από τον δεδομένο εαυτό σου, δηλαδή πέρα από τον κόσμο. Γι’ αυτό λέμε ότι υπάρχουν και άλλοι κόσμοι πέρα από τον δικό μας. Και γι’ αυτό τους έχουμε ταυτίσει με το μυστήριο και με την περιπέτεια.
Κι επειδή όλα αυτά μπορούν να επιφέρουν την εξέλιξη –ή τη μετάλλαξη– του εαυτού μας, όπως άλλωστε μάς έχει προγραμματίσει το ίδιο το Σύμπαν, γι’ αυτό ακριβώς ο εαυτός μας διψάει μέσα από τα τρίσβαθα της καρδιάς του για το μυστήριο και την περιπέτεια.
Γι’ αυτό και εγώ αλλά και πολλοί άλλοι άνθρωποι πιστεύουμε ότι ζούμε μέσα σε μία φυλακή, διότι ζούμε σε μία κοινωνία που μας έχει επιβάλλει να πεθάνουμε από τη «δίψα» ή να μάθουμε να ζούμε χωρίς «νερό», κι επειδή κανείς δεν θέλει να πεθάνει, αναγκαζόμαστε να επιλέξουμε το δεύτερο. Αυτό είναι μια μετάλλαξη που δεν είναι επιθυμητή ούτε από το Σύμπαν, ούτε από τον Θεό, ούτε από τον αληθινό εαυτό μας που έχει απομακρυνθεί από την «πηγή» αλλά δεν την έχει ξεχάσει καθόλου.
Αν μπορείτε να φανταστείτε τι είδους άνθρωπος είναι αυτός που θα αρνιόταν στον διψασμένο λίγο νερό από την πηγή, τότε μπορείτε να φανταστείτε τι είδους άνθρωποι κυβερνούν τις κοινωνίες μας, δηλαδή τη φυλακή μας. Επίσης, η εξουσία προκύπτει από το μυστήριο (άλλωστε, η ίδια η λέξη εξ-ουσία σημαίνει «εκ της ουσίας», απορρέει από την εποπτεία της ουσίας των πραγμάτων). Διότι, αυτός που δίνει την ερμηνεία του μυστηρίου, κατέχει ένα καλό κομμάτι εκ της ουσίας, έχει δηλαδή ένα κομμάτι της εξουσίας στα χέρια του, γι’ αυτό άλλωστε και υπάρχουν πολλοί που λένε ότι κανένα μυστήριο δεν υπάρχει, και, αν υπάρχουν μερικά, πρόκειται πολύ σύντομα να τα λύσουν και να τα ερμηνεύσουν.
Η εξουσία είναι το Μονοπώλιο της Εξήγησης, ουσιαστικά της ερμηνείας των μυστηρίων του κόσμου, και όπου το βλέπει αυτό ένας έξυπνος άνθρωπος, ξέρει ότι βλέπει το ανήθικο πρόσωπο της εξουσίας, και ξέρει ότι η πρόθεση του προσώπου αυτού είναι η εξουσία και όχι οι εξηγήσεις ή η εξερεύνηση των μυστηρίων.
Η δικλείδα ασφαλείας είναι η περιπέτεια, η οποία προκύπτει από την αληθινή εξερεύνηση, γιατί η εξουσία για να ασκηθεί πρέπει να είναι στατική, να είναι εδώ και τώρα για πάντα, ενώ η περιπέτεια είναι οπουδήποτε, διότι το μυστήριο που κυνηγά είναι παντού.
Το μεγάλο μήνυμα ήταν και είναι αυτό: Εξερευνήστε!
Οποιοδήποτε άλλο μήνυμα, διαπιστώσαμε ότι στην ουσία χάνεται κατά την εκπομπή του, μέσα από τα παράσιτα και τις διαστρεβλώσεις. Κι έτσι τελικά το μήνυμα που εκπέμπεται, κατέληξε να είναι αυτό, για να είναι καθαρό: Εξερευνήστε.
- Το συγκεκριμένο πεδίο έρευνας στην Ελλάδα είναι διαδεδομένο όσο και στο εξωτερικό;
Αυτά τα πράγματα υπάρχουν μέσα στα βιβλία. Παρ’ όλο που ίσως φαίνεται το αντίθετο, από την πληθώρα των εκδόσεων γενικώς, οι Έλληνες δεν διαβάζουν. Κατά την τελευταία μου σχετική ενημέρωση, στατιστικά, οι Έλληνες που διαβάζουν οτιδήποτε εκτός από εφημερίδες, γενικά, βιβλία, περιοδικά, έντυπα, κλπ, είναι το 0,5% του πληθυσμού της χώρας, δηλαδή όχι πάνω από 50-70.000 άνθρωποι, με κάποιες ελάχιστες πολύ περιστασιακές εξαιρέσεις κατά καιρούς, που ίσως φτάνουν στο 1 ή 1,5% ( τα ποσοστά προέρχονται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, 2007-8). Αναλογιστείτε ότι το αντίστοιχο ποσοστό π.χ. στη Γαλλία είναι το 27% των Γάλλων, και στην Αγγλία είναι 25%...
Κατ’ επέκταση, μπορείτε να φανταστείτε το ποσοστό των αναγνωστών που ενδιαφέρονται για οποιουδήποτε είδους ειδικές θεματολογίες! Των ανθρώπων, δηλαδή, που έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Είναι συντριπτικά ελάχιστο.
Οι άνθρωποι με ενδιαφέροντα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι πολλές φορές κινούνται στα «πεδία» αυτά που έτσι γενικά αναφέρετε, στην Ελλάδα δεν πρέπει να είναι πάνω από 15-20.000 άτομα όλοι κι όλοι, και χωρίς να είναι όλοι μελετημένοι αναγνώστες. Όλα τα σχετικά ελληνικά βιβλία, εκδόσεις, περιοδικά, και λοιπές κινήσεις, απευθύνονται κυρίως σε αυτούς τους περίπου 20.000 ανθρώπους κι έτσι η κάθε κίνηση λαμβάνει το μικρό ποσοστό που εκάστοτε της αναλογεί από αυτούς.
Όταν, μάλιστα, μιλάμε για μία ακόμη πιο ειδική θεματολογία μέσα σε μία ειδική θεματολογία, δηλαδή για τα πιο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ανάμεσα στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των ανθρώπων αυτών, όπως στην περίπτωση π.χ. του περιοδικού Strange, μιλάμε για μια πολύ μικρή «ελίτ» που ασχολείται σοβαρά και στηρίζει τις προσπάθειες κάποιων λιγοστών ανθρώπων που αγαπούν στ’ αλήθεια αυτά που κάνουν και ασχολούνται στ’ αλήθεια με όλα αυτά. Αυτή είναι η απλή αλήθεια.
- Στο βιβλίο σας, Τα Ψάρια Δεν Ξέρουν Ότι Βρέχει, αναφέρετε ότι ζούμε όλοι σε έναν κόσμο μικρό, στενάχωρο, σκοντάφτοντας ο ένας πάνω στον άλλον, χωρίς να ενδιαφερόμαστε για τίποτε άλλο πέρα από τη μικρή ζωή μας. Με ποια έννοια το αναφέρετε;
Κοιτάξτε γύρω σας. Είναι τόσα πολλά μα τόσα πολλά τα πράγματα που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν, κι όμως, κοιτάξτε τελικά πόσα λίγα μας ενδιαφέρουν –να τα απαριθμήσω : το χρήμα, το σεξ, τα κινητά μας τηλέφωνα, τα γιαούρτια χωρίς λιπαρά, τα ρούχα, τα αυτοκίνητα, η πολιτική, οι λογαριασμοί και οι φόροι, τα αθλήματα, τα κουτσομπολιά, οι στενές μας σχέσεις, το ίντερνετ, η τηλεόραση, η γειτονιά μας, η τουαλέτα, ένα χόμπι, η δουλειά μας, το σπίτι μας. Αυτά είναι…
Είμαστε μικροί άνθρωποι, με μικρό μυαλό, μέσα σε έναν τεχνητό και απελπιστικά μικρό κόσμο, απασχολημένοι με μικρότητες, με μικροσκοπική οπτική, με μικρή ζωή, με μικρά όνειρα, μικρόψυχα.
Κοιτάξτε και τις συνθήκες στις οποίες ζούμε. Είναι οι συνθήκες μιας φυλακής! Τα πάντα είναι ελεγχόμενα, ομοιογενή, προβλεπόμενα, καθοδηγούμενα, επιβαλλόμενα. Από ποιους; Πώς; Γιατί; Σας το ξαναλέω: Κοιτάξτε –στ’ αλήθεια– γύρω σας!
Τι μας συμβαίνει; Τι μας έχουν κάνει; Τι έχουμε πάθει; Εμείς, που, όπως το λέει και ο Σαίξπηρ, είμαστε φτιαγμένοι από το υλικό που φτιάχνονται τα όνειρα! Πώς καταντήσαμε έτσι; Δεν είμαστε κολλημένοι στ’ αλήθεια εδώ πέρα! Να μια παράξενη ερώτηση: «Γιατί η κόλλα δεν κολλάει μέσα στο σωληνάριο της;»…
Πιστεύω ότι η ώρα της ανατροπής, αργά ή γρήγορα, έρχεται. Της ανατροπής του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Είναι μια προσωπική ανατροπή, μια πνευματική ανατροπή, αλλά ταυτόχρονα είναι μια πραγματική ανατροπή, μια παγκόσμια ανατροπή. Όλοι οι καλύτεροι άνθρωποι ανάμεσα στους ανθρώπους, εργάζονται αφοσιωμένα γι’ αυτό, και δεν εργάζονται μόνοι τους αλλά και κάτι άλλο ανώτερο εργάζεται μαζί τους.
- Ποιο είναι το φάσμα μέσα στο οποίο κινείται η θεματολογία των βιβλίων σας; Είναι συγκεκριμένο;
Α, το φάσμα είναι πολύ μεγάλο, νομίζω. Όπως σας είπα, έχω συγγράψει 27 βιβλία μέχρι σήμερα ,αν μετρήσω μόνο αυτά που έχουν εκδοθεί, και πάνω από τρεις χιλιάδες δημοσιευμένα άρθρα. Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται σίγουρα για μια πολύ φλύαρη απασχόληση!
Και ας μην υπολογίσω γενικά τα βιβλία και τα περιοδικά που έχω εκδώσει, τα συλλογικά έργα που έχω συνθέσει, τις ανθολογίες, τις συνεντεύξεις που έχω πάρει ή έχω δώσει, τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, τις μεταφράσεις που έχω κάνει, και τις ομιλίες και τις διαλέξεις, τους εκδοτικούς οίκους που έχω φτιάξει, τις δραστηριότητες που έχω συντονίσει, τις ιδέες που έχω αναπτύξει, τους ανθρώπους που έχω προωθήσει, και όλα τα άλλα, μου προκαλεί κούραση μόνο που τα σκέφτομαι. Μου φαίνεται σαν ένα μικρό σύμπαν.
Στη Μοναδολογία του Λάιμπνιτς, διαβάζουμε ότι το Σύμπαν είναι φτιαγμένο από άπειρα σύμπαντα, που με τη σειρά τους συμπεριλαμβάνουν το Σύμπαν, κ.ο.κ., επ’ άπειρον. Υπάρχει βέβαια και η λεγόμενη «Συνεκδοχή»: όπου το μέρος λαμβάνεται ως το όλον… Εδώ που τα λέμε, μπορεί και να τα ονειρεύτηκα όλα αυτά, να μην έχουν συμβεί στην πραγματικότητα, δεν είμαι και τόσο σίγουρος. Λοιπόν, με απασχολεί πολύ η φύση της πραγματικότητας. Ναι, αυτό είναι ένα ευρύ φάσμα που με απασχολεί πολύ στα γραπτά μου. Επίσης, η Μυστική Ιστορία των Ιδεών, ας το πούμε έτσι, ή, αν προτιμάτε, η Ιστορία των Μυστικών Ιδεών…
Αν και το φάσμα της θεματολογίας μου είναι μεγάλο, ίσως υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα πλαίσια που το χαρακτηρίζουν: Η φαντασία, η λογοτεχνία μυστηρίων, οι εναλλακτικές κοσμοθεωρίες, η λογοτεχνία του Παράξενου, η Φιλοσοφία, η Ποίηση, η μελαγχολία ίσως, η απόδραση –το Escapism, το εξωτικό, οι ζωές των ιδιαίτερων ανθρώπων, ο μυστικισμός, ο ρομαντισμός, ο σουρεαλισμός, η μαγεία, τα ταξίδια και οι περιηγήσεις, τα μυστήρια της Γεωγραφίας, ο αισθητισμός, οι «υποκουλτούρες» (Subcultures), οι συνωμοσίες, η εναλλακτική Ιστορία, η Νεομυθολογία, η γλωσσολογία, οι κώδικες, η Μυστική Γλώσσα των Πουλιών, το Radio Nowhere, η Υπέρβαση, η αναζήτηση του Θεού, το μυστικό νόημα της ζωής, η ίδια η έμπνευση, το Βασίλειο της ανθρώπινης Καρδιάς.
Κι ανάμεσα σε όλα αυτά, χμ, αρκετά εξειδικευμένα και σπάνια θέματα –ω, και οι ατμόσφαιρες τους. Πώς θα το χαρακτήριζε κανείς αυτό το «φάσμα»; Υπέρυθρο; Υπεριώδες;
Ελπίζω πάντως να εκπέμπει κάποια ακτινοβολία, να μην περνάει τελείως απαρατήρητο. Ξέρετε, εμείς οι συγγραφείς δεν έχουμε ικανοποιητική εικόνα για αυτό που φτιάχνουμε με το όποιο έργο μας, όσο την έχουν οι καλοί αναγνώστες μας. Και, είναι σίγουρα ένα φάσμα συχνοτήτων, μπορεί μάλιστα να είναι μία συγκεκριμένη συχνότητα, θα μου άρεσε να είναι έτσι.
Ο C. S. Lewis έγραφε : «Οι άνθρωποι γράφουν γιατί είναι μόνοι, και διαβάζουν για να μην είναι μόνοι…»
Εγώ πάντως, διαβάζω πολύ, και δεν είμαι μόνος μου. Είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό.
-Ποιο λέτε ότι θα έπρεπε να είναι το πιο σημαντικό πράγμα για τον άνθρωπο, στα πλαίσια της μεγάλης εξερεύνησης και υπέρβασης, για την οποία καλείτε τους αναγνώστες σας;
Βρισκόμαστε σε κατάσταση ύπνωσης, είμαστε υπνωτισμένοι στην καθημερινή μας πραγματικότητα, πρέπει να αφυπνιστούμε. Να καταλάβουμε ποιοι είμαστε, τι δουλειά έχουμε εδώ πέρα, να αντικρίσουμε τον κόσμο με νέα μάτια, να εργαστούμε για τις μεγάλες αιτίες, να ονειρευτούμε το ανέφικτο όνειρο, να φτάσουμε στο άφταστο άστρο.
Πρώτα απ’ όλα, όμως, να συνειδητοποιήσουμε ότι –δεν ξέρουμε πότε– θα πεθάνουμε. Ότι ήδη δεν έχουμε κάνει ό,τι καλύτερο θα μπορούσαμε με τη ζωή μας και, ότι, αφού είμαστε ακόμη ζωντανοί, έχουμε μια τελευταία ευκαιρία!
Ίσως αυτός ο μικρός μας εαυτός, θα χαθεί. Ίσως όχι. Αλλά τα μεγάλα πράγματα, τα αληθινά σημαντικά πράγματα, θα μείνουν. Γι' αυτό πρέπει να στοχεύουμε ψηλά, να έχουμε μεγάλα οράματα, να εμπιστευόμαστε τον ανώτερο εαυτό μας, να ακολουθούμε κάτι που να μας ξεπερνά εμάς τους εφήμερους, κάτι πάνω από εμάς, να οραματιζόμαστε, να έχουμε ανώτερα ιδανικά και ιδέες, οραματισμό, ελπίδα, πίστη και δύναμη, να υπηρετούμε έναν ανώτερο σκοπό, όπως μπορούμε να τον νιώσουμε και να τον καταλάβουμε, όποιος κι αν είναι αυτός, να τον ακολουθούμε και να αγωνιζόμαστε και γι' αυτόν, μαζί με όλα τα άλλα, για να υπάρχει έτσι η πιθανότητα να τον υλοποιήσουμε. Έτσι μόνο τελικά υλοποιείται ένας μεγάλος σκοπός –αλλιώς πώς;
Να τον υπηρετούμε επίσης για λογαριασμό πραγμάτων που μας ξεπερνούν, για χάρη της επιβίωσης των μεγάλων καλών ιδεών μας ή για τη διάδοσή τους, για χάρη της εξερεύνησης, για χάρη των παιδιών μας, για χάρη της οικογένειας μας, για χάρη της πατρίδας μας, για χάρη της ανθρωπότητας, για χάρη των μεγάλων σχημάτων, για χάρη όλων των χωροχρόνων που ξεπερνούν τον δικό μας, και οι οποίοι δημιουργούνται ακριβώς από τέτοιες ενέργειες και από τις αλυσιδωτές αντιδράσεις τους.
Σε αυτόν τον άδικο και σκληρό κόσμο, όμως, πώς να αντέξεις τις συνεχείς κακουχίες και να τις υπερνικήσεις τόσο ώστε να αγαπήσεις μεγάλα οράματα, πώς να νιώσεις τους μεγάλους σκοπούς του κόσμου, πώς να βρεις το νόημα να πολεμήσεις για κάτι ανώτερο, για κάτι που σε ξεπερνά; Πώς να ενθουσιαστείς, πώς να πονέσεις τόσο πολύ για κάτι που δεν μπορείς έτσι εύκολα να κατακτήσεις; Πώς να το καταφέρεις αυτό; Με τί καρδιά; Η μικρή καρδιά μας λαχταρά τα απλά πράγματα, λίγο φαγητό, λίγη ησυχία, λίγη ξεκούραση σε καλό μαξιλάρι, ένα ποτήρι κρασί, λίγο ύπνο, ένα φιλί, ένα καθαρό βλέμμα, ένα καλό βιβλίο, μια καλή είδηση, ένα δώρο, ένα παιχνίδι με τα λόγια, μια βόλτα σε ένα όμορφο μέρος, ένα μωρό, μια σοκολάτα, μια συντροφιά, μια θέα από ψηλά, ένα καλό ζευγάρι παπούτσια. Ακόμη κι η καρδιά πρέπει να εκπαιδευτεί να ονειρεύεται τα πιο μεγάλα πράγματα. Δεν είναι για εμάς. Πρέπει να μας μάθει κάποιος να τα θέλουμε, να τα ποθούμε.
Κι όμως υπάρχουν. Και υπάρχουν ακριβώς επειδή κάποιοι είχαν την κατανόηση, τη μάθηση και τη δύναμη να τα θέλουν, να τα ποθούν, και να πολεμούν γι' αυτά. Και, επειδή οι άνθρωποι δεν τα γνωρίζουν και δεν τα νιώθουν έτσι απλά από μόνοι τους αυτά τα πράγματα, και μόνο αν καταφέρουμε να τα διδάξουμε, στον εαυτό μας αλλά και σε όποιον και όπου και όπως μπορούμε, αυτό είναι ήδη μια μεγάλη κατάκτηση, είναι ήδη ένα μεγάλο πράγμα, από εκείνα που μένουν, που μετράνε πολύ, τα πιο σημαντικά.
Αυτή είναι η πάλη για την αιωνιότητα και τη μεγαλοσύνη, κι όχι για τη μικρότητα και το πρόσκαιρο. Κι έτσι εμείς οι άνθρωποι έχουμε ανακαλύψει τις σημασίες, αλλιώς δεν θα υπήρχαν.
Η ζωή μας είναι πολύ μικρή. Και η ευτυχία, που παντού ακούμε για τον μύθο της σε όλη μας τη ζωή, δεν υπάρχει πουθενά φανερά εδώ γύρω μας, δεν την έχω δει πουθενά. Και, αν έχω καταλάβει κάτι, έχω καταλάβει ότι βρίσκεται στα πολύ μεγάλα πράγματα, σ' εκείνα που μας ξεπερνούν, αλλά και στα πολύ μικρά πράγματα, εκείνα που δεν προσέχουμε και τα θεωρούμε αμελητέα. Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στην αιωνιότητα, είναι μέσα στις συμφωνίες του Μπετόβεν, που είναι αιώνιες πια, την ακούς, είναι μέσα στη μεγάλη ποίηση, είναι μέσα στα συγγράμματα των αρχαίων σοφών, σου μιλάει. Είναι στις πορείες των ταξιδευτών και των ονειροπόλων, που βρήκαν πράγματα ανέλπιστα. Είναι στις διηγήσεις των βάρδων που έφτιαξαν τις πιο όμορφες ιστορίες του κόσμου, που ασταμάτητα εμπνέουν τους καλούς ανθρώπους για τα πάντα.
Με έμπνευση, με αυταπάρνηση, με υπέρβαση, με ένα άλμα του εαυτού, με υπέρτατη και απρόβλεπτη γενναιότητα, άρπαξε τη σημασία των μεγάλων πραγμάτων, των μεγάλων οραμάτων, κυνήγησέ τα!
Η ζωή μας αποτελείται από στιγμές, μικρές στιγμές. Μην αφήνεις αυτές τις στιγμούλες αμελητέες και απαρατήρητες. Αφυπνίσου, νιώθε αληθινά τις στιγμές σου, δες αυτό που σου αναλογεί στις στιγμούλες. Κι οι στιγμούλες μας φεύγουν, χάνονται, ίσως για πάντα, και μαζί τους η μικρή ζωούλα μας. Με έμπνευση, δίνε σημασία στις στιγμές σου. Είναι μόνο μία στιγμή κάθε φορά, αυτό είναι η ζωή μας, σταγόνα-σταγόνα.
Δεν υπάρχει στ' αλήθεια παρελθόν, υπάρχει μόνο μέσα στο μυαλό σου. Δεν υπάρχει στ' αλήθεια μέλλον, υπάρχει μόνο μέσα στο μυαλό σου. Δεν υπάρχει στ' αλήθεια παρόν, μέχρι να πεις τη λέξη «παρόν», το παρόν έχει φύγει, είναι άπιαστο. Είναι όλα μία παραίσθηση! Υπάρχει μόνο μία στιγμή, μία στιγμούλα κάθε φορά. Σταγόνα-σταγόνα.
Πρέπει να εξερευνήσουμε το νόημα της σταγόνας. Και η ίδια η σταγόνα σίγουρα έχει τη μεγαλύτερη σημασία, η κάθε δική μας στιγμή, γιατί άλλη στιγμή δεν ξέρουμε. Προσπάθησε να φτιάξεις ένα ευτυχισμένο αραβούργημα με τις στιγμές σου, με ελπίδα, έμπνευση, καλοσύνη, διορατικότητα. Βήμα-Βήμα.
Μη φοβάσαι τίποτα. Τι έχεις να φοβηθείς; Από τί να φοβηθείς; Όλοι θα πεθάνουμε, και όλοι θα πονέσουμε τον πόνο που μας αντιστοιχεί, κι όλοι είμαστε μόνοι μας μέσα μας, και τα πάντα είναι μια τραγωδία. Τι να φοβηθείς; Μη φοβάσαι τίποτε.
Πρέπει να είμαστε γενναίοι. Γιατί δεν είμαστε ανόητοι. Θα αποδράσουμε από τη φυλακή μας, ο καθένας με τον τρόπο του. Θα πολεμήσουμε σε ό,τι χρειαστεί, μέχρι τελευταίας ρανίδας, και δεν φοβόμαστε τίποτα. Μολών Λαβέ.
Θα κάνουμε τα πάντα, θα εξερευνήσουμε τα πάντα, θα ανακαλύψουμε τα πάντα, θα μάθουμε τα πάντα, θα δικαιώσουμε τα πάντα. Ή έστω θα προσπαθήσουμε αληθινά να το κάνουμε. Ακόμη και να αποτύχουμε, ω, θα είναι μια θριαμβευτική αποτυχία, μια τραγική αξιόλογη αποτυχία που είχε τους μεγαλύτερους στόχους. Το ταξίδι είναι αυτό που μετράει, όχι ο προορισμός.
Κατάλαβε όσα μπορείς να καταλάβεις, μη σαμποτάρεις τον εαυτό σου, δικαίωσε τον. Ό,τι μπορείς να κάνεις, κάνε το, για την καλυτέρευση όλων των πραγμάτων. Βήμα-Βήμα έστω. Πάντα για το καλό. Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς, στον λίγο χρόνο που έχεις, με τις λίγες σου δυνάμεις, με τα λιγοστά σου μέσα. Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς. Και, για ό,τι μετανιώνεις, για ό,τι δεν έκανες καλά: να το διορθώνεις, όσο μπορείς.
Να σκέφτεσαι ότι θα τα καταφέρουμε. Δεν είσαι μόνος σου σε όλο αυτό, τελικά. Έστω, ακόμη κι αν είμαστε ανθρωπάκια, ας είναι κι έτσι, αλλά θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Αυτό θα είναι κάτι αληθινά αξιοθαύμαστο, ακόμη πιο πολύ. Η ομορφιά του κόσμου είναι στα θεμέλια της ανθρώπινης καρδιάς. Ο τελευταίος κακόμοιρος άνθρωπος έχει μια αθάνατη ψυχή. Διάβασα στον Wordsworth ότι η Αυτοκρατορία του Πνεύματος είναι η πιο μεγάλη απ’ όλες, και δεν έχει χάρτη…
Το πρώτο μέρος της συνέντευξης μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου