Ο ΦΟΒΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ...

ΔΕΝ ΦΟΒΑΜΑΙ

Η Πραγματικότητα Είναι ένας πολύ Σουρεαλιστικός τόπος!

«Ο αισιόδοξος πιστεύει ότι ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος δυνατός. Ο απαισιόδοξος υποψιάζεται ότι ο αισιόδοξος μπορεί να έχει δίκιο».

Zygmunt Bauman

Γράφει ο Γιώργος Στάμκος

Δεν είσαι τα ρούχα που φοράς, το αυτοκίνητο που οδηγείς, το σπίτι που μένεις, τα έπιπλά σου, το ποσό που έχεις στον τραπεζικό σου λογαριασμό ή τα χρέη σου. Δεν είσαι η μάσκα που φοράς για να ξεγελάς τους άλλους και τον εαυτό σου. Είσαι όμως τα βιβλία που διάβασες.Αυτά είναι η μοναδική και αποκλειστική σου περιουσία. Και θα τα κουβαλάς πάντα μέσα σου, μέχρι να πεθάνεις, γιατί κανείς δεν πρόκειται και δεν μπορεί να σου τα αφαιρέσει. Είναι η ζωή σου εις το τετράγωνο: ζεις μαζί τους πολλές ζωές στη διάρκεια μίας. Είμαστε τα βιβλία που έχουμε διαβάσει, οι έντονες στιγμές που έχουμε ζήσει και αυτά που έχουμε ονειρευτεί. Διαφορετικά, γιατί να υπάρχει ο Ουρανός;

Κάθε άνθρωπος τείνει να πιστεύει πως ο τόπος, η χώρα όπου γεννήθηκε είναι ανώτερη απ’ όλες επειδή γεννήθηκε αυτός εκεί. Δεν τρέφω πλέον τέτοιου είδους αυταπάτες. Θέλω να πιστεύω πως ξεπέρασα αυτά τα συναισθήματα, όπως ξεπέρασα τις παραμαγούλες και άλλες παιδικές ασθένειες. Δεν ξεχωρίζω πλέον τους ανθρώπους απ’ την καταγωγή τους, τη φυλή τους, το χρώμα τους, ή τη χώρα που γεννήθηκαν. Δεν μ’ ενδιαφέρουν ούτε καν οι θρησκευτικές ή πολιτικές τους πεποιθήσεις. Μ’ ενδιαφέρουν περισσότερο κάποιες άλλες «λεπτομέρειες», όπως: Ποια είναι τα όνειρά τους; Ποιοι οι φόβοι τους; Τι οραματίζονται για το μέλλον; Πως συμπεριφέρονται σε ανθρώπους που βρίσκονται σε πιο αδύναμη θέση, στα ζώα και στη φύση; Έχουν την ικανότητα να φανταστούν μια ζωή και μια πραγματικότητα πέραν απ’ τη δική τους;


Δύσκολα μπορεί να κινήσει το ενδιαφέρον μου κάποιος που δεν έχει εκμαιεύσει απ’ τον εαυτό του έστω κάποιες στοιχειώδεις απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα. Κάποιος που δεν στέκεται έκθαμπος απέναντι στην πραγματική απελευθέρωση του εαυτού του. Πιστεύω πως «Ο άνθρωπος είναι βιολογικά προγραμματισμένος με τρόπο ώστε να μην υπόκειται σε κανένα προγραμματισμό και να έχει πάντοτε την ελευθερία της συνεχούς αναζήτησης νέων στόχων και σκοπών» (Lewis Thomas). Οι διερωτήσεις και όχι οι «βεβαιότητες» είναι αυτές που μας καθορίζουν και μας κάνουν ανθρώπους, ζωντανά πλάσματα και όχι μηχανήματα αντανακλαστικών. Γι’ αυτό κι η ιστορία του ανθρώπινου είδους δεν είναι τρένο για να προχωρά πάνω σε ράγες αλλά υπόκειται σε διαρκείς μεταβολές, σκαμπανεβάσματα κι ανατροπές. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση, ως τώρα τουλάχιστον.


Πριν όμως εγκαταλείψουμε την ελπίδα μας για ένα καλύτερο παρελθόν –ευτυχώς πάντως που κάποιοι ιστορικοί αναζωογονούν το ενδιαφέρον μας για την Ιστορία!–, ας αναρωτηθούμε μήπως το μέλλον είναι απλά κάτι το οποίο δεν υπάρχει –μια φαντασίωση, μια ακόμη ψευδαισθησιακή μας «βεβαιότητα» που συνορεύει με τον αναπόφευκτο θάνατο. Οπότε τι μας μένει πέρα από ένα αιώνιο τυραννικό παρόν; Ειδικά αν αυτό το παρόν δεν είναι παρά μια ζοφερή πραγματικότητα, μια επανάληψη της μιζέριας, μια ανακύκλωση των αδιεξόδων; Τότε, αναρωτιόμαστε φυσιολογικά, τι έχουμε να χάσουμε πέρα από μια ζωή που δεν έχει να εκπληρώσει κανένα σκοπό; Αυτή όμως η συνειδητοποίηση δεν πρέπει να μας οδηγεί στη δίνη της απαισιοδοξίας και της απόγνωσης. Όλα αυτά δεν είναι παρά συναισθήματα τα οποία μαθαίνουμε να τα διαχειριζόμαστε μόνον όταν είμαστε έτοιμοι. Στο μεταξύ συνεχίζουμε να είμαστε αιχμάλωτοι στις ψευδαισθήσεις που οι ίδιοι κατασκευάζουμε τόσο ως άτομα όσο και ως συλλογικότητες…

Η πραγματικότητα υπάρχει. Αλλά δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Δεν είναι η ύλη την οποία αγγίζουμε. Δεν είναι η καρέκλα στην οποία κάθομαι αυτή τη στιγμή γράφοντας. Ούτε και είναι μια ψευδαίσθηση πέρα απ’ το σύμπαν της βιβλιοθήκης μου ή του νου μου. Και σίγουρα δεν είναι το χρήμα –άλλωστε ο αριθμός στο βιβλιάριο των καταθέσεων σας δεν είναι παρά το χρέος κάποιων άλλων ανθρώπων. Όλα αυτά δεν είναι παρά μια αυτούπνωση. Μια υποψία, μια σκιά της πραγματικότητας. Όλοι θέλουμε να ξεφύγουμε απ’ την πραγματικότητα αλλά όμως η πραγματική πραγματικότητα είναι ένα πολύ σουρεαλιστικό μέρος! Η πραγματική πραγματικότητα είναι κάτι το εξαιρετικά τρομακτικό που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αδυνατεί –για το δικό του ίσως καλό– ακόμη να κατανοήσει. Γι’ αυτό κι επιλέγουμε ποικίλους τρόπους για να την αρνηθούμε.


Προχθές το βράδυ που έβρεχε, καθώς περπατούσα στο δρόμο, πάτησα δύο σαλιγκάρια. Σύνθλιψα μες στο σκοτάδι δύο ζωντανά πλασματάκια που η τύχη τους τα έφερε στο δρόμο μου (ο αποκρουστικός ήχος της σύνθλιψης αντηχεί ακόμη στ’ αυτιά μου…). Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο θυμάμαι την κόρη μου, όταν ήταν ακόμη παιδάκι στο νηπιαγωγείο κι ένας συμμαθητής της πάτησε επίτηδες ένα σαλιγκάρι: «Άχ το καημένο, μπορούμε να το ξαναφτιάξουμε;» κλαψούρισε μια συμμαθήτριά της. «Το σαλιγκάρι δεν είναι παζλ για να το ξαναφτιάξεις!», απάντησε ψύχραιμα εκείνη. Έτσι είναι, η ζωή δεν ξαναφτιάχνεται, είναι μοναδική. Ακόμη κι ένα μικρό παιδάκι το καταλαβαίνει. Πατώντας τα άτυχα σαλιγκάρια αναρωτήθηκα αμέσως πως κι εγώ θα μπορούσα να είμαι στη θέση τους. Να βρισκόμουν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Να με χτυπούσε ένα αυτοκίνητο που έτρεχε εκτός ελέγχου ή ένας κεραυνός. Η ζωή μου να σταματούσε ξαφνικά χωρίς επίλογους και διατυπώσεις. Ένα… κρακ και τέλειωσε…

Και λοιπόν; Τι πρέπει να κάνω; Πρέπει διαρκώς να φοβάμαι μήπως πεθάνω; Μήπως βγαίνοντας από την πολυκατοικία πέσει στο κεφάλι μου κάποια γλάστρα και μ’ αφήσει στον τόπο; Μήπως κάνω μια λάθος επιλογή; Ο φόβος είναι μια απίστευτη σπατάλη ενέργειας. Μια μαύρη τρύπα που σε καταβροχθίζει πριν καν πεθάνεις. Αν ζεις με το φόβο, ζεις για το φόβο, που είναι ένα τέρας που τρέφεται από την αδυναμία σου. Καλύτερα ν’ αγνοήσεις το φόβο, κι αυτός ως άλλη μία φούσκα στο τέλος θα εξατμιστεί. Άλλωστε όλοι θα πεθάνουμε κάποια στιγμή, καθώς ο θάνατος είναι εξετάσεις στις οποίες κανείς δεν μένει ανεξεταστέος. Το θέμα είναι, μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή, να ζήσουμε μια ζωή γεμάτη νόημα και ουσία. Γιατί ο θάνατος χάνει τη φρίκη του μόλις εξαντλήσεις τη ζωή σου.


To παιχνίδι της ζωής, αλλά και του έρωτα, κυριολεκτικά χάνεται ή κερδίζεται ως το τελευταίο δευτερόλεπτο. Όμως για να συμβεί κάτι το συνταρακτικό συχνά χρειάζεται να μη συμβεί τίποτε. Απλά να περιμένεις, να έχεις υπομονή και να συγκρατήσεις το δυναμικό σου. Δεν χρειάζεται να ξοδέψεις την άνοιξή σου απ’ τη βιασύνη σου να δεις το καλοκαίρι. Το ατέλειωτο καλοκαίρι θα σε κάψει ούτως ή άλλως.


Αρχίζω να μιλώ με τα περιστέρια, σαν τον Τέσλα, κι αυτό κατά τη γνώμη μου είναι καλό, τι λέτε;


Για επικοινωνία με τον Γ. Στάμκο: stamkos@post.com

zenithmag